Odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółki

Odpowiedzialność członka zarządu za zaległości podatkowe spółki nie może mieć miejsca zarówno wtedy, jeśli przesłanki do złożenia wniosku o upadłość zaistniały, gdy nie miał on jeszcze wpływu na podjęcie kroków zmierzających do ogłoszenia upadłości spółki, jak i wtedy, gdy tego wpływu już nie miał. Okres 2 miesięcy pomiędzy wyborem na prezesa spółki a złożeniem wniosku o upadłość, jest "właściwym czasem" o którym mowa w art. 116 par. 1 pkt 1 lit. a Ordynacji podatkowej - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Cezary Kosterna, Sędziowie sędzia WSA Agnieszka Góra-Błaszczykowska (sprawozdawca), sędzia WSA Aneta Trochim-Tuchorska, Protokolant starszy referent Iwona Choińska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 października 2014 r. sprawy ze skargi A. O. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie orzeczenia o solidarnej odpowiedzialności członka zarządu wraz ze spółką za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług za luty 2009 r.:

1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w W. z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...],
2) stwierdza, że uchylone decyzje nie mogą być wykonane w całości,
3) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w W. na rzecz A. O. kwotę 500 zł (słownie: pięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Dyrektor Izby Skarbowej w W. zaskarżoną decyzją z dnia [...] listopada 2013 r. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w W. z dnia [...] kwietnia 2013 r. orzekającą o solidarnej ze spółką D. sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej: "Spółka") odpowiedzialności podatkowej A. O. (dalej: "Skarżąca") za zaległość podatkową ww. Spółki w podatku dochodowym od osób fizycznych za luty 2009 r. wraz z odsetkami za zwłokę oraz kosztami postępowania egzekucyjnego.

Z ustaleń organu wynika, że Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego w W. postanowieniem z dnia [...] listopada 2012 r. wszczął z urzędu postępowanie podatkowe w zakresie odpowiedzialności Skarżącej za zaległość podatkową D. Sp. z o.o. z siedzibą w W., ul. [...], NIP [...] w podatku dochodowym od osób fizycznych za luty 2009 r., odsetki za zwłokę oraz koszty postępowania egzekucyjnego.

Następnie organ pierwszej instancji decyzją z dnia [...] kwietnia 2013 r. orzekł o solidarnej odpowiedzialności podatkowej Skarżącej wraz ze Spółką za zaległość podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych za luty 2009 r. w kwocie 900, 70 zł wraz z odsetkami za zwłokę w kwocie 429 zł oraz kosztami postępowania egzekucyjnego w kwocie 11,30 zł.

Skarżąca w złożonym odwołaniu wniosła o uchylenie powyższej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez wydanie decyzji wskazującej, że nie ponosi odpowiedzialności za zaległości podatkowe Spółki w podatku dochodowym od osób fizycznych za luty 2009 r. lub uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi podatkowemu pierwszej instancji, ze wskazaniem zasad i wytycznych dotyczących zasad rozpatrywania spraw przez organ podatkowy. W związku z powyższym zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie przepisów postępowania, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

1) art. 120 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.; dalej zwana "O.p.") oraz art. 2 Konstytucji RP poprzez niedopuszczalne w państwie prawa działanie organu podatkowego polegające na bezprawnym przerzucaniu odpowiedzialności za swoje zaniechanie na obywatela,

2) art. 121 § 1 O.p. poprzez przeprowadzenie postępowań podatkowych w sposób sprzeczny z zasadą zaufania do organów podatkowych, polegający na arbitralnej ocenie materiału dowodowego z bezzasadnym pominięciem dowodów i wniosków dowodowych, dokonaniu ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia w sposób błędny i niewystarczający do orzeczenia o jej odpowiedzialności za zaległości podatkowe Spółki, a nadto sprzeczny z zebranym materiałem dowodowym;

3) art. 122 O.p. poprzez zaniechanie niezbędnych działań mających na celu dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego, skutkujące naruszeniem zasady dochodzenia do prawdy materialnej, zważywszy, że w toku postępowań podniosła brak przesłanek do orzeczenia o jej odpowiedzialności za zaległości podatkowe Spółki;

4) art. 180 § 1, art. 187 § 1 O.p. poprzez brak zebrania i rozważenia materiału dowodowego w sposób wyczerpujący, w szczególności z nieuzasadnionym pominięciem istotnych dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie okoliczności i dowodów, podniesionych w toku postępowań;

5) art. 188 O.p. poprzez bezpodstawne oddalenie wniosków dowodowych, a mających wpływ na prawidłowe ustalenie stanu faktycznego, a w konsekwencji prawidłowe zastosowanie art. 116 § 1 pkt 1 O.p.;

6) art. 191 O.p. poprzez dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego w zakresie ustalenia przesłanek odpowiedzialności Skarżącej za zaległości podatkowe Spółki;

7) art. 210 § 4 O.p. poprzez uchybienie obowiązkowi wskazania w uzasadnieniu faktycznym zaskarżonej decyzji faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności.

Ponadto Skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy:

1) art. 116 § 1 pkt 1 O.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym przyjęciu, że zostały spełnione przesłanki uzasadniające orzeczenie jej odpowiedzialności za zaległość podatkową Spółki w podatku dochodowym od osób fizycznych za luty 2009 r. oraz błędnym przyjęciu, że nie zachodzą przesłanki egzoneracyjne uwalniające ją od tejże odpowiedzialności;

2) art. 116 § 2 O.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na niewskazaniu, kiedy upływał termin płatności zobowiązań Spółki i czy wobec tego może w ogóle ponosić za nie odpowiedzialność.

Jednocześnie Skarżąca wniosła o:

1) przeprowadzenie dowodu z postanowienia Sądu Rejonowego dla W. [...] Wydział Gospodarczy ds. upadłościowych i naprawczych z dnia [...] grudnia 2010 r. i z dnia [...] grudnia 2010 r. na okoliczność wykazania daty zgłoszenia przez organ podatkowy wierzytelności w postępowaniu upadłościowym,

2) przeprowadzenia dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach spraw [...] oraz [...], stanowiących załączniki do wniosków o ogłoszenie upadłości z dnia 27 marca 2009 r. oraz z dnia 26 maja 2009 r. stanowiących dowody w toku postępowań podatkowych, a bezzasadnie uwzględnionych przez organ częściowo.

Skarżąca w uzasadnieniu zarzuciła, że organ pierwszej instancji w zaskarżonym rozstrzygnięciu nie wskazał, kiedy upływał termin płatności zobowiązań, które przekształciły się w zaległości podatkowe. Jej zdaniem nie jest przesądzone, iż może ponosić jakąkolwiek odpowiedzialność za zaległości podatkowe Spółki. Ponadto nie zgodziła się z stanowiskiem organu co do okoliczności, iż organ podatkowy miał realną możliwość zaspokojenia swoich wierzytelności już w 2009 r. W ocenie Skarżącej sposobność zaspokojenia wierzytelności stwarzał organowi podatkowemu art. 93 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2012 r., poz. 1112 ze zm., dalej "u.p.u.n."), o czym świadczą okoliczności faktyczne ustalone przez ww. organ. Tym samym Skarżąca wskazała, że w dniu 18 maja 2009 r. organ podatkowy zwrócił na konto Spółki kwotę 94.601 zł z tytułu zwrotu podatku od towarów i usług za luty 2009 r. Natomiast w wyniku korekty deklaracji VAT-7 za luty 2009 r. złożonej w dniu 22 lipca 2009 r. przez syndyka masy upadłości Spółki wykazano nienależnie dokonany zwrot w kwocie 903 zł. Z tego faktu według ustaleń organu podatkowego wynika jej odpowiedzialność za zaległość w podatku VAT za miesiąc luty 2009 r.

Skarżąca wskazując na wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia faktycznego wydanej decyzji orzekającej o odpowiedzialności za zaległości Spółki z tytułu podatku od towarów i usług, zaznaczyła, że nie powinna odpowiadać za powyższą zaległość, ponieważ w dniu 22 lipca 2009 r. nie pełniła obowiązków prezesa zarządu, gdyż wykonywał je syndyk masy upadłości. W tym czasie nie mogła wpływać na działalność spółki.

Skarżąca ponadto stanęła na stanowisku, że w odniesieniu do jej odpowiedzialności za luty 2009 r. w podatku PIT, organ podatkowy nie wskazał kiedy zaległość powstała poza lakonicznym stwierdzeniem, że nastąpiło to w czasie pełnienia przez nią obowiązków prezesa zarządu. Zaznaczyła tym samym, że może więc domniemywać, że organ miał na uwadze termin 20 kwietnia 2009 r. Jej zdaniem ustalenie powyższych okoliczności faktycznych w oparciu o właściwe przepisy prawa powinno skutkować przyjęciem, że nie może ona ponosić odpowiedzialności za zaległości Spółki, skoro organ podatkowy zaniechał działań mających na celu potrącenie swoich należności z dokonanego w dniach 18 maja 2009 r. i 27 maja 2009 r. zwrotu podatku VAT, a które ze względu na interes fiskalny państwa miał obowiązek, a nie uprawnienie podjąć.

Zdaniem Skarżącej organ podatkowy stosując prawidłowo prawo powinien uznać, że zaległość z tytułu podatku od towarów i usług za luty 2009 r. powstała w dniu wypłaty na konto Spółki zwrotu podatku od towarów i usług, a więc w dniu 18 maja 2009 r., a nie jak uznał w dniu 22 lipca 2009 r. Korekta deklaracji, w tym wypadku VAT-7, nie przesądza bowiem o powstaniu zobowiązania podatkowego, ponieważ powstaje ono z mocy prawa.

Skarżąca ponadto uznała, że organ miał dwukrotną możliwość zaspokojenia zaległości podatkowych. W jej ocenie pierwszy raz mógł w dniu 18 maja 2009 r. skutecznie zaliczyć zaległość z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za marzec 2009 r., której termin upłynął w dniu 20 kwietnia 2009 r., a drugi raz poprzez dokonanie potrącenia w trybie art. 93 u.p.u.n. zaległości z tytułu podatku od towarów i usług za luty 2009 r. i podatku dochodowego od osób fizycznych za marzec 2009 r. z należności Spółki z tytułu zwrotu podatku od towarów i usług za marzec 2009 r.

Zdaniem Skarżącej organ podatkowy wydał decyzję o jej odpowiedzialności za zaległości podatkowe Spółki w podatku od towarów i usług za luty 2009 r. oraz w podatku dochodowym od osób fizycznych za marzec 2009 r. bez koniecznych ustaleń co do zaistnienia przesłanek wyłączających jej odpowiedzialność za te zaległości, a także z naruszeniem art. 116 § 2 O.p., bez wskazania w sentencji decyzji i jej uzasadnieniu kiedy upływał termin płatności zobowiązań Spółki i czy w tym czasie faktycznie pełniła ona obowiązki członka zarządu tej spółki. W jej ocenie swoim działaniem w żaden sposób nie przyczyniła się do zmniejszenia możliwości zaspokojenia wierzycieli z masy upadłości, poprzez jakiekolwiek uszczuplenie majątku Spółki. Tym samym wskazała, że potwierdzają to okoliczności, że z rachunków bankowych nie dokonywano wypłat z okresu ostatnich 6 miesięcy przed złożeniem wniosku. W jej przekonaniu organ pierwszej instancji bezpodstawnie odmówił przeprowadzenia dowodów z listy wypłat z ww. okresu z listą załączoną do wniosku z dnia 27 marca 2009 r., chociaż dotyczyły one okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowych postępowań.

Skarżąca ponadto zarzuciła, że w czasie kiedy została powołana do pełnienia funkcji prezesa zarządu Spółka nie prowadziła już żadnej działalności operacyjnej i stan ten nie zmienił się do 26 maja 2009 r., czyli do dnia zgłoszenia wniosku o ogłoszenie jej upadłości. W jej ocenie prowadzone działania egzekucyjne w stosunku do Spółki miały charakter jedynie formalny skoro organ podatkowy uznał nieskuteczność zajęcia wierzytelności przysługującej Spółce na podstawie e-maila, a poszukiwanie majątku ograniczył do wystąpienia z zapytaniem do banków, które prowadziły rachunki bankowe w okresie, kiedy Spółka prowadziła działalność gospodarczą. Zwróciła jednocześnie uwagę, że treść bilansu nie może w pełni odzwierciedlać wszystkich składników majątku przedsiębiorcy składających się na pojęcie majątku sensu largo.

W dalszej części uzasadnienia zarzuciła organowi pierwszej instancji, że w prowadzonych postępowaniach nie poddał analizie żadnych dokumentów Spółki znajdujących się w aktach sprawy tym samym nie mógł uzyskać kompletnego obrazu sytuacji, w jakiej znajdowała się Spółka od marca 2009 r. do dnia 26 maja 2009 r. W jej ocenie organ powinien w sposób niebudzący wątpliwości wykazać, czy termin płatności zobowiązań Spółki upływał w okresie wykonywania przez Nią obowiązków prezesa zarządu Spółki, czy w ogóle istniały w tym czasie przesłanki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki i czy uległy zmianie i w jakim stopniu.

Skarżąca zarzuciła jednocześnie, że organ podatkowy wybiórczo dopuścił zgłaszane przez Nią wnioski dowodowe, a te które dopuścił w ogóle nie były oceniane. W jej ocenie organ wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi nie zbadał znajdujących się w aktach sprawy dokumentów stanowiących załączniki do wniosków o ogłoszenie upadłości.

Dyrektor Izby Skarbowej w W. decyzją z dnia [...] listopada 2013 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

Na wstępie za zasadne uznał zbadanie sprawy pod kątem wystąpienia przesłanek odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej wynikających z art. 116 § 1 pkt 1 lit. a, b i pkt 2 oraz § 2 O.p., skoro do chwili wydania decyzji Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w W. z dnia [...] kwietnia 2013 r. zaległość Spółki w podatku dochodowym od osób fizycznych za marzec 2009 r. nie została uregulowana, jak również nie została wyegzekwowana z jej majątku.

Organ odnosząc się do obowiązku wykazania przez organy podatkowe przesłanki dopuszczającej orzeczenie o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, wyrażonej w art. 116 § 2 O.p., stwierdził, że z akt niniejszej sprawy wynika, że Skarżąca pełniła funkcję prezesa zarządu D. Sp. z o.o. od dnia 17 marca 2009 r., co wynika z Protokołu Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki, Uchwała [...] z dnia 17 marca 2009 r. Zdaniem organu fakt, iż pełniła ona funkcję w zarządzie Spółki potwierdza również dołączony do akt sprawy odpis z Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego nr [...] (według stanu na dzień 6 lutego 2013 r.), z którego wynika, że Skarżąca wpisana została do KRS dnia 1 kwietnia 2009 r. Natomiast rezygnację pełnienia funkcji prezesa Spółki złożyła w dniu 15 lutego 2011 r., co potwierdza protokół Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki Uchwała nr [...] z dnia 6 kwietnia 2011 r. W tym okresie zarząd Spółki był jednoosobowy, a Skarżąca faktu bycia prezesem zarządu Spółki w tym okresie nie kwestionowała.

W związku z powyższym organ uznał, iż spełniona została przesłanka odpowiedzialności wynikająca z art. 116 § 2 O.p., w okresie bowiem, w którym upływał termin płatności zaliczki z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za luty 2009 r. (20 marca 2009 r.) Skarżąca pełniła obowiązki członka zarządu D. Sp. z o.o. Odnosząc się ponadto do zarzutu niewskazania kiedy upływał termin płatności zobowiązania, które przekształciło się w zaległość podatkową podkreślił, że Skarżąca jako członek zarządu Spółki wykazując się należytą starannoś...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »