Oddelegowanie pracownika do pracy za granicą a PIT

Zdarza się, że polski pracodawca oddelegowuje swoich pracowników za granicę np. do spółki powiązanej. Taki pobyt pracownika za granicą może się wiązać z określonymi konsekwencjami podatkowymi jak np. ze zmianą rezydencji podatkowej pracownika.

Nieograniczony obowiązek podatkowy

Zgodnie z przepisem art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawy o PIT) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów), bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy). Natomiast art. 3 ust. 2a tejże ustawy stanowi, że osoby fizyczne, które nie mają na terytorium Polski miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski (ograniczony obowiązek podatkowy). Wymienione wyżej przepisy stosuje się jednak z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska (zwanych dalej umowami o UPO).

W myśl postanowień umów w sprawnie UPO określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza co do zasady osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryteria o podobnym charakterze. Jednakże niniejsze określenie nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie tylko w zakresie dochodu ze źródeł położonych w tym Państwie.

Definicja powyższa odnosi się zatem bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Polska ustawa o PIT przewiduje w art. 3 ust. 1a, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Z treści przytoczonej regulacji wynika, iż w świetle polskiego prawa rezydentem Polski jest osoba w stosunku do której zostaje spełniona co najmniej jedna z dwóch przesłanek – posiadanie ośrodka interesów życiowych w Polsce bądź przebywanie w Polsce powyżej 183 dni w roku podatkowym. Powyższe oznacza, iż dla określenia polskiej rezydencji wymienione w art. 3 ust. 1 ustawy o PIT przesłanki nie muszą być spełnione łącznie, wystarczy spełnienie tylko jednej spośród nich.

Ośrodek interesów życiowych

Powszechnie przyjmuje się, iż przez centrum interesów osobistych należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe (np.: miejsce pobytu małżonka, dzieci). Określając centrum interesów osobistych, należy także uwzględniać aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawianie hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd. (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 6 czerwca 2011 r. IPPB4/415-214/11-4/SP, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 kwietnia 2011 r. IPPB4/415-43/11-2/SP)

Pobyt na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym

Ustawa o PIT wymieniając w art. 3 ust. 1 limit 183 dni, nie wskazuje jednocześnie sposobu jego liczenia. Warto jednak podkreślić, iż okres ten można obliczyć stosując art. 12 § 1 Ordynacji podatkowej. Na sposób taki wskazał między innymi WSA w Warszawie z 3 marca 2004 r. (sygn. akt III SA 1957/02). Dla potrzebę ustalenia limitu należy brać pod uwagę wszystkie okresy pobytu w danym roku kalendarzowym w Po...