NSA. Ubezpieczenie w zagranicznej delegacji nie zawsze bez PIT

Z uzasadnienia: W sytuacji, gdy koszty ewentualnej choroby czy wypadku za granicą zobowiązany jest ponieść pracodawca, nie leży w interesie pracownika wykupienie takiego ubezpieczenia we własnym zakresie. Byłby to dla niego wyłącznie zbędny, dodatkowy koszt. Nie można natomiast zgodzić się ze spółką, że te same kryteria pozwalały na pominięcie jako przychodu z nieodpłatnych świadczeń wykupienie polisy w tej części, która nie dotyczyła ryzyk obciążających pracodawcę. Dodatkowe ubezpieczenie pracownika przez pracodawcę oznacza zaoszczędzenie wydatku i w konsekwencji stanowi przysporzenie objęte podatkiem dochodowym.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Jan Rudowski (sprawozdawca), Sędzia NSA Jerzy Płusa, Sędzia WSA (del.) Barbara Rennert, Protokolant Anna Rembowska, po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej S. Sp. z o. o. z siedzibą w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 15 września 2015 r. sygn. akt I SA/Gd 862/15 w sprawie ze skargi S. Sp. z o. o. z siedzibą w S. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 4 lutego 2015 r. nr ITPB2/415-1014/14/MM w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

  1. oddala skargę kasacyjną,
  2. zasądza od S. Sp. z o. o. z siedzibą w S. na rzecz Szefa Krajowej Administracji Skarbowej kwotę 180 (słownie: sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z 15 września 2015 r., I SA/Gd 862/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę S. sp. z o.o. z siedzibą w S. (dalej: "strona", "skarżąca", "spółka") na interpretację indywidualną Ministra Finansów (organu upoważnionego: Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy) z 4 lutego 2015 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wykupu polis ubezpieczeniowych dla pracowników wyjeżdżających w zagraniczną podróż służbową.

2. Ze stanu faktycznego przedstawionego przez sąd pierwszej instancji wynika, że we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej skarżąca podała, iż w związku z prowadzoną działalnością pracownicy spółki wyjeżdżają w zagraniczne podróże służbowe. Spółka zawarła umowę z ubezpieczycielem w formie polisy na okres 12 miesięcy. Składka ubezpieczeniowa jest przez spółkę płatna zaliczkowo ubezpieczycielowi w oparciu o średnioroczną ilość osobodni podlegających ochronie ubezpieczeniowej i jest rozliczana po 12 miesiącach obowiązywania umowy według faktycznej liczby wykorzystanych osobodni ochrony ubezpieczeniowej. Zawierając umowę ubezpieczenia spółka nie jest w stanie określić, który z pracowników zostanie delegowany, dlatego umowa ubezpieczenia z ubezpieczycielem zawierana jest na osobodni, a nie imiennie na konkretnych pracowników. Spółka nie posiada możliwości uprzedniego przewidzenia, który pracownik będzie delegowany do odbycia zagranicznej podróży służbowej. Skarżąca wyjaśniła, że ubezpieczenie obejmuje: śmierć na skutek nieszczęśliwego wypadku, inwalidztwo, koszty przekwalifikowania, koszty pogrzebu, koszty zakupu wózka inwalidzkiego, koszty leczenia i nieprzewidziane koszty podróży, koszty akcji ratowniczej, assistance, podlimit na koszty leczenia stomatologicznego, koszty obsługi prawnej, odpowiedzialność cywilną, mienie osobiste (bagaż), ochrona mienia pozostawionego w miejscu zamieszkania podczas podróży. Beneficjentami kwot ubezpieczenia są delegowani w podróż służbową przez spółkę pracownicy. Składka ubezpieczeniowa skalkulowana jest łącznie dla wszystkich ryzyk ubezpieczeniowych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego skarżąca spytała, czy w wypadku, gdy spółka wysyła pracownika w celu wykonania powierzonych mu zadań w zagraniczną podróż służbową, a tym samym zgodnie z umową ubezpieczenia zawartą między spółką a ubezpieczycielem, pracownik podczas zagranicznej podróży służbowej jest ubezpieczony - wykupienie przez skarżącą polisy ubezpieczeniowej powoduje powstanie po stronie pracowników przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

W ocenie skarżącej wykupienie polisy ubezpieczeniowej nie powoduje powstania po stronie pracowników odbywających zagraniczne podróże służbowe przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Odwołując się do treści art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm., dalej u.p.d.o.f.) pojęcie "innych nieodpłatnych świadczeń" należy interpretować w ten sposób, że mieszczą się w nim jedynie te wydatki ponoszone przez pracodawcę na rzecz pracownika, które stanowią dla pracownika realne przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, w wyniku nieodpłatnego świadczenia pracownik uzyskuje określoną korzyść finansową, która polega na zaoszczędzeniu wydatku, który pracownik poniósłby w celu skorzystania z określonego dobra materialnego lub usługi. Natomiast nie należy zaliczać do nieodpłatnych świadczeń, takich których wartość stanowi przychody do opodatkowania, kosztów ponoszonych przez pracodawcę we własnym interesie, a nie w interesie pracownika, jak również tych korzyści pracowników, których wartości nie można wyrazić określoną kwotą pieniężną.

Interpretacją indywidualną z 4 lutego 2015 r. Minister Finansów uznał, że stanowisko skarżącej jest nieprawidłowe. Powołując treść art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 11 ust. 2a pkt 1 – 3, art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. oraz treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., K 7/13, organ stwierdził, że za przychody pracownika, o których mowa w tych przepisach mogą być uznane świadczenia, które: po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść, po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnie pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Analizując wskazane przesłanki organ uznał, że w opisanym stanie faktycznym wszystkie z tych przesłanek zostały spełnione. Podkreślono, że skarżąca wykupując ubezpieczenie, które obejmuje wydatki enumeratywnie wymienione w § 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 marca 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 167, dalej "rozporządzenie MPiPS") w istocie zabezpiecza siebie przed ewentualną koniecznością zwrotu z własnych środków kosztów poniesionych przez pracownika podczas podróży służbowej. A zatem, wykupienie przez skarżącą polis ubezpieczeniowych w związku z odbywaniem przez pracowników podróży służbowej poza granicami kraju - w tej części, która odnosi się do wydatków wymienionych enumeratywnie w przepisach rozporządzenia MPiPS nie stanowi dla pracownika przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast równowartość składek z tytułu wykupu dla pracowników wyjeżdżających w podróże służbowe poza granicami kraju polis ubezpieczeniowych w tym zakresie, który nie obejmuje wydatków wymienionych w tym rozporządzeniu (w tym assistance w części przekraczającej zakres wydatków wykazanych w § 19 ust 1 i 2, na wypadek śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku, inwalidztwa, kosztów przekwalifikowania, kosztów pogrzebu, kosztów zakupu wózka inwalidzkiego, kosztów obsługi prawnej, ubezpieczenie mienia osobistego (bagażu) oraz na ubezpieczenie ochrony mienia pozostawionego w miejscu zamieszkania podczas podróży) skarżąca ma obowiązek doliczyć do dochodu pracownika ze stosunku pracy i opodatkować według skali podatkowej. Koszty zakupu polisy ubezpieczeniowej w zakresie wymienionych ryzyk finansowane są przez skarżącą, nie zaś przez wskazane we wniosku osoby, dlatego w tym zakresie spółka realizuje na rzecz tych osób - wbrew jej twierdzeniu - nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.

3. Na powyższą interpretację indywidualną skarżąca wniosła skargę do WSA w Gdańsku żądając jej uchylenia w całości. Kwestionowanemu rozstrzygnięciu zarzucono naruszenie art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f.

4. Sąd pierwszej instancji oddalając skargę uznał, że zaskarżona interpretacja jest zgodna z prawem. Jak wskazano w uzasadnieniu wyroku, odwołując się do stanowiska TK wyrażonego w wyroku z 8 lipca 2014 r., K 7/13, prokonstytucyjna wykładnia art. 12 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2-2b u.p.d.o.f. nakazuje uznać, że "inne nieodpłatne świadczenie" oznacza wyłącznie otrzymane przez pracownika przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości. Za przychód pracownika mogą więc być uznane tylko takie świadczenia, które zostały spełnione za jego zgodą i w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść, a korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Zdaniem sądu pierwszej instancji, z uwagi na brzmienie art. 805 § 1 oraz art. 814 § 1 k.c., zapłata składki przez ubezpieczającego (np. pracodawcę) stanowi więc wymierną korzyść, jaką uzyskał pracownik (ubezpieczony) z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia – w zamian za uiszczoną składkę ubezpieczony uzyskuje ochronę ubezpieczeniową. Świadczeniem wzajemnym zakładu ubezpieczeń spełnianym w zamian za uiszczaną składkę nie jest odszkodowanie w ubezpieczeniach majątkowych bądź suma ubezpieczenia w ubezpieczeniach osobowych, a ponoszenie ryzyka ich wypłaty, czyli zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej.

Okoliczność, że umowa ubezpieczenia nie wymienia imiennie konkretnych, objętych nią osób, nie sprawia, iż nie jest możliwe ustalenie tych osób. Indywidualizacja osób, których dotyczy ubezpieczenie, nie następuje poprzez zajście wypadku objętego umową ubezpieczenia, lecz z chwilą zapewnienia ochrony ubezpieczeniowej.

W ocenie sądu pierwszej instancji, organ zasadnie stwierdził, iż skarżąca wykupując ubezpieczenie, które obejmuje wydatki enumeratywnie wymienione w przepisach rozporządzenia MPiPS stanowiące należności przysługujące pracownikowi z tytułu podróży krajowej lub zagranicznej, a które zobowiązany jest ponieść pracodawca w istocie zabezpiecza siebie przed ewentualną koniecznością zwrotu z własnych środków kosztów poniesionych przez pracownika podczas podróży służbowej. Tym samym, na skutek wykupienia przez pracodawcę ubezpieczenia od wskazanych ryzyk, u pracownika nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Natomiast Minister Finansów prawidłowo wskazał, że ubezpieczenie, które nie obejmuje wydatków wykazanych w przepisach rozporządzenia MPiPS - w tym m.in.: assistance w części przekraczającej zakres wydatków wykazanych w § 19 ust. 1 i 2 tego rozporządzenia - zostało wykupione w celu ochrony interesów pracowników i to oni (jako ubezpieczeni) uzyskują wymierną korzyść z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia.

Ponadto, zdaniem sądu pierwszej instancji, ustalenie, jakim pracownikom przysługują przychody z tytułu opłaconej ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »