Odliczenie VAT od usługi prawnej

Z uzasadnienia: Usługa świadczona przez kancelarię - mającą na celu zabezpieczenie interesów podatnika w postępowaniu karnym - dotyczyła zarówno tej części interesów, w której podatnik występował jako podatnik i tej części w której nie występował jako podatnik VAT. Zatem prawo do odliczenia będzie mu przysługiwać tylko w tej części, która służyła zabezpieczeniu interesów podatnika jako czynnego podatnika VAT. Skoro bowiem ustawodawca polski w ustawie o VAT nie określił metod i kryteriów podziału między czynnościami podlegającymi VAT i czynnościami będącymi poza zakresem VAT to fakt ten nie może powodować, że w takiej sytuacji zostanie podatnikowi przyznane pełne prawo do odliczenia VAT również w odniesieniu do tej części, która związana jest z czynnościami będącymi poza systemem VAT.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia WSA - Barbara Ciołek, sędzia WSA - Dagmara Dominik - Ogińska (sprawozdawca) sędzia WSA - Zbigniew Łoboda, Sędziowie:, Protokolant: starszy inspektor sądowy Katarzyna Motyl, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 24 lipca 2014 r. przy udziale - sprawy ze skargi J. G. na interpretację indywidualną Ministra Finansów (Dyrektora Izby Skarbowej w P.) z dnia [...] grudnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie: podatku od towarów i usług oddala skargę.

UZASADNIENIE

1. Postępowanie podatkowe przed organem podatkowym.

1.1. Przedmiotem skargi jest interpretacja indywidualna Ministra Finansów (dalej: organ podatkowy) z dnia [...] grudnia 2013 r. Nr [...] wydana na rzecz J. G. (dalej: podatnik/ skarżący) w przedmiocie podatku od towarów i usług (dalej: VAT).

1.2. Z uzasadnienia zaskarżonej interpretacji wynika, że w dniu [...] września 2013 r. podatnik złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, w której zawarł następujący stan faktyczny. Podatnik jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą (dalej: podmiot gospodarczy) w zakresie usług [...] mającą status czynnego podatnika VAT. Jednocześnie do końca 2013 r. był również jednym z trzech wspólników spółki jawnej świadczącej usługi [...]. W latach poprzednich, tj. w okresie w którym podatnik był wspólnikiem spółki jawnej pomiędzy nim a pozostałymi wspólnikami doszło do konfliktu. W jego wyniku pozostali dwa wspólnicy podejmowali różnego rodzaju działania wymierzone przeciwko osobie podatnika, w szczególności: ukryli przed nim wszelkie dokumenty księgowe spółki jawnej uniemożliwiając mu wykonywanie praw wspólnika; działając w imieniu spółki zakwestionowali zasadność faktur VAT, które podatnik wystawił jako podmiot gospodarczy na rzecz spółki jawnej za świadczone na jej rzecz usługi nadzoru i koordynowania oraz usługi budowlane. Z uwagi na wcześniejszą zapłatę wyksięgowano ww. faktury z ksiąg rachunkowych a powstałe roszczenie wobec podatnika potrącono z udzieloną przez podatnika na rzecz spółki pożyczką.

W związku z konfliktem w celu ochrony swoich interesów jako wspólnika spółki jawnej ale również jako podmiotu gospodarczego podatnik zawarł umowę z kancelarią prawną o świadczenie usług pomocy prawnej w zakresie reprezentowania podatnika w postępowaniach karnych oraz doradztwa w związku z działaniami pozostałych wspólników wyczerpującymi znamiona przestępstwa. W umowie przewidziano wynagrodzenie ryczałtowe. W związku z czynnościami podejmowanymi przez kancelarię prawną, w czerwcu 2012 r. przed sądem rejonowym we W. zapadł nieprawomocny wyrok skazujący pozostałych wspólników za przestępstwo z art. 276 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 533 ze zm. - ukrywanie dokumentów). Jednocześnie w dniu [...] marca 2013 r. w związku z ugodowym zakończeniem sporu zawarł on porozumienie z pozostałymi wspólnikami w którym w zamian za zadośćuczynienie, do którego zapłaty są obaj oskarżeni zobowiązał się do odstąpienia od oskarżenia. Wyrokiem z dnia 5 marca 2013 r. sąd okręgowy we W. umorzył postępowanie w sprawie w związku z odstąpieniem oskarżyciela od oskarżenia. Podpisanie porozumienia oraz wyrok w sprawie karnej zakończyły świadczenie usług przez kancelarię. W piśmie z dnia [...] listopada 2013 r. stanowiącego uzupełnienie wniosku podatnik wskazał, że nabyte usługi prawne wiązały się z wykonywanymi jako podmiot gospodarczy czynnościami opodatkowanymi VAT, w takim zakresie w jakim zabezpieczały podatnika przed skutkami ukrycia faktur VAT wystawionych przez podatnika dla spółki jawnej oraz podważenia ich zasadności i rzetelności; jak też miały związek z wykonaniem przez podatnika czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, gdyż służyły one również zabezpieczeniu interesów podatnika jako wspólnika spółki jawnej i wykonywaniu praw z tego tytułu.

W związku z powyższym zadano pytanie czy podatnik ma prawo do odliczenia całości podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT dotyczącej usług prawnych w zakresie zabezpieczenia interesów podatnika w postępowaniach karnych oraz doradztwa w związku z działaniami pozostałych wspólników wyczerpującymi znamiona przestępstwa w ramach prowadzonej indywidualnie działalności gospodarczej?

W opinii podatnika ma on prawo do odliczenia podatku naliczonego w rzeczonej działalności gospodarczej. Zauważył ponadto, że we wspomnianej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, gdy występuje wobec usługi jako podatnik i jako osoba nie będąca podatnikiem. Charakter zaś nabywanej usługi (niepodzielność) uniemożliwia bezpośrednią alokację zakupu poprzez jego przyporządkowanie w całości bądź w części do określonej sfery działania podmiotu. W tej sytuacji zdaniem podatnika ma on prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez kancelarię prawną ponieważ nie występują przesłanki do zastosowania proporcji, o której mowa w art. 90 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.; dalej: ustawa o VAT). Na poparcie swojego stanowiska odwołał się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TS) oraz sądów administracyjnych, w tym wskazał na uchwałę NSA składu 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 9/10, opubl. CBOSA.

1.3. W zaskarżonej interpretacji indywidualnej organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za prawidłowe w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT wystawionej z tytułu usług prawnych w zakresie zabezpieczenia interesów podatnika w postępowaniach karnych oraz doradztwem w związku z działaniami pozostałych wspólników wyczerpujących znamiona przestępstwa jako podmiotu gospodarczego. W części zaś dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT w tytułu usług prawnych we ww. zakresie w związku z działaniami podatnika jako wspólnika spółki jawnej uznano za nieprawidłowe.

W uzasadnieniu organ podatkowy powołał się na art. 15 ust. 1, art. 86 ust. 1 i 2, art. 88 ust. 3a pkt 2, art. 88 ust. 4 ustawy o VAT. Wskazano na zasadę, że prawo do odliczenia jest integralną częścią systemu VAT i w zasadzie nie może być ograniczane, ani pod względem czasu, ani tez pod względem zakresu przedmiotowego. Możność wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane. Prawo do odliczenia zaś przysługuje w związku z zakupami dokonywanymi w celu ich wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej podatnika. Uznano tym samym, że usługa świadczona przez kancelarię - mającą na celu zabezpieczenie interesów podatnika w postępowaniu karnym - dotyczyła zarówno tej części interesów, w której podatnik występował jako podatnik i tej części w której nie występował jako podatnik VAT. Zatem prawo do odliczenia będzie mu przysługiwać tylko w tej części, która służyła zabezpieczeniu interesów podatnika jako czynnego podatnika VAT, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT albowiem służyło czynnościom opodatkowanym VAT. Zaś w pozostałym zakresie prawo do odliczenia nie przysługuje z mocy ww. przepisu albowiem wszelkie czynności podjęte przez podatnika jako wspólnika spółki jawnej nie wiązały się z czynnościami opodatkowanymi VAT.

1.4. Pismem z dnia [...] grudnia 2013 r. wezwano organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa.

1.5. W piśmie z dnia [...] stycznia 2014 r. organ podatkowy odmówił usunięcia naruszenia prawa.

2. Postępowanie przed Sądem pierwszej instancji.

2.1. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu zaskarżono interpretację indywidualną w całości zarzucając jej naruszenie:

- art. 14c § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.; dalej: O.p.) poprzez wydanie interpretacji, która nie odnosi się do istotnych aspektów przedstawionego zagadnienia oraz argumentacji zawartej we wniosku o interpretację, a co więcej nie nadaje się do zastosowania przez skarżącego;

- art. 121 § 1 w zw. z art. 14h i art. 14c O.p. poprzez pominięcie orzecznictwa sądów administracyjnych, z którego jednoznacznie wynika, iż w przypadku podatku naliczonego wynikającego z wydatków związanych tylko z czynnościami opodatkowanymi oraz niepodlegającymi podatkowi (których nie da się jednoznacznie przypisać do jednej z tych kategorii czynności) podatnik nie stosuje odliczenia częściowego wedle proporcji lecz odliczenie pełne;

- art. 86 ust. 1 ustawy o VAT poprzez jego błędną wykładnię i uznanie prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w bliżej nieokreślonej przez organ podatkowy części dotyczącej zabezpieczenia interesów skarżącego o charakterze cywilnoprawnym jako podmiotu gospodarczego.

W związku z powyższym wniesiono o uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej w całości i zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu skarżący wskazał na brak uzasadnienia prawnego albowiem jego zdaniem organ podatkowy bez głębszej analizy przytacza treść przepisów z których część w oczywisty sposób jest nieadekwatna do rozpatrywanego zagadnienia. Przedmiotem zapytania była kwestia zakresu przysługującego stronie prawa do odliczenia zaś organ podatkowy wskazując na częściowy zakres tego prawa nie odniósł się do przepisu art. 90 ustawy o VAT, który taka kwestię reguluje i to pomimo faktu, że w treści wniosku skarżący nie tylko powołał się na ten przepis lecz również na orzecznictwo sądów administracyjnych do którego organ podatkowy też się nie ustosunkował. Organ podatkowy nie wypowiedział się również w kwestii, że charakter nabywanej usługi prawnej uniemożliwia bezpośrednią alokację zakupu poprzez jego przyporządkowanie w całości lub w części do określonej sfery działania podatnika. Zauważono również, ze organ podatkowy dokonał błędnej wykładni art. 86 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT pomijając orzecznictwo sądów administracyjnych, w tym uchwałę składu 7 sędziów NSA z dnia 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 9/10, opubl. CBOSA, które potwierdzają stanowisko skarżącego co do prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego.

2.2. W odpowiedzi na skargę organ podatkowy wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoją argumentację wyrażoną w zaskarżonej interpretacji indywidualnej.

3. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

3.1. Skarga nie jest zasadna.

3.2. Przedmiotem sporu między stronami jest kwestia czy skarżący ma prawo do odliczenia całości podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT dotyczącej usług prawnych związanych zarówno z czynnościami opodatkowanymi VAT, jak i czynnościami będącymi poza systemem VAT.

Zdaniem skarżącego przysługuje mu pełne prawo do odliczenia VAT z ww. faktury VAT. Skarżący posiłkuje się w tym względzie uchwałą NSA składu 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 9/10. Powyższe stanowisko neguje organ podatkowy wskazując na treść art. 86 ust. 1 ustawy o VAT i zasadę ogólną, zgodnie z którą prawo do odliczenia VAT przysługuje jedynie wówczas, gdy służyło czynnościom opodatkowanym VAT.

3.3. Sąd pierwszej instancji podziela stanowisko organu podatkowego, co wynika z następującej argumentacji.

3.4. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »