Opodatkowanie dróg wewnętrznych

Z uzasadnienie: Dana budowla może być uznana za drogę wewnętrzną jedynie wówczas, gdy przeznaczona ona jest do ruchu drogowego (rozumianego jako możliwość korzystania z drogi przez nieoznaczoną ilość osób, każdego użytkownika dróg), a nie służy tylko przedsiębiorcy do wewnętrznej komunikacji w obrębie danej nieruchomości (na terenie jego zakładu).

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jerzy Płusa, Sędzia NSA Krzysztof Winiarski (sprawozdawca), Sędzia NSA Tomasz Kolanowski, Protokolant Katarzyna Domańska, po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2014 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej P. [...] sp. z o. o. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 28 marca 2012 r. sygn. akt III SA/Po 946/11 w sprawie ze skargi P. [...] sp. z o. o. z siedzibą w W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia 27 września 2011 r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2005 r.:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu,
2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu na rzecz P. [...] sp. z o. o. z siedzibą w W. kwotę 2.167 (słownie: dwa tysiące sto sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 marca 2012 r., sygn. akt III SA/Po 946/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę P. [...] z siedzibą w W. (dalej: spółka, strona) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego oraz stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2005 r.

Przedstawiając stan faktyczny sprawy Sąd I instancji podał, że w dniu 27 grudnia 2010 r. spółka złożyła wniosek o stwierdzenie i zwrot nadpłaty zapłaconego w 2005 r. podatku od nieruchomości w kwocie 17.456,70 zł w odniesieniu od dróg wewnętrznych oraz gruntów pod drogami wewnętrznymi. Do wniosku dołączona została korekta deklaracji na podatek od nieruchomości na 2005 r.

Zdaniem strony wskazana kwota została uiszczona przez spółkę z tytułu nieprawidłowego zakwalifikowania części obiektów wchodzących w skład jej majątku (tj. dróg wewnętrznych) jako obiektów podlegających w 2005 r. opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Przedmiotowe obiekty stanowią drogi, które w latach 2004 -2006 podlegały wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od nieruchomości (zgodnie z obowiązującym wówczas art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. 2010 r. nr 95, poz. 613 ze zm., dalej: u.p.o.l.).

Burmistrz Miasta i Gminy W. określił wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2005 r. na kwotę 143.915,10 zł, stwierdzając nadpłatę 1,20 zł. Organ nie znalazł podstaw do przyjęcia stanowiska, że spółka w 2005 r. niesłusznie opodatkowała budowle o charakterze drogi wewnętrznej. Dokonała ona jednak niezasadnego zawyżenia powierzchni zadeklarowanych gruntów o 1,96 m², wobec czego należało kwotę 1,20 zł zwrócić stronie.

Wyjaśniono, że w latach 2004-2006 na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegały pasy drogowe wraz z drogami oraz obiektami budowlanymi związanymi z prowadzeniem, zabezpieczaniem i obsługą ruchu. Zapis nie oznacza, że każda droga podlega wymienionemu wyłączeniu z opodatkowania. Ze zwolnienia określonego art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, w brzmieniu obowiązującym od dnia 9 grudnia 2003 r. do 31 grudnia 2006 r., korzystała tylko taka budowla o charakterze drogi, która była częścią pasa drogowego, natomiast pas drogowy to grunt wydzielony liniami granicznymi.

Grunty, w których posiadaniu jest spółka nie zostały sklasyfikowane jako drogi, lecz jako inne tereny inwestycyjne (Bi). Z ewidencji gruntów i budynków nie wynika wobec tego, że na spornej nieruchomości doszło do wytyczenia drogi wewnętrznej.

Po rozpatrzeniu odwołania strony SKO w Poznaniu, decyzją z dnia 27 września 2011 r. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję, podzielając w całości ustalenia faktyczne i prawne organu I instancji.

Kierując się poglądami wyrażonymi w wyroku NSA z dnia 29 października 2009 r., II FSK 854/08, organ uznał, że przy określaniu zakresu niepodlegania podatkiem od nieruchomości w rozumieniu art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l., w brzmieniu obowiązującym od 19 grudnia 2003 r. do 31 grudnia 2006 r., należy kierować się zapisami zawartymi w ewidencji gruntów i budynków. SKO wskazało, że droga jest specyficzną budowlą, albowiem zawsze jest posadowiona na gruncie w granicach pasów gruntowych. Świadczy o tym Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454), które w § 68 ust. 3 pkt 7 wprowadza symbol "dr" dla terenów komunikacyjnych, a mianowicie dla dróg.

Z kolei załącznik Nr 6 do tego rozporządzenia określa, że do użytku gruntowego o nazwie "drogi" zalicza się grunty w granicach pasów drogowych dróg publicznych i dróg wewnętrznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 71, poz. 838 i Nr 86, poz. 958). Zatem droga i pas drogowy są niemal tożsame i nie ma potrzeby oraz faktycznych możliwości oznaczać i wprowadzać symboli dla pasa drogowego, co potwierdza również definicja pasa drogowego, zawarta w art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 115 ze zm.).

Kolegium wyjaśniło, że skoro obiekty budowlane: drogi (które zarówno w świetle Prawa budowlanego jak i ustawy o drogach publicznych stanowią budowle) oraz obiekty związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu muszą współistnieć z pasem drogowym, to nie mogą stanowić samoistnego przedmiotu wyłączenia. Według organu pojęcie pasa drogowego należy rozumieć zgodnie z definicją zawartą w art. 4 ustawy o drogach publicznych albowiem termin ten nie występuje w mowie potocznej a ustawodawca nie nadał mu innego znaczenia. SKO skonstatowało, że jeżeli zatem obiekty uważane przez stronę za drogi wewnętrzne nie znajdowały się w wydzielonych liniami granicznymi pasach gruntów, to nie mogły w 2005 r. korzystać z wyłączenia, przewidzianego w art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l.

W skardze na powyższą decyzję strona zażądała uchylenia jej w całości oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji wskazując na naruszenie:

1. art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. w brzmieniu obowiązującym od 9 grudnia 2003 r. do dnia 31 grudnia 2006 r.,

2. art. 120, art. 122 w zw. z art. 187 §1 oraz art. 191, art. 194 §3, art. 197, art. 210 §1 pkt 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm., dalej: O.p.).

Uzasadniając skargę podano, że wskutek wejścia w życie ustawy zmieniającej, art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. został rozszerzony zakres wyłączenia z opodatkowania o kategorię dróg innych niż publiczne. Dla celów wyłączenia z zakresu opodatkowania podatkiem od nieruchomości ustawodawca celowo rozdzielił pojęcie "pasa drogowego", "drogi" oraz "obiektów budowlanych związanych z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu". Od 9 grudnia 2003 r. wyłączone z opodatkowania zostały nie tylko drogi publiczne, ale także wszystkie inne obiekty budowlane stanowiące "drogę", w oparciu o przepisy ustawy o drogach publicznych.

Zdaniem Spółki pojęcia "droga", "pas drogowy" nie są tożsame, albowiem rozróżnia je ustawodawca na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W ewidencji gruntów i budynków nie ma symbolu właściwego dla gruntów stanowiących pasy drogowe. Ponadto ewidencja gruntów i budynków, jak wskazuje już jej nazwa, nie jest dokumentem obejmującym budowle, w tym drogi. Oznacza to, że ewidencja nie jest z definicji kompletna, bowiem nie obejmuje niektórych kategorii gruntów oraz budowli. W konsekwencji, dane zawarte w niej są niewystarczające do ustalenia, czy na danym terenie znajduje się budowla, np. droga.

Strona uznała, że dla ustalenia czy dana droga wewnętrzna podlega wyłączeniu z podstawy wyliczenia podatku od nieruchomości nie jest konieczny wpis do ewidencji gruntów, wskazujący na istnienie pasa drogowego, gdyż o zaliczeniu danej drogi do kategorii obiektów budowlanych podlegających w 2005 r. wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od nieruchomości decyduje przede wszystkim stan faktyczny i spełnienie przesłanek ustawowych (wystarczyć powinno wykazanie, że droga wewnętrzna stanowi "drogę" w rozumieniu ustawy o drogach publicznych).

Zdaniem spółki SKO nie podało uzasadnienia prawnego uznania, że określenie "pasy drogowe wraz z drogami oraz obiektami budowlanymi związanymi z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu" jest właściwe wyłącznie dla budowli umiejscowionej na gruncie oznaczo...