Odpowiedzialność karna za niewyznaczenie osoby w trybie art. 31 Ordynacji podatkowej

Kodeks karny skarbowy (ustawa z10września 1999r.; tekst jedn. Dz.U. z2013r., poz.186, dalej: K.k.s.) przewiduje różne kwalifikacje prawne czynów płatnika, który nie wypełnia swoich obowiązków, czyli np.nie pobiera podatku wnależytej wysokości albo nie składa informacji podatkowej. Jeżeli płatnik jest jednostką organizacyjną, to dlapotrzeb odpowiedzialności karnej trzeba znaleźć konkretną osobę (człowieka) działającą wjego strukturze, której można – wkonkretnym przypadku – przypisać winę wpopełnieniu danego czynu.

Podstawą prawną przypisania odpowiedzialności tej konkretnej osobie jest art. 9 § 3 K.k.s. w następującym brzmieniu:

Za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną.

Wyznaczenie osoby

Wskazanie, która osoba działająca w strukturze płatnika ma ponosić odpowiedzialność, byłoby czasami trudne. Dlatego ustawodawca, również dla potrzeb odpowiedzialności karnej, zobowiązał każdą jednostkę organizacyjną do wyznaczenia osoby, która będzie wykonywać obowiązki płatnika.

Obowiązek ten wyrażony jest w art. 31 Ordynacji podatkowej (ustawa z 29 sierpnia 1997 r.; tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm., dalej: O.p.), mającym następujące brzmienie:

Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące płatnikami lub inkasentami, są obowiązane wyznaczyć osoby, do których obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, a także zgłosić właściwemu miejscowo organowi podatkowemu imiona, nazwiska i adresy tych osób. Zgłoszenia należy dokonać w terminie wyznaczonym do dokonania pierwszej wpłaty, a w razie zmiany osoby wyznaczonej – w terminie 14 dni od dnia, w którym wyznaczono inną osobę.

Jedną z konsekwencji wyznaczenia osoby na podstawie powyższego przepisu jest to, że osoba ta będzie ponosiła odpowiedzialność karną za czyny zabronione płatnika. Nie ma więc „kłopotu” z wyborem osoby odpowiedzialnej.

Skutki niewyznaczenia osoby odpowiedzialnej

W niniejszym artykule interesuje nas jednak sytuacja, w której w danej jednostce organizacyjnej nie wyznaczono osoby w tr...