Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe małżonków i innych osób trzecich

W pewnych sytuacjach odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe podatnika mogą ponosić solidarnie również osoby trzecie. Solidarna odpowiedzialność oznacza, że organy podatkowe mogą dochodzić należności podatkowych zarówno od podatnika, jak również od osoby związanej z podatnikiem tym rodzajem odpowiedzialności.

Zasady odpowiedzialności

O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej może być jednak wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna.

Odpowiedzialność małżonka i członków rodziny

Co do zasady, solidarnie z podatnikiem odpowiada za jego zobowiązania podatkowe małżonek, z którym podatnik związany jest małżeńską wspólnością majątkową.

Uwaga: Ograniczenie, wyłącznie lub zniesienie tej wspólności nie wyłącza odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe.

Solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą może odpowiadać również nie związany z nim wspólnością majątkową członek rodziny podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, który stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności.

Odpowiedzialność ta obejmuje:

• zstępnych,
• wstępnych,
• rodzeństwo,
• małżonków zstępnych, 
• osoby pozostające w stosunku przysposobienia,
• osoby pozostające z podatnikiem w faktycznym pożyciu,

- z wyjątkiem osób, które w okresie stałego współdziałania z podatnikiem były osobami, wobec których na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny, ale tylko w zakresie wynikającym z tego obowiązku.

Uwaga: Odpowiedzialność ta jest ograniczona do wysokości uzyskanych korzyści.

Rozwiedziony małżonek podatnika (a także małżonek pozostający z podatnikiem w separacji oraz osoba, której małżeństwo z podatnikiem zostało unieważnione) odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania podatkowe małżonka powstałe w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości przysługującego mu udziału w majątku wspólnym.

Spadkobiercy i zapisobiercy

Do ustalenia odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe. W związku z tym, w przypadku przyjęcia spadku wprost, spadkobierca odpowiedzialny jest całym swoim majątkowej za wszystkie zobowiązania podatkowe spadkodawcy. W przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza odpowiedzialność spadkobiorcy jest natomiast ograniczona – odpowiada on całym swoim majątkiem, ale tylko do wysokości wartości uzyskanego udziału ...