Odszkodowanie za zakaz konkurencji a przychód pracownika
Pracodawcy chcąc ograniczyć działalność konkurencyjną swoich byłych pracowników mogą zawrzeć z nimi umowę na podstawie której pracownicy zobowiążą się do nie podejmowania takiej działalności wobec pracodawcy przez pewien okres. Należy jednak pamiętać, że pracodawca jest zobowiązany do zapłaty pracownikowi odszkodowania z tytułu nieprowadzenia przez niego działalności konkurencyjnej.
Odszkodowanie zgodnie z przepisami Kodeksu pracy
Zgodnie z art. 1011 § 1 Kodeksu pracy w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji). W umowie takiej określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy. Należy podkreślić, że przepisy Kodeksu pracy określają, że odszkodowanie, za powstrzymywanie się od czynów konkurencyjnych nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji; odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach (art. 1012 § 3 Kodeksu pracy).
Odszkodowanie a zwolnienie z PIT
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych („ustawa o PIT”) wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
- określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
- odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
- odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
- odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
- odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Jak wynika zatem z powyższego, zgodnie z art. 21 ust.1 pkt 3 lit. d ustawy o PIT odszkodowanie wypłacone na podstawie przepisów Kodeksu pracy dotyczących zakazu konkurencji nie zostało objęte zwolnieniem przedmiotowym. W konsekwencji należy uznać, że otrzymane odszkodowanie będzie stanowić przychód ze stosunku pracy o którym mowa w art. 12 ustawy o PIT a po stronie pracodawcy powstaną obowiązki płatnika określone w przepisach tejże ustawy.
Stanowisko organów podatkowych
Powyższe podejście prezentują również organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 5 kwietnia 2013 r. (sygn. ITPB2/415-35/13/MU) wskazał wprost, że:
(...) na mocy art. 21 ust.1 pkt 3 lit. d) ww. ustawy odszkodowanie wypłacone na podstawie przepisów o zakazie konkurencji nie zostało objęte zwolnieniem przedmiotowym, o którym mowa powyżej (...) i należy zakwalifikować je do przychodów ze stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...).
Wątpliwości praktyczne
Pewna wątpliwość może powstać, czy odszkodowanie wypłacane byłemu pracownikowi może stanowić przychód ze stosunku pracy w sytuacji gdy umowa o pracę już nie obowiązuje. W świetle interpretacji podatkowych nie ulega wątpliwości, że takie odszkodowanie, wypłacane już po rozwiązaniu stosunku pracy, nadal będzie stanowić przychód ze stosunku pracy. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 20 października 2011 r. (sygn. IBPBII/1/415-726/11/BJ) wyraźnie wskazał, że przepisy art. 12 ustawy o PIT mają także zastosowanie do wypłat po ustaniu zatrudnienia. Natomiast o zakwalifikowaniu świadczenia do przychodów z pracy nie przesądza fakt pozostawania danej osoby w stosunku zatrudnienia w momencie otrzymania przychodu.
Odszkodowanie a koszt pracodawcy
Odrębną kwestią jest czy odszkodowanie wypłacone pracownikowi może stanowić koszty uzyskania przychodów pracodawcy. Przepisy podatkowe nie wskazują jednoznacznie tego wydatku jako kosztu uzyskania przychodów. W świetle interpretacji organów podatkowych wypłacone pracownikowi odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji może stanowić koszt uzyskania przychodów pracodawcy. Stanowisko takie odnajdujemy w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 lipca 2013 r. (sygn. IPPB5/423-274/13-4/AS), w której organ uznał, że wydatek ten spełnia podstawową przesłankę wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
Michał Wójcik
Ostatnie artykuły z tego działu
- Zwolnienie podmiotowe z VAT również dla biura rachunkowego
- Dłuższe konsultacje dotyczące struktur JPK_KR_PD oraz JPK_ST
- Skarbówka rezygnuje z wysyłania tzw. pism behawioralnych
- Reforma KSeF do zmiany. Przedsiębiorcy pozytywnie o części modyfikacji
- Świadczenie dla pracowników z ZFŚS a składki ZUS
- ZUS: "Siła wyższa" - zasady uzupełnienia wynagrodzenia pracownika
- Skutki podatkowe wystawienia fałszywej faktury. Co zmienia wyrok TS UE?
- Reforma KSeF jednak ze sporymi zmianami
- Kasowy VAT na nowych zasadach?
- Założenia planowanych zmian w składce zdrowotnej przedsiębiorców
Wszystkie artykuły z tego działu »
Dodaj nowy komentarz