Obrót znakami towarowymi a VAT 

Na znak towarowy, czyli oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli nadaje się ono do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa, stosownie do postanowień ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 1410, z późn. zm.), może zostać udzielone prawo ochronne. Podmiot, który uzyskał takie prawo, ma możliwość wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

Prawo ochronne na znak towarowy jest zbywalne i podlega dziedziczeniu. W przypadku gdy dojdzie do takiej transakcji, wiążą się z tym określone konsekwencje podatkowe, w tym także te wynikające z ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT). Aby jednak uznać, że daną czynność należy opodatkować podatkiem od towarów i usług, trzeba przenalizować, czy:

  • mieści się ona w katalogu czynności opodatkowanych VAT,
  • podmiot dokonujący transakcji działa w charakterze podatnika VAT,
  • możliwe jest skorzystanie z przewidzianego w ustawie zwolnienia z VAT.

Prawa ochronne na znaki towarowe a katalog czynności opodatkowanych VAT

W katalogu czynności, które podlegają opodatkowaniu, zawartym w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, prawa majątkowe nie są wprost wskazane. Zawierają się one jednak w pojęciu „usługi”. Stosownie bowiem do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również między innymi przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

W rezultacie zbycie prawa ochronnego na znak towarowy rozumiane jest jako świadczenie usługi. Jeśli transakcja ta ma charakter odpłatny, to w oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlega również opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie wskazać należy, że niekiedy także nieodpłatne świadczenie usług może wiązać się z koniecznością opodatkowania tej czynności. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT za odpłatne (a co za tym idzie – opodatkowane) świadczenie usług uznaje się nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Oznacza to, że w sytuacji gdy dochodzi do nieodpłatnego świadczenia usługi, należy wziąć pod uwagę to, na czyją rzecz została ona wykonana. Jeśli na przykład na cele osobiste podatnika – transakcję należy opodatkować. Tak samo opodatkowane musi być świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W tym miejscu podmiot dokonujący darowizny praw ochronnych na znak towarowy powinien odpowiedzieć na pytanie, czy jest to czynność, która służy celom związanym z jego działalnością gospodarczą.

Jako przykład, jak może być to rozumiane, można wskazać interpretację indywidualną wydaną 12 marca 2015 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, nr ILPP1/443-1135/14-2/AS, w której organ podatkowy nie zgodził się z wnioskodawczynią. Wskazywała ona, że dotychczas prowadzona przez nią działalność gospodarcza wymaga zmiany formy prawnej z jednoosobowej działalności gospodarczej na działalność w formie spółki komandytowej. Wnioskodawczyni podkreślała, że (...) decyzja o restrukturyzacji, elementem której jest planowana darowizna znaków towarowych na rzecz spółki osobowej, jest związana z prowadzoną działalnością gospodarczą. Świadczenie tego typu nie jest dokonane na cele osobiste, tym bardziej, że po przeniesieniu znaku nadal będzie on wykorzystywany do działalności gospodarczej. Oceniając stan sprawy, uznać więc należy, że darowizna znaku towarowego będzie czynnością związaną z prowadzoną przez Zainteresowanego działalnością gospodarczą, stąd nie będzie on podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W tym stanie faktycznym organ miał zdanie odmienne.

Działanie w charakterze podatnika VAT

Sam fakt, że doszło do dokonania czynności podlegających opodatkowaniu, nie jest wystarczające do uznania, że czynność tę należy opodatkować podatkiem od towarów i usług. Należy również ustalić to, czy podmiot ten działa w charakterze podatnika VAT, a więc czy spełnia przesłanki, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT, czyli czy prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu tej ustawy.

Dla analizowanej kwestii obrotu prawami ochronnymi do znaków towarowych istotne jest to, że organy podatkowe uznają, iż takie czynności co do zasady stanowią działalność gospodarczą. Nie ma przy tym znaczenia, że transakcja ta może mieć charakter jednostkowy, sporadyczny. Wystarczy wskazać tu chociażby wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 18 sierpnia 2015 r., sygn. I SA/Łd 503/15, w którym czytamy, że:

(...) Sąd podzielił stanowisko organu, że charakter znaku towarowego i korzyści wynikające z faktu bycia jego współwłaścicielem, w zasadzie wykluczają, aby znak ten mógł być wykorzystywany na cele osobiste. Jakościowa i reklamowa funkcja znaku towarowego czyni niemożliwym skuteczne realizowanie wynikających z niego praw w sferze życia prywatnego, w oderwaniu od działalności gospodarczej. Potwierdza to również treść art. 153 ust. 1 ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2013 r., poz. 1410), zgodnie z którym przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczpospolitej Polskiej. Wprawdzie możliwe jest samo posiadanie znaku towarowego (np. w celach kolekcjonerskich), jednak kiedy dochodzi do realizacji wynikających z niego uprawnień, zawsze jest to cel zarobkowy, a nie osobisty.

Podatnicy zainteresowani tematem powinni mieć na uwadze także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 8 grudnia 2015 r., sygn. akt III SA/Gl 1976/15, a w którym sąd uznał, że:

(...) Organ nie miał prawa do jakiejkolwiek weryfikacji stanu faktycznego, a tym bardziej do badania oceny skutków podatkowych dokonywanych przez Wnioskodawcę czynności. Organ interpretacyjny zapomniał bowiem, że uprawnienie to przysługuje wyłącznie w toku postępowania podatkowego. W postępowaniu o wydanie interpretacji indywidualnej organ nie ustala stanu faktycznego. Natomiast w przypadku wszczęcia i prowadzenia przez organ podatkowy postępowania podatkowego w sprawie, do której odnosić się będzie wydana interpretacja podatkowa, organ ten będzie miał nie tylko możliwość, ale i obowiązek, wynikający z art. 122, art. 187 § 1 i art. 191 o.p., ustalenia prawidłowego stanu faktycznego.

A zatem to przedstawiony przez Wnioskodawcę we wniosku o interpretację stan faktyczny wyznacza granice, w których porusza się organ. Skoro Strona wskazała, że prawo do znaku towarowego stanowi jej majątek osobisty, to organ nie miał prawa tego elementu stanu faktycznego kwestionować, a dokonując oceny stanowiska Wnioskodawcy, powinien mieć na względzie ten element stanu faktycznego.

Nie sposób nie zgodzić się z tym wyrokiem. Podkreślić jednak należy, że mimo iż jest on korzystny dla wnioskodawcy, to jednak w sytuacji, gdyby rzeczywiście doszło do wszczęcia postępowania podatkowego, może okazać się on jedynie ochroną iluzoryczną. Organ podatkowy może bowiem uznać, że stan faktyczny przedstawiony w interpretacji nie odpowiadał rzeczywistości.

Zwolnienie do 150 000 zł

Problem opodatkowania zbycia praw ochronnych do znaku towarowego nie dotyczy tych podmiotów, które korzystają ze zwolnienia przewidzianego w art. 113 ust. i 9 ustawy o VAT, czyli z uwagi na osiągane obroty, a jednocześnie transakcja dotycząca tego znaku nie spowoduje przekroczenia wskazanych limitów.

Podstawa opodatkowania

W razie odpłatnego zbycia prawa ochronnego do znaku towarowego, ustalając podstawę opodatkowania, należy wziąć pod uwagę cenę sprzedaży. Jeśli zaś dojdzie do zawarcia umowy darowizny takiego prawa, zastosowanie znajdzie art. 29a ust. 5 ustawy o VAT, który stanowi, że podstawą opodatkowania jest w tym przypadku koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika. Tym samym istotne są tu więc jedynie te wydatki, które zostały poniesione na wytworzenie znaku towarowego, a więc między innymi koszt projektu czy opłat rejestracyjnych.

Izabela Rutkowska

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...