Odliczenie VAT. Faktura z niepełnym adresem nabywcy

Na gruncie obowiązujących przepisów ustawy o podatku od towarów i usług posługiwanie się fakturą, na której adres nabywcy jest podany w wersji skróconej, tj. nazwa ulicy jest niepełna, nie wyklucza prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na jej podstawie. Faktury te zatem mogą stanowić podstawę do odliczenia wykazanego w nich podatku VAT naliczonego na zasadach i w terminach wskazanych przepisami prawa.

Takie stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 24 marca 2017 r., sygn. 3063-ILPP2-1.4512.18.2017.2.AWA.

Z wnioskiem o interpretację przepisów podatkowych zwróciła się gmina. Jak wyjaśniła ona we wniosku, niektórzy przedsiębiorcy wystawiając faktury posługują się adresem: ul. (samo nazwisko, nr) lub ul. (skrót imienia i nazwisko, nr), zamiast ul. (imię i nazwisko, nr). W związku z tym gmina nie jest pewna czy ma prawo do obniżenia podatku należnego na podstawie faktury, na której adres nabywcy jest podany w wersji skróconej.

Jak wyjaśnił organ podatkowy w interpretacji, elementy, które powinna zawierać faktura, określa art. 106e ustawy o podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy, faktura powinna zawierać:

1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem (…).

Faktura jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonego zdarzenia gospodarczego), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa.

Ustawa o podatku od towarów i usług wprowadza katalog elementów, jakie powinna zawierać faktura, przy czym katalog ten nie jest zamknięty. Oznacza to, że na fakturze można umieszczać również informacje dodatkowe, jeśli podatnik uzna, że taka jest potrzeba.

Faktura musi jednak zawierać dane umożliwiające jednoznaczną identyfikację stron transakcji gospodarczej, zarówno po stronie nabywcy, jak i sprzedawcy.

Jak stwierdził DKIS, faktura jest dokumentem odzwierciedlającym prawidłowy przebieg zdarzenia gospodarczego zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Przy ocenie zdarzenia gospodarczego nie można jednak pominąć okoliczności towarzyszących transakcji, wskazujących na rzeczywisty charakter podmiotu dokonującego zakupu. Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Co do zasady zatem, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. A contrario, nie będzie można uznać za prawidłową faktury, gdy sprzecznie z jej treścią wykazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Elementy formalne faktury wymagane przez art. 106b ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

Powyższe prowadzi do wniosku, że nie wszystkie braki faktur wykluczają możliwość zweryfikowania prawidłowości ustalenia podatku.

Jak zauważył organ podatkowy, umieszczenie na fakturze niepełnej nazwy adresu podatnika poprzez podanie nazwy ulicy w wersji skróconej, tj. (samo nazwisko, nr) lub ul. (skrót imienia i nazwisko, nr), zamiast ul. (imię i nazwisko, nr), przy jednoczesnym prawidłowym numerze NIP gminy i prawidłowej jej nazwie jest jedynie wadą techniczną, niewyłączającą możliwości prawidłowego określenia nabywcy towarów i usług, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury uzależnione jest nie tylko od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, ale również od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis art. 88 ustawy enumeratywnie określa listę przypadków, w których podatnik został pozbawiony prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, jednakże nie wymienia opisanej we wniosku nieprawidłowości jako przesłanki negatywnej powodującej utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego (oczywiście w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze).

Na gruncie obowiązujących przepisów ustawy o podatku od towarów i usług posługiwanie się fakturą, na której adres nabywcy jest podany w wersji skróconej, tj. nazwa ulicy jest niepełna, nie wyklucza prawa gminy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na jej podstawie. Faktury te zatem mogą stanowić podstawę do odliczenia wykazanego w nich podatku VAT naliczonego na zasadach i w terminach wskazanych przepisami prawa - podsumował Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Janina Orzechowska