Odszkodowanie za niewydanie w terminie lub wydanie niewłaściwego świadectwa pracy

Pracownik nabywa prawo do odszkodowania, gdy ponosi szkodę będącą normalnym następstwem niewydania świadectwa pracy, wydania go po terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa.

Wysokość odszkodowania, którego domagać może się pracownik odpowiada wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z ww. przyczyny, nie dłuższy jednak niż 6 tygodni. Odszkodowanie to obliczane jest jak ekwiwalent pieniężny za urlop. Przez pozostawanie bez pracy rozumieć należy także podjęcie zatrudnienia, w którym kwalifikacje pracownika nie mają pełnego wykorzystania (z uwzględnieniem sytuacji na rynku pracy). Jeżeli więc pracownik z powodu braku lub niewłaściwego świadectwa pracy podejmuje pracę niżej wynagradzaną, ma prawo do odszkodowania w wysokości różnicy między odszkodowaniem należnym na podstawie art. 99 § 2 Kodeksu pracy a uzyskiwanymi zarobkami. Ustawodawca uznaje bowiem, że nie ma racjonalnych podstaw do gorszego traktowania pracownika, który podjął pracę niżej wynagradzaną, niż pracownika niepodejmującego żadnego zatrudnienia. Podejmując gorszą pracę, pracownik zmniejsza szkodę, a pracodawca powinien ponosić odpowiedzialność za jej pozostałą część, pozostającą w normalnym związku przyczynowym z niewydaniem lub wydaniem przez niego niewłaściwego świadectwa. Warto również pamiętać, że uzyskiwanie przez pracownika dochodów z działalności innej niż wykonywana na podstawie stosunku pracy nie ma wpływu na jego prawo do omawianego odszkodowania.

Zgodnie z doktryną świadectwo jest niewłaściwe wtedy, kiedy zawiera informacje sprzeczne ze stanem rzeczywistym w dniu jego wydania.

Co ważne, pracownik, jako wierzyciel w odniesieniu do prawa do otrzymania prawidłowego świadectwa pracy, powinien współpracować z pracodawcą zgodnie z treścią zobowiązania, jego celem gospodarczo-społecznym oraz zasadami współżycia społecznego. W związku z powyższym od pracownika wymagać można, aby mając świadomość niewłaściwości świadectwa, zwrócił się do pracodawcy w celu jego sprostowania. Jeżeli pracownik nie przejawia w tym zakresie wymaganej aktywności, a nieprawdziwa wzmianka okazała się wynikiem błędu po stronie zakładu pracy, który go natychmiast - po dowiedzeniu się o błędzie - sprostował, sporządzając właściwe świadectwo pracy, pracownikowi pozostającemu bez pracy w związku z wadliwym świadectwem nie przysługuje roszczenie o odszkodowanie z tego tytułu za czas nieuzasadnionego opóźnienia w zgłoszeniu żądania sprostowania.

Należy pamiętać, że to na pracowniku spoczywa ciężar dowodu wykazania, że świadectwo wydano po terminie lub jest niewłaściwe i że poniósł on szkodę z tego tytułu. Szkoda ta musi być poniesiona w ramach normalnego następstwa zdarzeń – musi więc istnieć właściwy związek przyczynowy pomiędzy zawinionym działaniem pracodawcy a szkodą wyrządzoną pracownikowi.

Krzysztof Gładych
radca prawny

Kancelaria Radców Prawnych i Doradców Podatkowych
Bernatowicz Komorniczak Mazur sp.p.