Odwrotne obciążenie przy sprzedaży laptopów i telefonów

W ramach tradycyjnej transakcji sprzedaży pomiędzy przedsiębiorcami należny VAT ujęty jest w fakturze. Sprzedający jest wówczas podatnikiem VAT i rozlicza go z urzędem skarbowym. Sytuacja może jednak wyglądać inaczej, w przypadku gdy przedsiębiorca (zarejestrowany jako podatnik VAT czynny) decyduje się na zakup laptopów, notebooków czy też telefonów. Wówczas obowiązanym do rozliczenia podatku może być bowiem kupujący. Wymienione wyżej towary od 1 lipca 2015 r. objęte zostały (po spełnieniu określonych warunków) tzw. odwrotnym obciążeniem.

Mechanizm odwrotnego obciążenia wprowadzono w celu przeciwdziałania wyłudzeniom podatku. Początkowo objęte nim były m.in. wyroby metalurgiczne: stopy żelaza, pręty metalowe, a także odpady szklane czy odpady z tworzyw sztucznych. Od 1 lipca 2015 r. objęto nim również towary wchodzące w zakres tzw. drobnej elektroniki, tj. tablety, notebooki, laptopy, telefony komórkowe, smartfony, konsole do gier. Tym samym odwrotnym obciążeniem zostały objęte towary kupowane przez większość podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Niemniej jednak mechanizm ten stosuje się tylko wtedy, gdy łączna wartość towarów nabytych (przez podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT czynny) w ramach jednolitej gospodarczo transakcji przekracza kwotę 20 000 zł (bez kwoty podatku).

Przykład:
Pan Andrzej prowadzi działalność gospodarczą obejmującą handel materiałami budowlanymi i jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. W sierpniu 2015 r. pan Andrzej zakupił w sklepie ABC, handlującym elektroniką, laptopa o wartości 4500 zł (przeznaczonego do jednego ze sklepów) oraz dwa smartfony o wartości 2500 zł każdy (przeznaczone dla pracowników). Pan Andrzej nie posiada ze sklepem ABC umowy, lecz zakupy realizuje w oparciu o pojedyncze zamówienia, wynikające z aktualnych potrzeb.

Czy w związku z tymi zakupami, pan Andrzej obowiązany będzie do rozliczenia VAT w ramach tzw. odwrotnego obciążenia?

Łhttp://www.podatki.biz/biblioteki/fckeditor/editor/images/spacer.gifączna wartość zakupów wyniesie 9500 zł netto. Wartość towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji nie przekroczy kwoty 20 000 zł, tym samym pan Andrzej nie będzie obowiązany do rozliczenia podatku; powinien otrzymać od sprzedawcy fakturę zawierającą stawkę oraz kwotę podatku.

W przedstawionym przykładzie przedsiębiorca nie przekroczył ustalonego progu kwotowego. Można mieć wątpliwość, co będzie w przypadku, gdy przedsiębiorca po kilku miesiącach dokona kolejnej transakcji z tym samym podmiotem (np. na 12 000 zł), w związku z czym w sumie (z obu dostaw) przekroczy określony w ustawie limit.

W celu rozwiania tego rodzaju wątpliwości Ministerstwo Finansów wydało broszurę informacyjną zawierającą wytyczne, w jaki sposób rozumieć termin „jednolita gospodarczo transakcja” (http://www.finanse.mf.gov.pl/documents/766655/3160814/Broszura-zmiany+w+zakresie+odwroconego+VAT.pdf). Zgodnie z broszurą za jednolitą gospodarczo transakcję uznaje się transakcję obejmującą:

1. umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów z kategorii elektroniki, nawet jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy,
2. więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie elektroniką.

Jeżeli więc strony w ramach jednej umowy uzgodniły kilka dostaw czy też realizację kilku zamówień, to próg 20 000 zł odnosić się będzie do wartości, na jaką opiewa cała umowa (dotyczyć będzie wszystkich dostaw). W przypadku transakcji dokonanej po kilku miesiącach, która nie ma związku z pierwszym zakupem i nie jest dokonywana w ramach jednej umowy, nie możemy mówić o jednolitej gospodarczo transakcji.

W konsekwencji obie transakcje należy rozpatrywać oddzielnie, co oznacza, że jeżeli dany zakup tzw. drobnej elektroniki nie przekroczył kwoty 20 000 zł netto, to VAT rozlicza sprzedawca.

Piotr Kępisty
Konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.