Obowiązki płatnika w ZUS. Zgłoszenie do ubezpieczeń i wyrejestrowanie

Każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia lub w przypadku twórców i artystów w ciągu 7 dni od dnia otrzymania decyzji Komisji ds. Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców, ustalającej datę rozpoczęcia wykonywania działalności twórczej lub artystycznej.

Powyższego zgłoszenia należy dokonać na formularzu ZUS ZUA Zgłoszenie do ubezpieczeń / zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej.

Pracownicy będący członkami służby zagranicznej zgłaszani są do ubezpieczeń społecznych nie później niż w terminie rozliczania i opłacania składek za miesiąc, w którym powstał obowiązek ubezpieczeń społecznych.

Zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych

Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych należy do płatnika składek. Biorąc pod uwagę, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność, duchowni niebędący członkami zakonów lub klasztorów są płatnikami składek na własne ubezpieczenia, zobowiązane są one same dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.

Także pracownicy, którzy na podstawie art. 109 rozporządzenia 574/72 przejęli obowiązki pracodawcy (podmiotu zagranicznego niemającego w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa) w zakresie opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, sami siebie zgłaszają do tych ubezpieczeń we właściwej ze względu na miejsce zamieszkania terenowej jednostce organizacyjnej ZUS.

Na płatnikach składek ciąży obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych osób przebywających na urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Zgłoszenie tych osób następuje poprzez wykazanie ubezpieczonego w imiennym raporcie miesięcznym.

Osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem, o których mowa w art. 6a ust. 1 i 6b ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zgłaszani są do ubezpieczeń przez ZUS na podstawie danych zawartych w oświadczeniu o zamiarze podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym lub odpowiednio ubezpieczeniu emerytalnemu.

Osoby przystępujące do ubezpieczeń na zasadzie dobrowolności zgłaszają wniosek o objęcie ubezpieczeniem na formularzu ZUS ZUA w terminie przez siebie wybranym. Termin ten nie może być jednak wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku. Jedynie w przypadku osób przystępujących do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego możliwe jest  objęcie tym ubezpieczeniem od dnia wskazanego we wniosku, jeżeli zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w terminach określonych ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przykład
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od 1 maja 2012 r. Zgłoszenie do ubezpieczeń przekazuje 5 maja 2012 r. Osoba ta może wnioskować o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 1 maja 2012 r.

Zgłoszenie do ubezpieczeń zawiera w szczególności następujące dane dotyczące osoby zgłaszanej: numer PESEL, a w razie gdy ubezpieczonemu nie nadano numeru PESEL - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, nazwisko, imię pierwsze i drugie, datę urodzenia, nazwisko rodowe, obywatelstwo i płeć, tytuł ubezpieczenia, stopień niepełnosprawności, posiadanie ustalonego prawa do emerytury lub renty, adres zameldowania na stałe miejsce pobytu, adres zamieszkania, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu, adres do korespondencji, jeżeli jest inny niż adres zameldowania na stałe miejsce pobytu i adres zamieszkania.

Płatnik składek jest zobowiązany powiadomić ZUS o każdej zmianie danych ubezpieczonego zawartych w dotychczasowym zgłoszeniu w terminie 7 dni od daty zaistnienia tych zmian, stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez ZUS.

Z zastrzeżeniem, że zmiana danych wykazanych w zgłoszeniu do ubezpieczeń dotycząca tytułu ubezpieczenia oraz rodzajów ubezpieczeń i terminów ich powstania następuje poprzez złożenie przez płatnika zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zawierającego prawidłowe dane.

Jeżeli zgłoszenia do ubezpieczeń oraz dokumenty korygujące te dokumenty nie zostały zidentyfikowane w systemie informatycznym, Zakład może żądać od płatnika składek ponownego złożenia dokumentu.

Wyrejestrowanie z ubezpieczeń

Osoba, w stosunku do której wygasł tytuł do ubezpieczeń społecznych podlega wyrejestrowaniu z tych ubezpieczeń. Zgłoszenie wyrejestrowania płatnik składek zobowiązany jest złożyć w terminie 7 dni od daty zaistnienia tego faktu na formularzu ZUS ZWUA Wyrejestrowanie z ubezpieczeń Wyjątek dotyczy pracowników będących członkami służby zagranicznej. W stosunku do nich płatnik składek zobowiązany jest złożyć zgłoszenie wyrejestrowania w terminie 30 dni od dnia ustania stosunku pracy.

W stosunku do osób podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, obowiązek zgłoszenia wyrejestrowania w terminie 7 dni od dnia wygaśnięcia tytułu ubezpieczeń społecznych ciąży na płatniku składek. Wyjątek dotyczy osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz duchownych niebędących członkami zakonów lub klasztorów, którzy sami dokonują zgłoszenia wyrejestrowania z ubezpieczeń.

Także pracownicy, którzy na podstawie art. 109 rozporządzenia 574/72 przejęli obowiązki pracodawcy (podmiotu zagranicznego niemającego w Polsce siedziby ani przedstawicielstwa) w zakresie opłacania składek na własne ubezpieczenia społeczne, sami dokonują zgłoszenia wyrejestrowania z ubezpieczeń.

Płatnik składek jest zobowiązany powiadomić ZUS o każdej zmianie danych ubezpieczonego zawartych w zgłoszeniu wyrejestrowania w terminie 7 dni od zaistnienia zmian, stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez Zakład.

www.zus.pl