Operacje na rachunku walutowym a różnice kursowe

Pytanie podatnika: Na prowadzonych rachunkach walutowych Spółka dokonuje m.in. operacji: sprzedaż waluty zagranicznej dokonywana na rzecz banku (po kursie wynegocjowanym z bankiem), otrzymywanie środków pieniężnych wyrażonych w walucie obcej tytułem regulowania należności wobec Spółki, zapłata zobowiązań w walucie obcej przez Spółkę, zapłata prowizji wyrażonych w walucie obcej na rzecz banku z tytułu prowadzenia rachunku bankowego (obciążenie rachunku), przypisanie odsetek do rachunku walutowego od powyższych lokat. Jaki kurs waluty powinien zostać zastosowany w ww. sytuacjach na potrzeby ustalania podatkowych różnic kursowych przy wpływie waluty na konto walutowe i wypływie waluty z konta walutowego?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2012 r. (data wpływu 27 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kursu waluty stosowanego przy rozliczaniu podatkowych różnic kursowych części dotyczącej:

- zakupu/sprzedaży waluty obcej - jest prawidłowe,
- następujących transakcji:

a. otrzymywania należności w walucie obcej,
b. zapłaty zobowiązań w walucie obcej,
c. zapłaty prowizji wyrażonych w walucie obcej na rzecz banku z tytułu prowadzenia rachunku bankowego,
d. przypisania odsetek do rachunku walutowego od lokat.

jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie stosowania kursu waluty oraz ustalania podatkowych różnic kursowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - Spółka Akcyjna jest podmiotem, którego głównym profilem prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej jest produkcja naczep, przyczep i zabudów na samochody ciężarowe oraz ich sprzedaż. W ramach prowadzonej działalności Spółka prowadzi konto bankowe złotówkowe oraz walutowe.

Na prowadzonych rachunkach walutowych Spółka dokonuje następujących operacji:

1. sprzedaż waluty zagranicznej dokonywana na rzecz banku (po kursie wynegocjowanym z bankiem),
2. otrzymywanie środków pieniężnych wyrażonych w walucie obcej tytułem regulowania należności wobec Spółki,
3. zapłata zobowiązań w walucie obcej przez Spółkę,
4. zapłata prowizji wyrażonych w walucie obcej na rzecz banku z tytułu prowadzenia rachunku bankowego (obciążenie rachunku),
5. przypisanie odsetek do rachunku walutowego od powyższych lokat,
6. przekazanie środków z rachunku walutowego do kasy walutowej Spółki,
7. przekazanie środków własnych Spółki znajdujących się na rachunku walutowym na lokatę walutową oraz wpływ tych środków z lokaty walutowej na konto walutowe.

Spółka ustala różnice kursowe w oparciu o tzw. podatkową metodę ustalania różnic kursowych, określoną w przepisie art. 15a w zw. z art. 9b ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ma zamiar kontynuować tę metodę w przyszłych latach podatkowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Jaki kurs waluty powinien zostać zastosowany w sytuacjach przedstawionych w punktach 1 - 5 stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego na potrzeby ustalania podatkowych różnic kursowych przy wpływie waluty na konto walutowe i wypływie waluty z konta walutowego?
2. Czy w sytuacjach przedstawionych w punktach 6 i 7 stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego dojdzie do powstania różnic kursowych, o których mowa w art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych lub innych różnic kursowych, które wpływają na przychody podatkowe lub koszty uzyskania przychodów?

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 1 (stan faktyczny/zdarzenie przyszłe), natomiast w zakresie pytania nr 2 (stan faktyczny/zdarzenie przyszłe) wniosek zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy, na potrzeby ustalania podatkowych różnic kursowych (dodatnich lub ujemnych) przedstawionych w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym Spółka od dnia 1 stycznia 2012 roku (w związku ze zmianą ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) powinna stosować:

1. kurs faktycznie zastosowany, czyli: kurs wynegocjowany z bankiem - w przypadku wskazanym w punkcie 1 stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego (zakup waluty),
2. kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego odpowiednio dzień dokonania operacji na rachunku walutowym (wpływ/wypływ środków pieniężnych) w przypadkach wskazanych w punktach 2 - 7 stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3 (ust. 2 i 3 art. 15a ww. ustawy określa, w jaki sposób powstają dodatnie i ujemne różnice kursowe).

Natomiast na podstawie art. 15a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2012 r., przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

W ocenie Spółki, z art. 15a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2012 r. wynika, że nie będzie możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty dla celów ustalenia podatkowych różnic kursowych w sytuacji, gdy nie dochodzi do sprzedaży lub kupna walut obcych lub innej formy przewalutowania środków w walucie obcej w momencie otrzymania należności lub zapłaty zobowiązania w walucie obcej z rachunku walutowego Spółki i w innych przypadkach, gdy następuje wpływ i wypływ waluty.

Jak wynika z treści wyżej wskazanego przepisu, nowelizacja (wprowadzona ustawą z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 178, poz. 1059) wydaje się wprowadzić swego rodzaju „ograniczenie” do uwzględniania dla celów obliczania różnic kursowych kursu faktycznie zastosowanego do konkretnych przypadków wymienionych w pierwszym zdaniu ww. przepisu, tj. sprzedaży waluty obcej, kupna waluty obcej, otrzymania należności lub zapłaty zobowiązania w walucie obcej (w przypadku gdy dochodzi jednocześnie do zakupu waluty przez bank lub sprzedaży waluty przez podatnika), czyli do sytuacji, w których dojdzie w rzeczywistości do zastosowania konkretnego, faktycznego kursu walutowego, czyli do nabycia lub sprzedaży waluty.

W konsekwencji oznacza to według Wnioskodawcy, że jeżeli podatnik nie kupuje, ani nie sprzedaje waluty, czyli nie następuje faktyczne (rzeczywiste) zastosowanie kursu waluty, wówczas zastosowanie znajdzie kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień (zdanie drugie wyżej powołanego przepisu art. 15a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu nadanym nowelizacją ustawy).

Powyższe rozumienie znowelizowanego przepisu potwierdza m.in. wykładnia językowa. Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego (Słownik języka polskiego PWN, Wydanie nowe. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2006) pojęcie „faktyczny” należy rozumieć jako „rzeczywisty, realny, istotny”, podczas gdy „zastosować - zastosowywać” oznacza „użyć czegoś w jakiejś sytuacji”.

Zdaniem Wnioskodawcy w świetle powyższych stwierdzeń należy zatem przyjąć, że „faktycznie zastosowany kurs waluty” jest kursem, który był w istocie, rzeczywiście, realnie zastosowany. Kurs waluty mógł być rzeczywiście (realnie) zastosowany tylko wtedy, gdy na jego podstawie, w oparciu o wyrażoną w nim cenę waluty, doszło do przeprowadzenia operacji finansowej przewalutowania - do wyrażenia w danej walucie wartości pieniężnej określonej pierwotnie w innej walucie.

Według Wnioskodawcy cechy „faktycznego zastosowania” kursu nie można odnosić do sytuacji, gdy w istocie nie dochodzi do operacji przewalutowania w następstwie sprzedaży lub zakupu określonej waluty lub przy otrzymaniu należności lub zapłacie zobowiązania na rachunek walutowy, ponieważ w takim przypadku nie następuje rzeczywiste wyrażenie w określonej walucie, np. złotych polskich wartości pieniężnej wyrażonej pierwotnie w walucie obcej. Co najwyżej jest to jedynie potencjalne zastos...