NSA. Ulga B+R: Ekspertyzy i opinie podmiotów innych niż jednostki naukowe

Za koszty kwalifikowane, uznaje się wydatki na zakup usług podwykonawców nabywanych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej, jak również na zakup usług doradczych tylko i wyłącznie wtedy, gdy zostaną one nabyte na podstawie umowy od jednostek naukowych. Tym samym za koszty kwalifikowane nie można uznać wydatków na zakup usług podwykonawców nabywanych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej, jak również na zakup usług doradczych, które mogą być zawarte z innymi podmiotami nie będącymi jednostkami naukowymi - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

 

We wniosku o interpretację przedsiębiorca wskazał, że jest wiodącym w Polsce producentem systemów nośnych dla przemysłu energetycznego, telekomunikacyjnego oraz dla kabli pneumatycznych, wodnych itp. Współpracuje w zakresie prac badawczo-rozwojowych z jednostkami naukowymi w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (dalej: "u.z.f.n.") oraz podmiotami świadczącymi wsparcie w dziedzinie techniki, technologii itp., które nie posiadają statusu jednostek naukowych, tj. prywatnymi instytutami badawczymi, laboratoriami jednostkami certyfikującymi czy kontrolnymi o wysokiej renomie w Polsce i na świecie.

Powyższe ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi od podmiotów niebędących jednostkami naukowymi są niezbędne do przeprowadzenia prac badawczo-rozwojowych przedsiębiorcy, a ich wykorzystanie w realizowanej działalności badawczo-rozwojowej jest potwierdzane w formie pisemnej dokumentacji projektów badawczo-rozwojowych (tworzonej dokumentacji projektowej).

Przedsiębiorca chciał wiedzieć, czy do kosztów kwalifikowanych wymienionych rodzajowo w art. 26e ust. 2 akt 3 u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2017 r., może zaliczyć wydatki na zakup ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, świadczonych lub wykonywanych przez podmioty inne niż jednostki naukowe w rozumieniu u.z.f.n. Jego zdaniem - tak.

W interpretacji indywidualnej dyrektor uznał stanowisko stanowisko przedsiębiorcy za nieprawidłowe. Organ interpretacyjny stanął na stanowisku, że za koszty kwalifikowane opisane w art. 26e ust 2 pkt 3 u.p.d.o.f. nie można uznać wydatków na zakup usług podwykonawców nabywanych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej, jak również na zakup usług doradczych, które mogą być zawarte z innymi podmiotami, nie będącymi jednostkami naukowymi w rozumieniu u.z.f.n.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, a następnie do Naczelnego Sądu Administracyjnego:

W ocenie WSA, dla uznania za koszty kwalifikowane wydatków na ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, nie było konieczne do końca 2017 r., aby wykonywały je lub świadczyły jednostki badawcze.

Innego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. NSA zwrócił uwagę, że system prawa podatkowego w Polsce jest rozproszony w wielu aktach normatywnych. Dowodem tego jest również niniejsza sprawa oparta o odesłania prawne do przepisów ustaw innych niż podatkowe (patrz u.o.z.f.n.). Wymaga to od podatników, organów i sądów, czynienia większej precyzji przy dokonywaniu wykładni przepisów prawa podatkowego, niż pozostawania przy wyłącznie wykładni językowej (gramatycznej). Ustalenie bowiem intencji ustawodawcy jest możliwe tylko wtedy, gdy dostrzegając wątpliwości treści przepisów, z której wywodzi się normę, sięga się także do wykładni celowościowej i systemowej. Nie stanowi to wówczas korygowania unormowań podatkowych, lecz jest wyrazem współodpowiedzialności i ochrony zasad przyjętych w systemie prawa podatkowego.

Uwzględniając powyższe NSA stwierdził, że zgodnie z przepisem art. 26e ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2018 r., za koszty kwalifikowane uznaje się ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, świadczone lub wykonywane na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki, a także nabycie od takiej jednostki wyników prowadzonych przez nią badań naukowych, na potrzeby działalności badawczo-rozwojowej. Wprowadzenie więc przez ustawodawcę do art. 26e ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.f. ograniczenia podmiotowego, odwołującego się do jednostek naukowych, miało określone dla projektodawcy przepisu znaczenie. Jeżeli wykładnia językowa, skłania do trudności w odkodowaniu właściwej intencji ustawodawcy, co do zakresu stosowania tak wprowadzonego ograniczenia podmiotowego, obowiązkiem interpretatora normy, jest poszukiwanie intencji na gruncie innych wykładni przepisu. Nieuprawnione jest bowiem takie interpretowanie przepisu, wyłącznie o wynik wykładni językowej, które stwarza wrażenie, że projektodawca skonstruował normę, dotkniętą trudną do rozszyfrowania intencją wprowadzenia do normy ograniczenia podmiotowego, tylko dla wąskiej grupy wydatków. Tym bardziej takie postępowanie jest obarczone negatywną oceną, że zarówno organ jak i tym bardziej sąd w swoim założeniu, przyjmują, że ustawodawca zawsze działa w sposób racjonalny.

Zdaniem sądu, ustawodawca użył łącznika "a także" podkreślając konieczność otrzymania świadczenia na podstawie umowy z jednostką naukową w odniesieniu do wszystkich wskazanych elementów, czyli ekspertyzy, opinii, usług doradczych, usług równorzędnych i w końcu nabycia badań naukowych na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej. W związku z tym stanowisko przedsiębiorcy, że do kosztów kwalifikowanych wymienionych rodzajowo w art. 26e ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.f. w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2017 r., można zaliczyć wydatki na zakup ekspertyz, opinii, usług doradczych i usług równorzędnych, świadczonych lub wykonywanych przez podmioty inne niż jednostki naukowe w rozumieniu u.z.f.n. należało uznać za nieprawidłowe jako wykraczające poza sens i cel wprowadzonego do obrotu prawnego normy.

Ponadto NSA wskazał, że zmiana konstrukcji przepisu art. 26e ust. 2 pkt 3 u.p.d.o.f., która nastąpiła po 1 stycznia 2018 r. nie zmieniła dotychczasowej intencji ustawodawcy, która była jednakowa przed jak i po zmianę przepisu.

 

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 maja 2022 r., sygn. akt II FSK 2222/19 - pełna treść wyroku

 

Redakcja podatki.biz

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...