Obowiązek podatkowy u małych podatników VAT

Zgodnie z art. 2 pkt 25 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1221, dalej: ustawa o VAT) małym podatnikiem jest podmiot: 

  • u którego wartość sprzedaży wraz z kwotą podatku nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro, 
  • prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, zarządzający alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z podatkiem) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro.

Przeliczenia z euro na złote dokonać należy według średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

W roku 2017 pierwszym dniem roboczym w październiku był drugi dzień tego miesiąca. Na ten dzień średni kurs euro wynosił 4,3137 zł. Zatem w przypadku limitu 1 200 000 euro złotowy limit na rok 2018 wynosi 5 176 000 zł. Jeżeli więc wartość sprzedaży wraz z VAT nie przekroczyła ww. pułapu w roku 2017, podatnik będzie w roku 2018 korzystał ze statusu małego podatnika.

W przypadku limitu 45 000 euro pułap ów wynosi 194 000 zł. Jeżeli wartość prowizji bądź innych postaci wynagrodzenia wraz z VAT nie przekroczyła w roku 2017 tej wysokości, w roku 2018 podatnik będzie w świetle powołanej ustawy małym podatnikiem.

Obowiązek podatkowy u małych podatników

Podstawowa cecha takiej metody rozliczania VAT z fiskusem polega na dokonywaniu rozliczania należnego VAT w okresach rozliczeniowych, w których nastąpiło uregulowanie należności z tytułu wystawionych faktur. Została ona wyrażona w art. 21 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:

  1. z dniem otrzymania całości lub części zapłaty – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz innego podatnika VAT zarejestrowanego jako czynny podatnik tego podatku,
  2. z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi – w przypadku zawarcia transakcji z innego rodzaju podmiotem.

W myśl art. 21 ust. 2 ustawy o VAT metoda kasowa znajduje zastosowanie do czynności wykonanych w okresie, w którym podatnik stosuje metodę kasową. Oznacza to, że obowiązek podatkowy na wyżej określonych zasadach podatnik ma obowiązek rozpoznać bez względu na to, czy otrzymał zapłatę, w okresie gdy będzie mu przysługiwało prawo do stosowania metody kasowej, czy w momencie gdy prawa takiego mieć już nie będzie. W kwestii tej wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 5 grudnia 2013 r., nr IPPP1/443-1037/13-2/IGo. Stwierdził w niej, że dla rozpoznania obowiązku podatkowego decydujące znaczenie ma fakt, jaki status miał podatnik w momencie wykonania czynności powodującej powstanie tego obowiązku. Zatem jeżeli wykonując ją, podatnik był w świetle prawa małym podatnikiem obowiązek podatkowy powstanie dla niego na wskazanych powyżej zasadach.

Jeżeli podatnik, u którego obowiązek podatkowy powstaje w ww. sposób, otrzyma zapłatę częściową, np. w formie zaliczki, fakt ten powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części już otrzymanej należności.

Z kolei w stosunku do czynności, które wykonane zostały po utracie przez podatnika prawa do dokonywania rozliczeń metodą kasową, obowiązek podatkowy z tego tytułu powinien zostać rozpoznany na zasadach ogólnych określonych w art. 19a ustawy o VAT.

Ponieważ ustawodawca wiąże powstanie obowiązku podatkowego z momentem otrzymania wynagrodzenia lub jego części, konsekwencją takiego stanu jest to, że nieotrzymanie płatności nie rodzi w ogóle obowiązku podatkowego i nie ma tu znaczenia okres, jaki upłynął od chwili dokonania dostawy towaru lub świadczenia usługi.

Kompensata stanowi zapłatę należności

W praktyce gospodarczej często mamy do czynienia z potrąceniem, inaczej zwanym kompensatą. Polega ono na tym, że następuje umorzenie dwóch przeciwstawnych sobie wierzytelności, które uchyla konieczność realnego wykonania świadczeń przez obie strony, zaspokojenie wierzyciela skutkuje zaś tym, że nie ma on obowiązku wykonać zobowiązania przeciwnego. Powstaje tu pytanie, czy tylko otrzymanie zapłaty w formie pieniężnej owocuje powstaniem obowiązku podatkowego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu zajął się tym zagadnieniem w interpretacji indywidualnej z 19 sierpnia 2013 r., nr ILPP5/443-106/13-2/KG. Rozważany był w niej problem dotyczący możliwości pełnego odliczenia podatku naliczonego z faktury uregulowanej częściowo poprzez potrącenie. Organ skarbowy uznał, że nie istnieją ku temu przeszkody. Skoro więc odliczenie podatku naliczonego jest dopuszczalne w warunkach kompensaty, przyjąć należy, że obowiązek podatkowy także powstanie w przypadku uregulowania należności na rzecz rozliczającego się metodą kasową drogą potrącenia.

Warunkiem skutecznego stosowania takiej metody rozliczania się z VAT (metody kasowej) jest zawiadomienie przez podatnika o swoim wyborze naczelnika urzędu skarbowego na zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R – nie później niż do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie on tę metodę stosował. W tym celu w składanym druku aktualizacyjnym zaznaczyć należy w polu 39 kwadrat 1 oraz wypełnić odpowiednie pole w rubryce informującej o początkowej dacie stosowania metody kasowej.

Adam Okonkwo

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...