NSA. Sprzedaż nieruchomości nabytej po podziale majątku wspólnego

Z uzasadnienia: Skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie i przyjmuje się, że małżonkowie nabyli prawo majątkowe wspólnie w całości, to nie można liczyć terminu nabycia określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o PIT od daty ustania ustawowej majątkowej wspólności małżeńskiej.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jan Rudowski (sprawozdawca), Sędzia NSA Tomasz Zborzyński, Sędzia WSA del. Agnieszka Krawczyk, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej P. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 22 września 2016 r. sygn. akt I SA/Go 233/16 w sprawie ze skargi P. D. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Zielonej Górze z dnia 7 czerwca 2016 r. nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 r.:

1. uchyla zaskarżony wyrok w całości,
2. uchyla decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Zielonej Górze z dnia 7 czerwca 2016 r. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w D. z dnia 3 marca 2016 r. nr [...],
3. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Zielonej Górze na rzecz P. D. kwotę 5219 (pięć tysięcy dwieście dziewiętnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z 22 września 2016 r., I SA/Go 233/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. oddalił skargę P. D. (dalej: "strona", "skarżąca") na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Zielonej Górze z 7 czerwca 2016 r. w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 r. z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości.

2. Jak wskazano w uzasadnieniu wyroku, na podstawie aktu notarialnego z 10 czerwca 2005 r., Rep. A nr [...], P. N. (obecnie D.) wraz z mężem M. N. na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej nabyli nieruchomość położoną w N.

Na podstawie aktu notarialnego z dnia 5 lutego 2007 r., Rep. A nr [...], małżonkowie N. dokonali podziału majątku wspólnego, w ten sposób, że skarżąca nabyła na wyłączną własność ww. nieruchomość.

W dniu 3 września 2010 r. aktem notarialnym Rep A nr [...] P. D. sprzedała ww. nieruchomość.

Postanowieniem z 14 stycznia 2016 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w D. wszczął z urzędu postępowanie podatkowe w sprawie określenia skarżącej wysokości zobowiązania podatkowego w zryczałtowanym podatku dochodowym z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości, które zakończyło się wydaniem przez niego w dniu 3 marca 2016 r. decyzji określającej zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości 27 221 zł z tytułu odpłatnego zbycia w 2010 r. udziału do ½ części własności położonej w N., przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Organ podatkowy przyjął bowiem, że sprzedaż ww. nieruchomości dokonana w dniu 3 września 2010 r., w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w dniu 5 lutego 2007 r. w wyniku umowy o podział majątku wspólnego, podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Dyrektor Izby Skarbowej w Zielonej Górze, po rozpatrzeniu odwołania i zebranego w sprawie materiału dowodowego, decyzją z 7 czerwca 2016 r. uchylił w całości decyzję organu pierwszej instancji i określił wysokość zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych na kwotę 20 021 zł. Za prawidłowe uznał stanowisko organu pierwszoinstancyjnego dotyczące zakwalifikowania uzyskanego przez Skarżącą przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm. zw. dalej "u.p.d.o.f."). Uwzględniając natomiast zarzut pominięcia kosztów, o których mowa w art. 22 ust. 6c u.p.d.o.f., oraz odwołując się do aktu notarialnego z 10 czerwca 2005 r., Rep. A nr [...], Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że ½ ceny nabycia przedmiotowej nieruchomości, która nie została uwzględniona w decyzji organu pierwszej instancji, stanowiła koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia.

3. W złożonej w ustawowym terminie skardze na powyższą decyzję skarżąca wniosła o uchylenie przedmiotowej decyzji w całości i zasądzenie od strony przeciwnej kosztów postępowania, zarzucając m. in. naruszenie art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. poprzez uznanie, iż odpłatne zbycie nieruchomości nastąpiło przed upływem pięciu lat od jego nabycia.

4. Oddalając skargę sąd pierwszej instancji wskazał, że z datą ustania małżeństwa, a więc również wspólności majątkowej, współwłasność łączna - jaka istnieje między małżonkami - przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych. W chwili ustania małżeństwa co do zasady każdy z małżonków ma wynoszący ½ udział w majątku wspólnym, a więc w każdej rzeczy, jaka do tego majątku należy. W chwili ustania małżeństwa skarżąca była więc właścicielem wynoszącego ½ udziału we wszystkich składnikach majątku wspólnego małżonków, podobnie jak jej mąż. Zgodnie z przepisami prawa cywilnego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. nie jest jednak przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Tym samym za datę nabycia nieruchomości lub praw, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko wówczas, jeżeli podział był ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszyły mu spłaty i dopłaty lub jeżeli wartość otrzymanych przez daną osobę nieruchomości lub praw w wyniku tego podziału mieściła się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty oraz gdy wartość otrzymanych przez byłego małżonka nieruchomości lub praw przekracza jego udział w majątku wspólnym, to wówczas za datę nabycia tego udziału w nieruchomości, który przekracza udział byłego małżonka w majątku wspólnym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku wspólnego nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat). Przez pojęcie "nabycie" użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f. należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Mając na uwadze powyższe ...