Odpowiedzialność podatkowa byłego wspólnika spółki cywilnej

Orzeczenie o odpowiedzialności wspólników rozwiązanej spółki cywilnej za jej zobowiązania podatkowe, powinno nastąpić na podstawie art. 115 § 1 i 4 w zw. z art. 108 § 1 Ordynacji podatkowej, po przeprowadzeniu postępowania z udziałem wszystkich wspólników tej spółki, jako stron tego postępowania, w ramach jednej decyzji adresowanej do tych wspólników - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Zubrzycki (sprawozdawca), Sędzia NSA Krystyna Chustecka, Sędzia WSA (del.) Danuta Oleś, Protokolant Dariusz Rosiak, po rozpoznaniu w dniu 18 października 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej J. C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 9 sierpnia 2011 r. sygn. akt I SA/Bk 237/11 w sprawie ze skargi J. C. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 12 kwietnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej jako byłego wspólnika spółki cywilnej PPHU A. w L. za zaległości podatkowe z tytułu podatku od towarów i usług za grudzień 2004 r.:

1) uchyla zaskarżony wyrok,
2) uchyla zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 12 kwietnia 2011 r. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. z dnia 21 grudnia 2010 r. nr [...],
3) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w B. na rzecz J. C. kwotę 1210 zł (słownie: jeden tysiąc dwieście dziesięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

UZASADNIENIE

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji i przedstawiony przez ten Sąd tok postępowania przed organami podatkowymi.

1.1. Wyrokiem z 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt I SA/Bk 237/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalił skargę J. C. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z 12 kwietnia 2011 r. w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej byłego wspólnika za zaległości podatkowe spółki cywilnej w podatku od towarów i usług za grudzień 2004 r.

1.2. Przedstawiając stan faktyczny sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że zaskarżoną decyzją Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. z 21 grudnia 2010 r., którą:

- określono rozwiązanej spółce cywilnej PPHU "A.", za grudzień 2004 r. kwotę podatku od towarów i usług podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego w miejsce deklarowanej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy,

- orzeczono o odpowiedzialności podatkowej J. C., jako wspólnika rozwiązanej spółki cywilnej PPHU "A." za zaległość podatkową tej spółki za grudzień 2004 r. i odsetki za zwłokę od tej zaległości solidarnie z drugim wspólnikiem - E. K.,

- umorzono postępowanie podatkowe w sprawie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej skarżącego za zaległości podatkowe ww. spółki z tytułu VAT za okresy rozliczeniowe styczeń - listopad 2004 r.

Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że ewidencja sprzedaży spółki w zakresie VAT była prowadzona nierzetelnie, co wynika z rozliczenia zużycia materiałów dokonanego w postępowaniu kontrolnym. Skutkowało to nieuznaniem ewidencji sprzedaży za dowód w postępowaniu podatkowym, na podstawie art. 193 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r., Nr 8 poz. 60 ze zm., dalej "O.p."). Organ podniósł, że przy oszacowaniu obrotu spółki cywilnej uwzględniono w szczególności wyjaśnienia dotyczące rozliczenia zużycia materiałów składane przez spółkę, opinie biegłego oraz zeznania pracowników zatrudnionych w spółce, złożone w postępowaniu kontrolnym zakończonym wydaniem wyniku kontroli z 20 marca 2008 r.

2. Skarga do Sądu pierwszej instancji.

2.1. W skardze do WSA w Białymstoku J. C. zarzucił organowi podatkowemu naruszenie:

- art. 23 § 1 O.p., polegające na określeniu podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, w sytuacji gdy dane wynikające z podatkowej księgi przychodów i rozchodów, a także rejestrów sprzedaży i zakupu dla celów podatku VAT pozwalają na określenie podstawy opodatkowania,

- art. 121 O.p. poprzez naruszenie zasady zaufania do organów podatkowych,

- art. 122 O.p., polegające na niepodjęciu wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego,

- art. 180 i art. 187 O.p., polegające na niedostatecznym zebraniu materiału dowodowego, niewyczerpującym rozpatrzeniu materiału dowodowego i niewyjaśnieniu wszystkich okoliczności sprawy,

- art. 191 O.p. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów,

- art. 115 O.p. poprzez samo wydanie zaskarżonej decyzji,

- art. 190 § 1 O.p., poprzez przesłuchanie świadków: Z. S. i W. M., bez obecności skarżącego,

- art. 172 § 1 O.p. przez niesporządzenie protokołu przesłuchania ww. świadków.

Skarżący w szczególności podniósł, że decyzja została wydana z rażącym naruszeniem art. 115 O.p., gdyż równocześnie z tą decyzją Naczelnik Urzędu Skarbowego w L. wydał decyzję umarzającą postępowanie podatkowe wobec drugiego wspólnika - E. K., w sprawie orzeczenia solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania rozwiązanej spółki cywilnej za zaległość podatkową tej spółki za grudzień 2004 r. Zdaniem skarżącego, w sprawie nie można było ograniczyć się do orzekania o odpowiedzialności jedynie niektórych wspólników, gdyż na wszystkich ciąży solidarna odpowiedzialność za zaległości spółki. Skarżący podniósł, że aby ta odpowiedzialność powstała konieczne jest uprzednie wydanie decyzji kształtującej tę odpowiedzialność. Na poparcie swojego stanowiska skarżący przywołał orzeczenie NSA z 12 września 2003 r. sygn. SA/Rz 2135/01.

2.2. W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zaprezentowaną w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

3. Uzasadnienie rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji.

3.1. WSA w Białymstoku uznał, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu.

3.2. Sąd, powołując się na treść art. 115 § 1, 4 i 5 O.p. podniósł, że wspólnicy spółki cywilnej ponoszą solidarną odpowiedzialność ze spółką (podatnikiem), a także z pozostałymi wspólnikami do czasu wygaśnięcia zobowiązania podatnika. Przepisy nie zawierają jednak rozwiązań, co do formy rozstrzygnięcia, czy też sposobu prowadzenia postępowania, ani też nie wskazują na konieczność orzeczenia o odpowiedzialności solidarnej wszystkich wspólników spółki osobowej w jednej decyzji. Również pozostałe przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nie przewidują obowiązku łączenia spraw podatkowych w jednym postępowaniu, ani też w jednej decyzji, w tym także w sprawach, w których prawa i obowiązki stron wynikają z tej samej podstawy prawnej oraz z tego samego stanu faktycznego. Co więcej, w myśl art. 166 O.p. organ podatkowy w sprawach, w których prawa i obowiązki stron wynikają z tej samej podstawy prawnej oraz tego samego stanu faktycznego może, ale nie musi, wszcząć i prowadzić jednego postępowania.

Sąd stwierdził, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w L., prowadząc postępowanie w sprawie orzeczenia o odpowiedzialności E. K., przed wydaniem decyzji, postanowieniem z 8 grudnia 2010 r. wyznaczył 7-dniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Z uwagi na doręczenie ww. postanowienia wspólnikowi 28 grudnia 2010 r. decyzja w sprawie mogła być wydana dopiero w styczniu 2011 r. Tym samym należy zgodzić się ze stanowiskiem organu odwoławczego, że przeszkoda natury procesowej tj. upływ 5-letniego terminu od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa w VAT za grudzień 2004 r. (art. 118 § 1 O.p.), zobowiązywała organ do umorzenia w dniu 11 stycznia 2011 r. postępowania prowadzonego w stosunku do tego wspólnika rozwiązanej spółki cywilnej. Powyższa okoliczność, zdaniem Sądu, nie mogła jednak mieć wpływu na postępowanie w sprawie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej skarżącego, jako osoby trzeciej, zakończone wydaniem decyzji przez organ pierwszej instancji 21 grudnia 2010 r., tj. przed upływem terminu, o którym mowa w art. 118 § 1 O.p. Dlatego za niezasadny Sąd uznał zarzut wydania zaskarżonej decyzji z rażącym naruszeniem art. 115 O.p.

3.3. Odnośnie zarzutu naruszenia art. 23 § 1 O.p. Sąd wskazał, że podstawą zakwestionowania rzetelności ewidencji sprzedaży w zakresie VAT prowadzonej w spółce cywilnej było rozliczenie zużycia materiałów dokonane w postępowaniu kontrolnym, które skutkowało nieuznaniem ewidencji sprzedaży za dowód w postępowaniu podatkowym, na podstawie art. 193 § 1 O.p. Stwierdzona niezgodność pomiędzy zakupem i zużyciem poszczególnych materiałów do produkcji drzwi, z uwzględnieniem dwuzmianowego czasu pracy oraz liczby zatrudnionych pracowników, dowodziła - zdaniem Sądu - że zapisy dokonywane w prowadzonych ewidencjach księgowych nie odzwierciedlają stanu rzeczywistego, a zatem nie mają mocy dowodowej. Powyższe - w ocenie Sądu - pozwoliło organom na oszacowanie podstawy opodatkowania podatkiem VAT za grudzień 2004 r., zgodnie z art. 23 § 1 pkt 2 O.p.

Sąd wskazał, że organ, dokonując rozliczenia zużycia materiałów stolarskich (bez udziału drewna): sklejki, płyt wiórowych (MDF i zwykłych) oraz szkła, oszacował, że w grudniu 2004 r. spółka wykonała 1.714 szt. skrzydeł drzwiowych, przy czym obrót ze sprzedaży schodów i p...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »