Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o.

Faktyczne wykonywanie obowiązków członka zarządu w spółce z o.o., nawet po formalnej rezygnacji z funkcji członka zarządu w tejże spółce z o.o., powoduje odpowiedzialność podatkową tego podmiotu przewidzianą w art. 116 § 2 ordynacji podatkowej - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Sławomir Presnarowicz (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia WSA del. Teresa Randak, Protokolant Justyna Bluszko-Biernacka, po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej J. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. akt I SA/Ol 135/11 w sprawie ze skargi J. D. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. z dnia 17 grudnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia ostatecznej decyzji w sprawie orzeczenia o odpowiedzialności osób trzecich za zaległości podatkowe spółki po wznowieniu postępowania:

1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od J. D. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w O. kwotę 120 (słownie: sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 2 czerwca 2011 r., I SA/Ol 135/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił skargę J. D. (dalej jako "Skarżący") na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. (dalej jako "Dyrektor IS") z dnia 17 grudnia 2010 r., nr [...], w przedmiocie odmowy uchylenia - po wznowieniu postępowania - ostatecznej decyzji w sprawie orzeczenia o solidarnej odpowiedzialności członka zarządu sp. z o.o. za zaległości podatkowe spółki. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia podano art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej w skrócie: p.p.s.a.).

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie WSA w Olsztynie podał, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w O. (dalej jako "Naczelnik US") decyzją z dnia 26 listopada 2004 r., nr [...], orzekł solidarną odpowiedzialność Skarżącego jako członka zarządu spółki z o.o. "M." (dalej powoływanej jako "Spółka") za zaległości podatkowe tej Spółki w podatku dochodowym od osób prawnych za 2002 r. w kwocie 94.972,25 zł, odsetki za zwłokę od ww. zaległości naliczone na dzień wydania decyzji w kwocie 22.323,70 zł, odsetki za zwłokę od zaniżonych zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych za IX, X, XI, XII 2002 r. w łącznej kwocie 5.639,20 zł oraz koszty egzekucyjne w kwocie 12.150,81 zł.

W dniu 30 grudnia 2004 r. Skarżący złożył odwołanie od powyższej decyzji wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Postanowieniem z dnia 21 lutego 2005 r., Dyrektor IS stwierdził uchybienie terminowi do wniesienia odwołania od przedmiotowej decyzji. Ponadto, postanowieniem z dnia 21 lutego 2005 r. odmówił Skarżącemu przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od ww. decyzji. Wobec niezaskarżenia przez stronę powyższych postanowień, decyzja organu pierwszej instancji stała się ostateczna.

Skarżący w dniu 24 kwietnia 2008 r. złożył wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Naczelnika US z dnia 26 listopada 2004 r. Dyrektor IS, po rozpatrzeniu wniosku, decyzją z dnia 3 lipca 2008 r. odmówił stwierdzenia nieważności przedmiotowej decyzji, uznając że w sprawie nie wystąpiły przesłanki determinujące jej nieważność. Po rozpoznaniu odwołania Dyrektor IS decyzją z dnia 16 września 2008 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Wnioskiem z dnia 10 czerwca 2010 r. Skarżący zwrócił się o wznowienie postępowania zakończonego decyzją Naczelnika US z dnia 26 listopada 2004 r., powołując się na art. 240 §1 pkt 5 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.; dalej powoływana jako "o.p.") Stwierdził, że w dacie wydania decyzji istniały nowe dowody nieznane organowi pierwszej instancji, istotne dla sprawy i mogące mieć wpływ na rozstrzygnięcie. Jak podniesiono we wniosku, Skarżący z dniem 15 maja 2002 r. złożył na ręce drugiego członka zarządu Spółki rezygnację z pełnienia funkcji członka tego zarządu. Ponadto w dniu 31 grudnia 2002 r. zbył udziały w tej Spółce.

Naczelnik US po wznowieniu postępowania podatkowego, decyzją z dnia 15 września 2010 r. odmówił uchylenia decyzji Naczelnika US z dnia 26 listopada 2004 r. W uzasadnieniu podano, że kwestia ustania członkostwa strony w zarządzie Spółki była badana przez Naczelnika US, co wynika z treści decyzji z dnia 26 listopada 2004 r. Organ pierwszej instancji wskazał, że strona pomimo rezygnacji z funkcji członka zarządu Spółki podpisywała jako osoba ją reprezentująca dokumenty rejestracyjne, deklaracje podatkowe w roku 2002 i 2003 oraz faktury VAT wystawiane 1 lipca 2002 r. i 2 lipca 2007 r. Ponadto, reprezentowała Spółkę w trakcie czynności sprawdzających w dniu 24 września 2002 r. W 2003 r., jako członek zarządu Spółki, strona występowała w postępowaniu kontrolnym i podatkowym przed Urzędem Kontroli Skarbowej w O. Organ wskazał również, że Skarżący do protokołu przesłuchania z dnia 16 sierpnia 2010 r. zeznał, że nie prowadził działalności w imieniu Spółki. Zrezygnował z funkcji członka Zarządu z dniem 15 maja 2002 r. i od tego czasu zaprzestał udzielać się w sprawach Spółki, a podpisywanie dokumentów odbywało się na prośbę A. K., bądź przez pomyłkę czy też niewiedzę biura rachunkowego, które być może nie zostało poinformowane o rezygnacji.

Po rozpoznaniu odwołania Skarżącego od powyższej decyzji Naczelnika US z dnia 15 września 2010 r., Dyrektor IS decyzją z dnia 17 grudnia 2010 r., nr [...], utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W ocenie organu odwoławczego trudno było uznać, że strona dokonując rejestracji Spółki nie reprezentowała jej jako członek zarządu, a podpisywała dokumentację jedynie na prośbę A. K., działając bez jakiegokolwiek upoważnienia. Nie znalazły także poparcia stwierdzenia strony, że podpisywał dokumenty przez pomyłkę, czy przez niewiedzę biura rachunkowego. Zwrócono również uwagę, że jak wynika z tych dokumentów, rejestracja Spółki w Urzędzie Skarbowym została dokonana w oparciu o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 28 maja 2002 r. Z dokumentacji zebranej przez organ pierwszej instancji wynika, że Skarżący w latach 2002 i 2003 wielokrotnie popisywał deklaracje podatkowe Spółki. Organ odwoławczy stwierdził, że pełnienie funkcji członka Zarządu przez Skarżącego w okresie, kiedy powstało zobowiązanie Spółki w podatku dochodowym od osób prawnych za 2002 r. oraz wypełnienie pozostałych przesłanek, wynikających z art. 116 o.p., determinowało wydanie w tym trybie decyzji orzekającej odpowiedzialność członka zarządu. Natomiast pismo z dnia 15 maja 2002 r. Skarżącego skierowane do wspólników i zarządu Spółki nie spełnia warunków nowego dowodu, wymaganych art. 240 § 1 pkt 5 o.p. i obligujących organ podatkowy do wznowienia przedmiotowego postępowania. Dowód ten nie miał istotnego znaczenia dla sprawy, gdyż nawet gdyby organ podatkowy dysponował nim w chwili wydania decyzji orzekającej odpowiedzialność, nie mógłby wydać innego rozstrzygnięcia mając na uwadze formalne i faktyczne pełnienie funkcji członka zarządu przez wymienionego. Organ podkreślił również, że w odwołaniu od decyzji z dnia 26 listopada 2004 r. strona wstępowała jako członek zarządu tej Spółki. Natomiast dopiero we wniosku z dnia 24 kwietnia 2008 r. o stwierdzenie nieważności powyższej decyzji z 26 listopada 2004 r. strona podniosła, że nie była członkiem zarządu Spółka w dacie powstania zobowiązań.

Na powyższe rozstrzygnięcie Skarżący wniósł skargę do WSA w Olsztynie, zarzucając organom podatkowym naruszenie: (1) art. 121 o.p. poprzez prowadzenie postępowania w sposób niebudzący zaufania do organów podatkowych, (2) art. 121 o.p. poprzez pogwałcenie zasady prawdy obiektywnej, (3) art. 187 § 1 o.p. poprzez pominięcie przy wydawaniu decyzji istotnych okoliczności sprawy, (4) art. 191 o.p. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, (5) art. 240 § 1 pkt 5 o.p.

Wskazując powyższe zarzuty, Skarżący wniósł o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Naczelnika US, z uwagi na inne naruszenie przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, zwrot kosztów według norm prawem przepisanych.

Oddalając skargę Skarżącego WSA w Olsztynie stwierdził, że w sprawie decyzję o wznowieniu postępowania oparto na postawie zawartej w art. 240 § 1 pkt 5 o.p., wskazując na złożone przez Skarżącego w dniu 15 maja 2002 r. oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka zarządu Spółki oraz kserokopię umowy z 31 grudnia 2002 r. dotyczącej sprzedaży przez niego udziałów w Spółce. Dowody te nie były znane organowi w dacie wydania decyzji orzekającej o odpowiedzialności solidarnej Skarżącego za zobowiązania poda...