Opodatkowanie VAT kaucji otrzymanej od nabywcy

Należy jednoznacznie rozróżnić kwoty otrzymanej kaucji na część podlegającą zwrotowi w sytuacji spełnienia świadczenia przez nabywcę towaru i część podlegającą przepadkowi w sytuacji nie spełnienia świadczenia. Kwota kaucji otrzymanej od nabywcy i zatrzymana następnie w związku z niewywiązaniem się przez kontrahenta z jego obowiązków stanowi wynagrodzenie tytułem dokonanej dostawy. Natomiast w pozostałym zakresie, gdy kaucja nie przepada, kaucja ta nie stanowi usługi ani dostawy towarów w rozumieniu przepisów o VAT i w tym przypadku kaucja nie podlega opodatkowaniu VAT.

Tak uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 22 czerwca 2015 r., sygn. ITPP3/4441-20/14/15-S/AT.

Z wnioskiem o interpretację zwróciła się spółka prowadząca szeroko rozumianą działalność m.in. w zakresie produkcji części zamiennych do pojazdów i urządzeń mechanicznych oraz regeneracji części zamiennych do pojazdów i urządzeń mechanicznych, zużytych i wymontowanych w procesie naprawy, remontu bądź okresowej wymiany. Kierując się zasadami powszechnie stosowanymi przez producentów oraz dystrybutorów, na rynku części zamiennych, spółka, realizując dostawy części zamiennych fabrycznie nowych, jak też regenerowanych, żąda od swoich odbiorców (nabywców) dostawy w określonych terminach zużytych części zamiennych. W celu zabezpieczenia dokonania przekazania części zużytych, wyznacza i otrzymuje od nabywców kaucje. Spółka w fakturze dokumentującej transakcję określa nazwę części zamiennej, jej określenie katalogowe, ilość oraz cenę jednostkową i wartość dostawy. Dodatkowo, aby przymusić nabywcę do przekazywania podatnikowi zużytych części zamiennych, żąda od nabywcy, oprócz zapłaty za towar, także wniesienia kaucji liczonej jako iloczyn określonych ilości części zamiennych oraz ich jednostkowej kaucji. Transakcja nabycia zawiera więc dwa elementy:

  1. Należność z tytułu dostawy obliczana według schematu: nazwa towaru - jednostka miary towaru - ilość jednostek x cena jednostkowa = wartość towaru;
  2. Kwota kaucji należna od dostawy: nazwa towaru - jednostka miary towaru - ilość jednostek x kaucja jednostkowa = suma kaucji od dostawy.

Nabywca przekazuje, w określonym terminie od dostawy, np. w ciągu 24 miesięcy, zużyte części zamienne, o tym samym opisie katalogowym i w tych samych ilościach w jakiej dokonano dostawy. Jeżeli w ciągu okresu czasu określonego w toku transakcji, nabywca nie zgromadzi przewidzianej dostawą ilości zużytych części zamiennych i nie przekaże jej spółce, to kaucja wniesiona przez nabywcę przepada w odpowiedniej do ilości proporcji.

Spółka chciała wiedzieć, czy kwota kaucji otrzymanej od nabywcy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jej zdaniem, kaucja nie stanowi usługi ani dostawy towarów w rozumieniu przepisów o VAT, a przepadek kaucji stanowi przychód z pozostałych przychodów, nie podlegający opodatkowaniu VAT.

Biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 13 listopada 2014 r. sygn. akt I SA/Gd 1104/14, który uchylił poprzednią interpretację wydaną w tej sprawie, organ podatkowy uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe.

Co podlega VAT?

Stosownie do dyspozycji art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podlegają:

  1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
  2. eksport towarów;
  3. import towarów na terytorium kraju;
  4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
  5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na podstawie przepisu art. 29a ustawy, w myśl ust. 1 tego przepisu, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Na mocy art. 29a ust. 11 ustawy, do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości opakowania, jeżeli podatnik dokonał dostawy towaru w opakowaniu zwrotnym, pobierając kaucję za to opakowanie lub określając taką kaucję w umowie dotyczącej dostawy towaru.

W przypadku niezwrócenia przez nabywcę opakowania, o którym mowa w ust. 11, podstawę opodatkowania podwyższa się o wartość tego opakowania (…), o czym stanowi art. 29a ust. 12 ustawy.

Rozliczanie kaucji na gruncie VAT

Ustalenie czy kaucja podlega opodatkowaniu VAT wymaga zatem analizy czy będzie ona stanowić zapłatę z tytułu którejkolwiek z czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT. Zbadania wymaga jednocześnie, czy kaucja ta wniesiona była w związku z rozliczaniem pomiędzy stronami transakcji opakowań.

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia „kaucji”. W związku z tym, w celu ustalenia konsekwencji podatkowych pobierania i przekazywania kaucji należy posłużyć się definicją językową przedmiotowego pojęcia. Zgodnie ze słownikową definicją (według Internetowego Słownika Języka Polskiego - http://www.sjp.pl) - „kaucja” jest to: „suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania umowy; zastaw; zabezpieczenie; gwarancja”.

Cechą charakterystyczną kaucji jest więc to, że może ona zostać wykorzystana tylko w ściśle określonym przypadku, tj. w razie niedopełnienia zobowiązania. Zabezpieczenie wykonania umowy, poprzez ustanowienie kaucji, ma charakter gwarancyjny, zabezpieczający, co oznacza, że ustanowiona jest ona na wypadek, gdyby strona umowy, która złożyła kaucję nie wywiązała się z niej. Wówczas druga strona umowy może zaspokoić się ze złożonej kaucji.

Organ podatkowy, uwzględniając uwagi wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku (sygn. akt I SA/Gd 1104/14), stwierdził, że specyfika kaucji ma spełniać przede wszystkim funkcję gwarancyjną, podlegającą zwrotowi i nie stanowiącej w takiej sytuacji elementu zapłaty. W okolicznościach przedmiotowej sprawy zasadne jest więc jednoznaczne rozróżnienie kwoty otrzymanej kaucji na część podlegającą zwrotowi w sytuacji spełnienia świadczenia przez nabywcę towaru i część podlegającą przepadkowi w sytuacji nie spełnienia świadczenia. W tej ostatniej sytuacji uznać należy, że kwota kaucji otrzymanej od nabywcy i zatrzymana następnie w związku z niewywiązaniem się przez kontrahenta z jego obowiązków wobec spółki (tu: niespełnienia stosownego świadczenia - dostarczenia zużytych części) stanowi wynagrodzenie tytułem dokonanej dostawy.

Natomiast w pozostałym zakresie (tu: gdy kaucja nie przepada), kaucja nie stanowi usługi ani dostawy towarów w rozumieniu przepisów o VAT. W tym zakresie kaucja nie podlega opodatkowaniu VAT.

Małgorzata Brand-Ciszewska

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...