Odpowiedzialność karna za niewypełnienie obowiązków płatnika

Odpowiedzialność karną skarbową zaniewypełnienie obowiązków płatnika ponosi osoba donich wyznaczona, agdy jej nie wyznaczono – ten, kto miał ją wyznaczyć.

Firma, która wypłaca wynagrodzenie osobie fizycznej, powinna pobrać i odprowadzić do urzędu skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy albo podatek zryczałtowany. Dotyczy to wynagrodzeń pracowników oraz osób współpracujących z firmą na podstawie umów cywilnoprawnych.

Niewykonanie tych obowiązków powoduje nie tylko odpowiedzialność odsetkową, lecz także karną skarbową. Kodeks karny skarbowy (ustawa z 10 września 1999 r., tekst jedn. Dz.U. z 2007 r., nr 111, poz. 765, z późn. zm., dalej: K.k.s.) sankcjonuje zarówno niepobranie podatku (zaliczki) od podatnika w ogóle albo pobranie go w zbyt niskiej wysokości (art. 78 K.k.s.), jak i niewpłacenie pobranego podatku w terminie (art. 77 K.k.s.).

W tym artykule nie zajmujemy się analizą samego czynu zabronionego, czyli tzw. strony przedmiotowej czynu, a rozważamy, skądinąd ciekawą i nieoczywistą, kwestię podmiotową: kto – w ramach wieloosobowej firmy – ma ponosić odpowiedzialność karną za te czyny.

Odpowiedzialność osoby wyznaczonej do wykonywania obowiązków płatnika

Punktem wyjścia jest przywołanie klasycznej w prawie karnym zasady, że odpowiedzialności karnej podlegają ludzie (osoby fizyczne), a nie jednostki organizacyjne. Jeżeli więc płatnikiem jest, przykładowo, spółka z o.o., to nie ona odpowiada karnie, lecz ktoś, kto działa w jej strukturze.

Zauważmy, że interesujące nas przepisy art. 77 i 78 K.k.s. przewidują odpowiedzialność płatnika, dlatego zasadne jest pytanie, na jakiej podstawie może odpowiadać jakaś osoba ze struktury spółki, jeśli płatnikiem jest sama spółka. Otóż pod...