Obowiązek podatkowy w VAT przy sprzedaży ciągłej

Zgodnie z przepisem art. 19a ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. poz. 710, z późn.), szczególna zasada powstania obowiązku podatkowego dotyczy usługi, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń. Usługę taką uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia jej świadczenia. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia jej świadczenia.

Obowiązek podatkowy w przypadku enumeratywnie wymienionych usług ciągłych powstaje na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 4 z chwilą wystawienia faktury z tytułu:

• dostawy energii elektrycznej, cieplnej, chłodniczej, gazu przewodowego,
• świadczenia usług telekomunikacyjnych,
• uzdatniania i dostarczania wody za pośrednictwem sieci wodociągowych,
• usług związanych z handlem wodą dostarczaną za pośrednictwem takich sieci,
• usług związanych z odprowadzeniem i oczyszczaniem ścieków,
• usług związanych ze zbieraniem odpadów,
• usług związanych z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów,
• usług związanych z obróbką i usuwaniem odpadów,
• usług związanych unieszkodliwianiem odpadów promieniotwórczych,
• usług związanych z odkażaniem i czyszczeniem,
• usług związanych z rekultywacją i z zakresu kontroli zanieczyszczeń,
• usług zamiatania śmieci i usuwania śniegu,
• pozostałych usług sanitarnych.

Na podstawie art. 19a ust. 4 omawianej ustawy upływ terminu płatności lub okresu rozliczeniowego uważa się odpowiednio za moment dokonania dostawy towaru z wyjątkiem wydania towaru na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń nią przewidzianych lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostaje przeniesione.

Od początku obowiązywania przepisy art. 19a ust. 3 ustawy o VAT pojawiły się wątpliwości interpretacyjne, których źródłem stało się brzmienie tej normy. W pierwszym zdaniu tego przepisu ustawodawca wskazał istnienie możliwości ustalenia terminów płatności i rozliczeń w drugim zaś zapis nawiązuje do usług świadczonych w sposób ciągły. Wątpliwości dotyczą zakresu stosowania terminu płatności jako wyznacznika momentu powstania obowiązku pod...