NSA: Tylko podatnik może złożyć wniosek o zwrot nadpłaty

Również nienależnie zapłacony podatek, o którym stanowi art. art. 72 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej wiązać należy z wpłatą dokonaną przez podatnika w rozumieniu art. 7 § 1 tej ustawy, a nie przez osobę pozostającą poza węzłem wynikającym z obowiązku podatkowego.Organ podatkowy stwierdzając u osoby składającej wniosek o stwierdzenie nadpłaty brak statusu podatnika, czego wymagał art. 75 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, zobligowany jest do odmowy wszczęcia postępowania podatkowego na podstawie art. 165a § 1 tej ustawy, który expressis verbis mówi o żądaniu wniesionym przez osobę niebędącą stroną - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska - Nowacka, Sędzia NSA Tomasz Kolanowski, Sędzia NSA Maciej Jaśniewicz (sprawozdawca), Protokolant Agata Milewska, po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skarg kasacyjnych Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi i B. Ltd S.K.A. z siedzibą w L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 29 lipca 2015 r. sygn. akt I SA/Łd 452/15 w sprawie ze skargi B. Ltd spółki komandytowo - akcyjnej w L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia 30 stycznia 2015 r., nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2012 r.:

1. oddala skargę kasacyjną Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi w całości,
2. oddala skargę kasacyjną B. Ltd S.K.A. z siedzibą w L. w zakresie punktu 1 wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 29 lipca 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 452/15 oraz odrzuca ją w zakresie punktu 2 zaskarżonego wyroku.

UZASADNIENIE

1.1. Wyrokiem z dnia 29 lipca 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 452/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w sprawie ze skargi B. Ltd spółki komandytowo-akcyjnej z siedzibą w L. uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia 30 stycznia 2015 r., poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta L. z dnia 4 sierpnia 2014 r. oraz postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia 1 lipca 2014 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za styczeń 2012 r.

1.2. W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 22 czerwca 2011 r. spółka prawa cypryjskiego P. z siedzibą w N. na Cyprze, będąca właścicielem nieruchomości położonych w L. zawarła ze skarżącą umowę o zarządzanie tymi nieruchomościami. Jednocześnie na podstawie tej umowy skarżąca została wpisana w dziale III ksiąg wieczystych jako zarządca nieruchomości. Następnie na podstawie: aktu notarialnego umowy darowizny z dnia 18 października 2011r., protokołu notarialnego z dnia 24 października 2011 r. i aktu notarialnego stanowiącego aneks z dnia 24 stycznia 2012 r. do ww. umowy darowizny, spółka P. LTD zbyła przedmiotowe nieruchomości na rzecz spółki prawa cypryjskiego M. LIMITED z siedzibą w L. na Cyprze, która z kolei na podstawie aktu notarialnego umowy sprzedaży z dnia 15 listopada 2011 r. zbyła przedmiotowe nieruchomości na rzecz spółki prawa cypryjskiego R. LIMITED z siedzibą w L. na Cyprze. W piśmie z dnia 28 listopada 2011 r., skarżąca poinformowała Urząd Miasta L., że w związku ze wskazaną zmianą właściciela nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży z dnia 15 listopada 2011 r. i w związku z umową o zarządzanie nieruchomościami z dnia 22 czerwca 2011 r. nadal sprawuje czynności prawne i faktyczne związane z zarządzaniem ww. nieruchomościami i wskazała, że składa w imieniu nowego właściciela deklaracje na podatek od nieruchomości za styczeń 2012 r. w kwocie 48.103,00. Wskazano, że spółka R. LIMITED nie posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej żadnego przedstawicielstwa ani oddziału. W piśmie z dnia 25 marca 2014 r. skarżąca wniosła o zwrot nadpłaconego podatku od nieruchomości w kwocie 48.103,00 za styczeń 2012 r. wskazując, iż wpłaciła ten podatek w imieniu ówczesnego właściciela nieruchomości R. LIMITED w L. na Cyprze, ale sama nie była podatnikiem, dlatego należy się jej zwrot nadpłaconego podatku. Postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2014 r. Prezydent Miasta L. odmówił wszczęcia postępowania z wniosku o zwrot nadpłaconego podatku od nieruchomości za styczeń 2012 roku. Postanowieniem z dnia 1 lipca 2014 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi uchyliło w całości zaskarżone postanowienie organu I instancji i przekazało mu sprawę do ponownego rozpatrzenia. Decyzją z dnia 4 sierpnia 2014 r. Prezydent Miasta L. odmówił skarżącej stwierdzenia nadpłaty podnosząc, że R. LIMITED z siedzibą w L. na Cyprze, w imieniu której uiszczane były wpłaty na podatek od nieruchomości, jest spółką zagraniczną reprezentowaną na terenie Polski jedynie przez zarządcę nieruchomości - skarżąca spółkę i zapłata podatku od nieruchomości w imieniu właściciela nieruchomości ma skutki równoznaczne z zapłatą podatku przez samego podatnika (właściciela).

1.3 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi, utrzymując w mocy decyzję organu I instancji, w decyzji z dnia 30 stycznia 2015 r. wskazało powołując się na art. 72 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm., dalej zwana: "Ordynacja podatkowa"), że podatek od nieruchomości za styczeń 2012 r. byłby "nienależnie" zapłacony w sytuacji, jeśli konkretny przepis ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 ze zm.; dalej zwana: "u.p.o.l.") nie przewidywał powstania obowiązku podatkowego w stosunku do określonego przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości albo w sytuacji, gdy decyzja podatkowa wymiarowa, tj. ustalająca lub określająca wysokość zobowiązania podatkowego, została zmieniona, uchylona lub stwierdzono jej nieważność, albo w sytuacji gdyby wnioskodawca nie był ani podatnikiem, ani posłańcem, tj. osobą przekazującą podatek ze środków podatnika. Zdaniem SKO na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego uprawniona była ocena organu I instancji, że dokonana przez skarżącą zapłata podatku od nieruchomości za wskazany okres, nastąpiła w imieniu R. LIMITED i doprowadziła do wygaśnięcia zobowiązania podatkowego przez zapłatę. Przede wszystkim z pisma skarżącej z dnia 28 listopada 2011 r. wynika, że składała deklaracje na podatek od nieruchomości w imieniu właściciela nieruchomości jako zarządca jego nieruchomości i w jego imieniu wpłacała również należny podatek od nieruchomości z tych deklaracji.

2.1. Skarżąca w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi decyzji SKO zarzuciła naruszenie art. 72 § 1 Ordynacji podatkowej poprzez odmowę stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za styczeń 2012 r., w sytuacji gdy podmiot uiszczający podatek nie był podatnikiem podatku od nieruchomości, a więc nie był zobowiązany do jego zapłaty i jednocześnie brak było przepisu prawa pozwalającego w latach 2011- 2012 na zapłatę podatku w sposób skuteczny przez osobę trzecią.

2.2. W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie.

2.3. W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie miała uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 maja 2008 r., sygn. akt I FPS 8/07, z której wynika, że nie stanowi nadpłaty wpłata dokonana nie przez podatnika. Zdaniem Sądu I instancji skarżąca nie będąc osobą wymienioną w art. 75 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej nie jest uprawniona do skutecznego wystąpienia z wnioskiem o zwrot nadpłaty w niniejszej sprawie. Rozpoznając taki wniosek i prowadząc postępowanie w sprawie zwrotu nadpłaty organ w ocenie WSA w Łodzi dopuścił się naruszenia art. 165a § 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 75 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej.

3.1. Pełnomocnik organu w skardze kasacyjnej zaskarżył wyrok w całości, wnosząc o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., zwana dalej: "p.p.s.a.") zarzucono naruszenie:

• art. 75 § 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie przez WSA w Łodzi, że jeśli określony podmiot prawa (w tym przypadku spółka komandytowo-akcyjna) działając w imieniu i na rzecz podatnika (w tym przypadku spółki prawa cypryjskiego) wpłaci podatek od nieruchomości to nie jest uprawniony do złożenia wniosku o stwierdzenia nadpłaty w tym podatku - a właściwe zastosowanie tego przepisu doprowadziłoby do oceny, że w przypadku gdy określony podmiot prawa (w tym przypadku spółka komandytowo-akcyjna) działając w imieniu i na rzecz podatnika (w tym przypadku spółki prawa cypryjskiego) wpłaci podatek od nieruchomości to jest uprawniony do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty w tym podatku;
• art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) w zw. z art. 151, art. 141 § 4 i art. 134 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 165a § 1w zw. z art. 75 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej poprzez ocenę, że w niniejszej sprawie należało odmówić wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzeni...