11.05.2015

Jednym ze sposobów motywowania pracowników jest przekazywanie na ich rzecz wszelkiego rodzaju świadczeń nieodpłatnych. Najczęściej są to karnety sportowe czy abonamenty medyczne dla samych pracowników, ewentualnie także dla ich rodzin. Niekiedy jednak takie świadczenie jest bardziej wyszukane. Może nim być zarówno luksusowa wycieczka, jak i obóz w szkole przetrwania. Zdarzają się też prezenty w postaci skoku spadochronowego czy lotu balonem.

Pojawia się wówczas pytanie, jakie będą podatkowe skutki przekazania takiego świadczenia. Czy będzie przy tym istotne to, że pracownik nie zawsze może być zainteresowany skorzystaniem z atrakcji, jaką przygotował dla niego pracodawca, a co za tym idzie dana usługa nie zostanie faktycznie na jego rzecz wykonana?

Prezent otrzymany przez pracownika jest jego przychodem

Stosownie do postanowień art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT) przychodami ze stosunku pracy, oprócz wypłat pieniężnych, są między innymi:

• wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń,
• wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Prezent, który pracownik otrzymuje od swego pracodawcy, stanowi świadczenie w naturze, a co za tym idzie – jest ono przychodem ze stosunku pracy. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, czy pracownik skorzysta z usługi stanowiącej prezent od pracodawcy. Zgodnie bowiem z art. 11 ustawy o PIT co do zasady przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wyjątki, o których mowa w tym przepisie, nie mają zastosowania do analizowanego zagadnienia.

Pracodawcy, którzy tworzą w swoich zakładach pracy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS), powinni mieć na uwadze to, że przekazując swemu pracownikowi prezent w postaci dofinansowania wycieczki czy innej atrakcji, mogą mieć prawo do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT. Przepis ten stanowi, że wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Możliwość taką potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 26 marca 2015 r., sygn. ILPB1/415-1326/13/15-S/AG, uznając za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, że:

(...) Niewątpliwie, dofinansowanie wycieczek stanowi – w zależności od tematu danej wycieczki – wyraz działalności Wnioskodawcy w zakresie działalności sportowo-rekreacyjnej bądź wypoczynku, bądź działalności kulturalno-oświatowej. Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż jeśli dofinansowanie z ZFŚS spełnia powyższe kryteria (co w ocenie Wnioskodawcy ma miejsce), a dodatkowo to dofinansowanie nie przekracza kwoty 380 zł rocznie wspólnie z innymi formami dofinansowania z ZFŚS, to przychód z tytułu otrzymanych świadczeń będzie zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT, a w konsekwencji Wnioskodawca nie ma obowiązku odprowadzenia zaliczki na podatek z ich tytułu.

Wydatki na sfinansowanie prezentu dla pracownika a koszty uzyskania przychodów pracodawcy

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT (art. 15 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, dalej: ustawa o CIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (art. 16 ust. 1 ustawy o CIT). Wśród tych wyjątków nie ma wskazanych prezentów dla pracowników. Tym samym, jeśli tylko spełniony jest warunek, że koszt ten jest ponoszony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, możliwe jest ujęcie tego wydatku w kosztach uzyskania przychodów.

Takie samo stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 23 września 2011 r., sygn. IBPBI/2/423-762/11/AP:

(...) Kosztami podatkowymi są między innymi tzw. koszty pracownicze, w przypadku gdy wydatki te spełniają wskazane wyżej, określone w art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kryteria. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenie zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników. Wydatki ponoszone na rzecz pracowników, sfinansowane ze środków obrotowych, mogą być kosztami podatkowymi, pod warunkiem jednak, że podatnik wykaże, iż mają one związek z prowadzoną przez niego działalnością oraz mają na celu zwiększenie efektywności pracy i służą uzyskaniu przychodu.

W dalszej części tej interpretacji organ podatkowy wprost stwierdził, że wydatki na prezenty dla odchodzących na emeryturę pracowników stanowią koszt uzyskania przychodów pracodawcy.

Izabela Rutkowska