O podatku przesądza wpis w ewidencji gruntów i budynków

Z uzasadnienia: Jeżeli pozwolenie na budowę dotyczy budynku niemieszkalnego, wówczas należy go opodatkować według stawki właściwej dla danego rodzaju budynków. Dopiero na podstawie decyzji o zmianie przeznaczenia budynku niemieszkalnego na mieszkalny i gdy zmiana będzie uwidoczniona w ewidencji gruntów i budynków będzie można go opodatkować według stawki właściwej dla budynków mieszkalnych.

Z kolei ujawnienie budynku w ewidencji gruntów i budynków jako budynku mieszkalnego może być uwzględnione przy wymiarze podatku od nieruchomości dopiero od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym doszło do wpisania budynku w ewidencji i określenia jego funkcji jako mieszkalnej.

SENTENCJA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dariusz Skupień Sędziowie Sędzia WSA Jacek Niedzielski Sędzia WSA Anna Juszczyk-Wiśniewska (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Czajkowski po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2016 r. na rozprawie sprawy ze skargi K.P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2015 r. 1. Uchyla zaskarżoną decyzję w całości. 2. Zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE
Skarżący K.P. złożył skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] grudnia 2015 r. nr [...]. Zaskarżona decyzja utrzymywała w mocy decyzję Burmistrza z dnia [...] września 2015 r. w sprawie ustalenia wysokości podatku od nieruchomości za 2015 r.
Zaskarżona decyzja wydana została w następującym stanie faktycznym:

W wydanej skarżącemu [...] września 2015 r. decyzji Burmistrz ustalił wysokość podatku od nieruchomości od budynków letniskowych za 2015 r. w kwocie 343,98 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazał, że na podstawie decyzji nr [...] z dnia [...] grudnia 2010 r. wygasił z dniem [...] grudnia 2010 r. trwały zarząd nieruchomości składającej się z działek nr [...] o łącznej pow. 15,4934 ha wykonywany przez zakład budżetowy Ośrodek [...] i jednocześnie ustanowił z dniem [...] stycznia 2011 r. na gruncie stanowiącymi własność gminy na czas nieoznaczony trwały zarząd na rzecz Ośrodka [...] (zw. dalej: OSiW-em) - jednostki budżetowej. Decyzja ta nie oddawała w trwały zarząd domków letniskowych, które pobudowali ich posiadacze, a jedynie grunty i budynki lub urządzenia wybudowane ze środków gminy.

Dalej Burmistrz wskazał, że skarżący w 2006 r. na działce nr [...] oddanej w trwały zarząd Ośrodkowi [...] wybudował domek letniskowy nr [...]. Dnia [...] listopada 2012 r. zawarł umowę dzierżawy z Gminą na część działki [...] na pow. 196,43 m2, na której to znajduje się w/w domek letniskowy. Umowa została zawarta na okres 10 lat i przewidywała, że przedmiotem dzierżawy jest część gruntu o powierzchni 196,43 m2 w celach rekreacyjnych, a czynsz jest płatny od gruntu i wynosi netto 5,69 zł/m2 który jest powiększony o należny podatek VAT. K.P. za I półrocze 2015 r. został obciążony przez OSiW fakturą jedynie za korzystanie z gruntów.

Dalej organ wskazał, że podatnikiem podatku od gruntu, na którym posadowiony jest budynek jest Ośrodek [...], któremu grunt został przekazany w trwały zarząd i który następnie wydzierżawił część tego gruntu stronie bez znajdującego się na nim budynku. Podatnik korzysta z domku będącego własnością Gminy bezumownie, w związku z czym jest on zobowiązany do uiszczania podatku od posiadanego bezumownie budynku. Od momentu wybudowania domku letniskowego bezumownie z niego korzystał, nigdy bowiem nie zawarł umowy najmu czy też użytkowania z jego właścicielem tj. Gminą.

Następnie organ stwierdził, że z poczynionych ustaleń wynika, że Gmina przekazała swej jednostce budżetowej w trwały zarząd m.in. działkę [...] na której zlokalizowany jest domek letniskowy strony. Jak wynika z decyzji Burmistrza z dnia [...] grudnia 2010 r. punkt 2 lit. c i punkt 3 oddawana działka [...] miała powierzchnię 2,7098 ha i była zabudowana ogrodzeniem i szambem. Przekazanie nie obejmowało więc domków letniskowych należących do dzierżawców. Z treści m.in. zeznań złożonych przez stronę wynika, że korzysta on z domku letniskowego, przeprowadza remonty, ponosi wydatki na jego utrzymanie, nie wynajmuje go. Zdaniem organu nie tylko faktycznie (fizycznie) włada domkiem, ale również manifestuje na zewnątrz wolę wykonania względem tej rzeczy określonego prawa dla siebie. Między właścicielem domku letniskowego Gminą, a K.P., który ten domek użytkuje, nie zawarto umowy, określającej warunki korzystania z niego.

Według organu, przedmiotem dzierżawy jest wyłącznie grunt o pow. 196,43 m2 a nie budynek, o czym przesądza jednoznaczna treść umowy dzierżawy.

Organ przyznał, że niewątpliwie Gmina jest właścicielem gruntu, stanowiącego działkę nr [...] oraz posadowionych na niej budynków zgodnie z zasadą czyj grunt tego budynek ( działka [...] nie została oddana w użytkowanie wieczyste) dlatego też budynek letniskowy wybudowany przez podatnika jest również własnością gminy. Budynek ten jednak pozostaje w samoistnym posiadaniu strony, co zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych skutkuje przejściem obowiązku podatkowego na posiadacza samoistnego. Jest więc on podatnikiem podatku od nieruchomości wybudowanego przez siebie i posiadanego samoistnie budynku letniskowego. Podatek od tego przedmiotu opodatkowania zgodnie z art. 4 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych liczony jest od powierzchni użytkowej. Burmistrz odwołując się też do treści art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne stwierdził, że ponieważ w ewidencji gruntów i budynków budynek będący w posiadaniu samoistnym podatnika sklasyfikowany został jako inny niemieszkalny należało zastosować przy wymiarze podatku stawkę podatkową jak za budynki pozostałe. W 2015 r. obiekt ten spełniał funkcje letniskowe. Do dnia wydania decyzji do organu podatkowego nie wpłynęło zawiadomienie ze Starostwa Powiatowego informujące o zmianie sposobu użytkowania budynku będącego w posiadaniu Strony. Tym samym, organ wymierzył stronie podatek w wysokości 343,98 zł, przy czym podatek ustalił stosując stawki podatkowe obowiązujące na terenie Gminy w 2015 r. wynikające z Uchwały Rady Miejskiej nr XLVI/420/14 z dnia 30 października 2014 r. oraz powierzchni użytkowej domku letniskowego uzyskanej z informacji złożonej przez podatnika tj. 49 m2.

Od w/w decyzji, skarżący złożył odwołanie podkreślając w nim głównie, że wybudowany przez niego dom nie jest letniskowy, lecz faktycznie mieszka w nim z rodziną na stałe przez cały rok. Ponadto nie zgodził się z twierdzeniem, że zajmował go bez tytułu prawnego.

Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Wyjaśniło, że przepis art. 3 ust. 1 u.p.o.l. kształtuje ogólną zasadę, stosownie do której podatnikami podatku od nieruchomości są właściciele, posiadacze samoistni oraz użytkownicy wieczyści nieruchomości i obiektów budowlanych niezłączonych trwale z gruntem. Zasada ta doznaje wyjątku w sytuacji, gdy przedmiotem opodatkowania jest nieruchomość lub obiekt budowlany stanowiący własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. W takim przypadku, stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 4 u.p.o.l., obowiązek w podatku od nieruchomości ciąży na ich posiadaczach, jeżeli ich posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem lub Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa, innego tytułu prawnego lub bez niego.

Wskazało, że wybudowany przez skarżącego domek jest trwale związany z gruntem i tym samym, stosownie do treści art. 47 § 1 i art. 48 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.), dalej określany jako k.c. - stanowi część składową gruntu, na którym został wybudowany, a zatem stanowi własność właściciela gruntu. Właścicielem gruntu na którym posadowiony jest przedmiotowy domek jest Gmina. Na podstawie, umowy dzierżawy z dnia [...] listopada 2012 r. OSiW wydzierżawił skarżącemu grunty o powierzchni 196,43m2 na których znajduje się domek użytkowany przez niego.

Zdaniem SKO podstawę obciążenia strony podatkiem od nieruchomości stanowi art. 3 ust. 4 pkt b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zgodnie z którym podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie jest bez tytułu prawnego. Zdaniem Kolegium skarżący jest posiadaczem bez tytułu prawnego domku letniskowego stanowiącego własność Gminy.

Jednocześnie organ zaznaczył, że podatnikiem podatku od gruntu, na którym posadowiony jest budynek jest OSiW, któremu grunt został przekazany w trwały zarząd i który następnie wydzierżawił część tego gruntu skarżącemu bez znajdującego się na nim budynku.

We wcześniejszym okresie strona korzystała z gruntu bezumownie. Organ wskazał, że od momentu wybudowania domku letniskowego bezumownie z niego korzystał nigdy bowiem nie zawarł umowy jego najmu, czy użytkowania z jego właścicielem, tj. Gminą. Zarządca oddał mu w dzierżawę tylko grunt bez posadowionego na nim budynku. Stroną bezumownego posiadania przez odwołującego się budynku jest Gmina. Tym samym, jako posiadacz nieruchomości bez tytułu prawnego stanowiącej własność Gminy skarżący jest obowiązany do uiszczania z tego tytułu podatku od nieruchomości.

Dalej organ stwierdził, że w niniejszej sprawie bezsporne jest, że strona korzysta z domku letniskowego i dba o jego prawidłową eksploatację. Tym samym nie tylko faktycznie (fizycznie) włada domkiem ale również manifestuje na zewnątrz wolę wykonywania względem tej rzeczy określonego prawa dla siebie. Gdyby nie chciała władać spornym domkiem nie dokonywałaby w nich nakładów, nie przeprowadzała remontów itp. Tym samym, zdaniem organu należy uznać, że jest ona posiadaczem bez tytułu prawnego spornego domku będącego własnością Gminy. Budynek ten znajduje się w jej posiadaniu i jako taki podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości albowiem ustawa o podatkach i opłatach lokalnych obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości wiąże nie tylko z faktem władania budynkami, stanowiącymi własność gminy, na postawie tytułu prawnego, ale także z władaniem budynkami bez tytułu pranego tj. także wówczas gdy takiego tytułu prawnego nie było, jak i wówczas gdy tytuł prawny istniał ale wygasł. Podatnikiem podatku od nieruchomości, na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 4 lit.b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest bowiem podmiot (osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej), któremu można przypisać faktyczne władztwo nad rzeczą (budynkiem) i wolę władania tą rzeczą dla siebie, przy jednoczesnym braku tytułu prawnego do władania rzeczą. W myśl art. 336 k.c., posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

Z takiego uregulowania wynika jednoznacznie, że za posiadacza może uchodzić wyłącznie podmiot sprawujący faktyczne władztwo nad rzeczą ("corpus" - pierwszy element składający się na normatywną kategorię posiadania). Pośrednio wywodzi się natomiast z tego przepisu drugi element - "animus", a więc wola posiadania (skoro władać należy jak właściciel lub jak osoba posiadająca inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad rzeczą). Element woli posiadania występuje przy tym tylko wtedy, gdy osoba włada rzeczą dla siebie. SKO wskazało, że dla przedstawionej konstrukcji posiadania w ogóle nie jest istotne, czy jest ono poparte tytułem prawnym, czy też nie. Posiadaczem-podatnikiem, w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 4 u.p.o.l., jest ten podmiot, co do którego organ podatkowy ustali, że spełnia on wszystkie wymagania i cechy charakterystyczne dla posiadacza, w znaczeniu powyżej wskazanym.

Nawiązując do ustaleń faktycznych, Kolegium przypomniało, że wynika z nich w sposób jednoznaczny, że między właścicielem domku letniskowego Gminą a stroną, która domek ten użytkuje nie zawarto umowy określającej warunków korzystania z niego. Skarżący przejawia zarówno faktyczne władztwo nad domkiem letniskowym jak i wolę władania nim dla siebie. Przejawem władania domkiem jest czynienie nakładów, dokonywanie niezbędnych remontów i napraw.

Według SKO, Burmistrz prawidłowo ustalił wysokość zobowiązania podatkowego za 2015 r. z zastosowaniem stawki przewidzianej w Uchwale Rady Miejskiej z dnia 30 października.2014 r. dla budynków letniskowych. Właściwie też ustalił powierzchnię domku letniskowego, tj. na podstawie informacji złożonej przez podatnika tj. 49 m2. Organ zaznaczył, że z ewidencji gruntów i budynków za 2015 r. wynika, że budynek będący w posiadaniu strony, oznaczony był jako inny niemieszkalny a więc podlegał opod...