NSA. Ubezpieczenie od utraty dochodów jako koszt działalności

Nie sposób przyjąć, aby wydatek na ubezpieczenie został poniesiony w celu uzyskania przychodu z działalności gospodarczej wnioskodawcy w sytuacji gdy jego celem jest zabezpieczenie źródeł utrzymania podatnika w razie niemożliwości uzyskiwania dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Wydatek ten w istocie rzeczy ma charakter osobisty i służy zaspokojeniu osobistych potrzeb skarżącego, a co za tym idzie nie można uznać go za koszt uzyskania przychodów z działalności gospodarczej, ponieważ nie spełnia przesłanek wyrażonych w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Jan Grzęda, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło, Sędzia NSA (del.) Anna Maria Świderska (sprawozdawca), Protokolant Piotr Stępień, po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej D. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 21 października 2015 r. sygn. akt I SA/Gd 1179/15 w sprawie ze skargi D. S. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 19 maja 2015 r. nr ITPB1/4511-424/15/MP w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od D. S. na rzecz Szefa Krajowej Administracji Skarbowej kwotę 180 (słownie: sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 21 października 2015 r. w sprawie sygn. akt I SA/Gd 1179/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę D. S. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z 19 maja 2015 r. w sprawie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym ustalonym w toku postępowania podatkowego i przyjętym przez sąd I instancji.

W dniu 4 marca 2015 r. podatnik wystąpił z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej wydatków poniesionych na opłacenie ubezpieczenia od utraty dochodów. We wniosku wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą w formie indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej. Wnioskodawca ponosi comiesięczne koszty związane z prowadzeniem działalności - wynajem lokalu, obsługa (rejestracja, sprzątanie, informatyczna, księgowa), posiada także zaciągnięte kredyty na niezbędny diagnostyczny kardiologiczny sprzęt medyczny (np. echokardiograf) oraz leasing na samochód. W razie choroby lub wypadku ewentualne świadczenia z ZUS nie wystarczą na pokrycie nawet części powyższych kosztów. Wnioskodawca ma również podpisane kontrakty ze szpitalami oraz firmami medycznymi. W przypadku braku możliwości świadczenia usług w umowach tych zawarte są również klauzule związane z koniecznością zapewnienia zastępstwa - co wiąże się z określonymi kosztami. Celem zabezpieczenia na wypadek całkowitej trwałej lub okresowej niezdolności do pracy na skutek choroby lub nieszczęśliwego wypadku wnioskodawca ponosi wydatek na składkę ubezpieczeniową. Ubezpieczenie ma gwarantować, obok jednorazowego świadczenia z tytułu śmierci lub trwałego uszczerbku na zdrowiu, wypłatę miesięcznego świadczenia na wypadek niemożności prowadzenia działalności gospodarczej z przyczyn wskazanych w umowie w wysokości 5.000 zł, płatną po upływie okresu 14 lub 21 dni od momentu wystąpienia zdarzenia powodującego niemożność pracy w wykonywanym zawodzie lekarza. Ideą tego ubezpieczenia jest gwarancja podtrzymania dochodu w sytuacji gdy niemożliwe lub zagrożone jest uzyskiwanie przychodów z działalności gospodarczej prowadzonej przez lekarza, który w przypadku choroby lub wypadku nie jest w stanie osobiście świadczyć usług. Wypłata świadczenia ma zagwarantować ochronę i zabezpieczenie źródła przychodów w postaci: wypłaty środków na pokrycie kosztów działalności, powrotu do zdrowia podatnika, które jest niezbędne aby działalność mogła być dalej prowadzona. W tym stanie faktycznym podatnik zadał następujące pytanie:

Czy składka z tytułu powyższego ubezpieczenia, którego ideą jest gwarancja podtrzymania dochodu w sytuacji gdy niemożliwe lub zagrożone jest uzyskiwanie przychodów z działalności gospodarczej, stanowi koszt podatkowy w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.,) - dalej jako "u.p.d.o.f."- jako wydatek poniesiony w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów?

Zdaniem wnioskodawcy, koszt składki na zakup takiego ubezpieczenia stanowi koszt uzyskania przychodów, gdyż zostaje poniesiony w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów w świetle przedstawionej poniżej sytuacji.

Minister Finansów, w wydanej interpretacji indywidualnej z 19 maja 2015 r., uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe i stwierdził, że wydatki na dobrowolne ubezpieczenie w celu zabezpieczenia się podatnika na wypadek niezdolności do pracy na skutek choroby lub nieszczęśliwego wypadku nie zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodu z działalności gospodarczej. Nie można stwierdzić w sposób pewny i jednoznaczny, że wydatki te przyczynią się do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. W konsekwencji wydatki poniesione na zapłatę składki ubezpieczeniowej stanowią wydatki o charakterze osobistym. Tym samym nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, Minister Finansów stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji indywidualnej.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku strona wniosła o uchylenie powyższej interpretacji zarzucając naruszenie: zasady pogłębiania zaufania do organów państwa wyrażonej w art. 121 § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze. zm.)- dalej "O.p.", oraz zasady prawdy obiektywnej wyrażonej w art. 122 O.p., w ten sposób, że wydano interpretację indywidualną bez wszechstronnej i całościowej analizy treści wniosku i w konsekwencji poczyniono niepełne ustalenia oraz nie uzasadniono w prawidłowy sposób, że wydatek na ubezpieczenie utraty dochodu w następstwie nieszczęśliwych wypadków i chorób stanowi wydatek na cele osobiste; oraz art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. poprzez jego błędną wykładnię polegająca na przyjęciu, że wydatek poniesiony na ubezpieczenie utraty dochodu w następstwie nieszczęśliwych wypadków i chorób stanowi wydatek na cele osobiste, a co za tym idzie, nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów; że nie stanowi on wydatku na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu; oraz, że wykonywanie przez wnioskodawcę zawodu lekarza w formie działalności gospodarczej - ma charakter osobisty a nie ma charakteru regulowanej działalności leczniczej i prowadzonej w formie działaln...