Opłata reprograficzna: Kto, ile i dlaczego?

Obecnie wysokość tzw. opłaty reprograficznej i opłaty od czystych nośników nie przekracza 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży określonych urządzeń i nośników. Planowana opłata ma wynosić od 1 do 4% kwoty brutto należnej z tytułu pierwszej sprzedaży towaru albo wartości rynkowej towaru z dnia pierwszego przekazania albo pierwszego przyjęcia w użytkowanie dokonanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z tym planowana zmiana wysokości opłaty nie należy do istotnych. Owszem zmianie ulegnie zakres urządzeń i nośników objętych opłatą - ich katalog zostanie dostosowany do postępu technologicznego, natomiast sama wysokość opłaty nie ulegnie istotnym modyfikacjom - wyjaśniło Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Interpelacja nr 25143 do ministra kultury, dziedzictwa narodowego i sportu w sprawie opłaty reprograficznej

Do konsultacji przedłożony został projekt ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego, zmieniającej jednocześnie art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wraz z projektem nowelizacji rozporządzeń MKiDN w przedmiocie zakresu i stawek opłaty reprograficznej. Projekt rozszerza i podwyższa do 4% tzw. opłatę reprograficzną faktycznie na wszelkie urządzenia elektroniczne, takie jak komputery, telewizory, tablety, a nawet papier xero czy aparaty fotograficzne.

Instytut Staszica przeanalizował projekt pod kątem jego wpływu na rynek, obciążeń podatkowych i zasad sprawiedliwego opodatkowania i sprawiedliwości społecznej.

Oto wnioski:

„W myśl intencji inicjatorów ustawy opłata ma być przeznaczona na szeroko rozumiane wsparcie artystów, których utwory można na tych urządzeniach odtwarzać.

Instytut, po przeanalizowaniu zarówno projektu ustawy, jak i realiów rynku sprzętu elektronicznego zdecydowanie podkreśla, iż nowe rozwiązanie oznacza wyłącznie podwyżkę cen wszelkiego sprzętu elektronicznego. Nie ma natomiast wiele wspólnego ani z rzeczywistym wsparciem kultury i sztuki, ani też z zasadą sprawiedliwego opodatkowania czy zasadą sprawiedliwości społecznej.

Na poparcie powyższego wniosku należy wskazać kilka kluczowych argumentów.

Po pierwsze, trzeba podkreślić, iż wbrew zapewnieniom zwolenników i projektodawców trudno jest mówić o nowym obciążeniu w kategorii innej niż podatek. Generalnie w polskiej, niedobrej praktyce stanowienia prawa przyjęło się nazywać kolejne obciążenia nie podatkiem, lecz składką, daniną, opłatą itp. Niemniej na gruncie prawa podatkowego trudno ująć tę opłatę inaczej niż podatek z uwagi na to, że stanie się on obowiązkowy, będzie ściągany przez uprawniony aparat państwa oraz będzie bezzwrotny - tzn. z jego tytułu nie należą się żadne świadczenia zwrotne (jak np. w przypadku zależności składka zdrowotna - leczenie), posłuży on wyłącznie do redystrybucji. Oznacza to, że nowy podatek stanie się prawnie i funkcjonalnie odczuwalny dla konsumenta, kiedy finalnie zapłaci go z własnej kieszeni. Nie ma bowiem na świecie takiego podatku, który na koniec nie zostałby przerzucony na ostatecznego konsumenta. Oczywiście można tylko ubolewać, że każdy nowy podatek czy danina o charakterze pośrednim, tzn. ukrytym w cenie towaru czy usługi, są przez projektodawców przedstawiane jako te, które konsumenta nie dotkną, bo »producenci, sprzedawcy wezmą go na siebie«. Finalnie zawsze więcej zapłaci konsument.

Mało tego, projektodawcy mylnie wskazują wielkości obecnie pobieranych opłat. Jak podaje MKiDN, z obecnie obowiązującej opłaty reprograficznej zbiera się 1,7 mln euro, czyli ok. 7 mln zł. Tymczasem suma tych opłat za rok 2020 powinna oscylować wokół kwoty 50 mln zł. To oznacza, iż ministerstwo, postulując radykalną podwyżkę opłaty, nie wie nawet, ile obecnie za jej pomocą gromadzi. Podobnie nie mówi się nic na temat podmiotów zobowiązanych do uiszczenia opłaty: ilu ich jest ani kim oni są. Musi to budzić zdziwienie, bowiem w miarę szczegółowo przeanalizowano sytuację beneficjentów, w ogóle nie pochylając się nad tymi, którzy mają płacić.

Po drugie, wysokość opłaty zarówno w stosunku do podobnych danin w innych krajach, jak też w stosunku do innych podatków zawartych w cenie towaru, którego dotyczy, jest ekstremalnie wysoka. Przy założeniu ustawowym opłaty w wysokości 4% od ceny sprzętu oznaczałoby to, że będzie to zaraz po podatku VAT najwyższa opłata, jaką ponosi kupujący - wyższa od udziału w cenie np. podatku dochodowego niemal 30-krotnie. Jeżeli zysk importera wynosi 0,8%, to podatek dochodowy wyniesie 0,15%, a opłata 4% to 26 razy więcej. Przy założonych w projekcie wpływach z opłaty na poziomie 600 mln zł byłaby to pod względem wysokości trzecia w Europie i na świecie, po Francji i Niemczech, kwota opłaty. Jest to kompletnie nieadekwatne do poziomu naszego rozwoju i zasobności polskiego społeczeństwa.

Ponadto sama wysokość tej opłaty w stosunku do innych zawartych w cenie sprzętu opłat jest nieracjonalnie duża. Jeżeli przedsiębiorca sprzeda towar za 1 mld zł, osiąga 8 mln zysku netto. Od tego zapłaci 1,52 mln zł podatku dochodowego, a opłaty reprograficznej 49,2 mln. Czyli na różne zadania, w tym na artystów, państwo zbierze 1,52 mln. Dodatkowo na samych artystów zabierze kolejnych 49,2 mln, czyli ponad 30 razy więcej.

Po trzecie, trudno w projekcie ustawy znaleźć mechanizm, ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »