NSA. Sposób złożenia oświadczenia o wyborze preferencyjnego rozliczenia PIT

Przesłanka woli opodatkowania osoby samotnie wychowującej dziecko, o której mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych, może być wyrażona w każdym miejscu zeznania podatkowego, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ww. ustawy i przez każde zachowanie, które tę wolę wyraża w sposób dostatecznie jasny i zrozumiały - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący s. Beata Cieloch, Sędziowie: s. Stefan Babiarz (sprawozdawca), s. Jerzy Rypina, , po rozpoznaniu w dniu 10 sierpnia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 grudnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 2811/15 w sprawie ze skargi M. M. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 lipca 2015 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania podatkowego w sprawie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2013 r.:

  1. uchyla zaskarżony wyrok w całości;
  2. uchyla zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 lipca 2015 r. nr [...];
  3. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie (poprzednio: Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie) na rzecz M.M. kwotę 777 (słownie: siedemset siedemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z dnia 8 sierpnia 2016 r., III SA/Wa 2811/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę M. M. (zwanej dalej skarżącą) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 lipca 2015 r. w przedmiocie umorzenia postępowania podatkowego w sprawie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2013 r.

2. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd I instancji wynika, że w dniu 27 października 2014 r. do Urzędu Skarbowego wpłynął wniosek skarżącej o stwierdzenie nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2013 r. w wysokości 9.975,00 zł. Uzasadniając wniosek skarżąca wskazała, że przyczyną złożenia korekty jest błędna informacja uzyskana na telefonicznej infolinii Krajowej Informacji Podatkowej oraz od pracownika Urzędu Skarbowego, iż świadczenie rodzinne wypłacone córce po śmierci ojca nie jest rentą rodzinną i w związku z tym skarżąca nie może skorzystać z prawa wspólnego rozliczania z córką. W korekcie zeznania skarżąca dokonała zmiany sposobu opodatkowania na przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci wyjaśniając, że spełnia wszystkie wymogi określone w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. Nr 51, poz. 361 – dalej: u.p.d.o.f.), aby skorzystać z preferencyjnego rozliczenia z dzieckiem.

W dniu 17 kwietnia 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego decyzją umorzył postępowanie podatkowe w sprawie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2013 r., zaś drugą decyzją z tego samego dnia odmówił stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2013 r. w wysokości 9.975,00 zł.

Stwierdził, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie dopuszczają możliwości zmiany sposobu opodatkowania, wskazanego w pierwotnym zeznaniu - na opodatkowanie przewidziane dla osób samotnie wychowujących dzieci - po upływie terminu przewidzianego do składania zeznań podatkowych, tj. po dniu 30 kwietnia następnego roku podatkowego, którego dotyczy zeznanie. Uchybienie temu terminowi niezależnie od przyczyn i motywacji wyklucza skorzystanie z preferencyjnej metody opodatkowania. Złożone przez skarżącą pierwotne zeznanie podatkowe PIT-37 za 2013 r. zawierało prawidłowe rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2013 r., wszczęte postępowanie stało się bezprzedmiotowe i podlegało umorzeniu i tym samym wniosek o stwierdzenie nadpłaty był niezasadny.

3. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie nie znajdując podstaw do uznania zarzutów skarżącej decyzją z dnia 30 lipca 2015 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

4. Powyższej decyzji skarżąca zarzuciła naruszenie m.in. art. 45 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 10 u.p.d.o.f., poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w sprawie. Wskazała, że sporne zeznanie podatkowe zostało wypełnione na ustalonym formularzu z wykorzystaniem programu komputerowego znajdującego się na stronie www.mf.uov.pl. W formularzu w pozycji 6,7,8 skarżąca była zmuszona oznaczyć kwadrat 1, gdyż taki wpis wymuszał program - system nie dopuszczał oznaczenia jednocześnie kwadratu 1, jak sugerowały organy skarbowe i kwadratu oznaczonego 4 - jak uważała podatniczka, była to niemożliwość systemowa, a nie wola podatnika. Pierwszą pozycją, w której podatnik może wpisać swoje stanowisko w zakresie woli wypełnienia zeznania podatkowego jest rubryka "J" informacje uzupełniające pozycja 135. Dlatego też skarżąca w zeznaniu podatkowym wskazała, że w jej ocenie podlega wspólnemu opodatkowaniu z dzieckiem, a swoją wolę wyraziła właśnie w poz. 135 zeznania podatkowego. Tym samym organy podatkowe bezzasadnie i sprzecznie z wolą skarżącej uznały, że dopiero w dacie złożenia korekty zeznania skarżąca wystąpiła z oświadczeniem w przedmiocie wspólnego rozliczenia się z dzieckiem.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie podtrzymał stanowisko wyrażone w skarżonej decyzji i nie zgadzając się z zarzutami i argumentami skarżącej wniósł o oddalenie skargi.

5. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę wskazując, że zaskarżoną decyzją z dnia 17 kwietnia 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego umorzył postępowanie podatkowe w sprawie określenia skarżącej zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2013 r. Powyższe rozstrzygnięcie organ pierwszej instancji wydał w następstwie postępowania podatkowego wszczętego postanowieniem z dnia 22 grudnia 2014 r. w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2013 r.

Tego samego dnia tj. w dniu 17 kwietnia 2015 Naczelnik Urzędu Skarbowego odmówił stwierdzenia nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2013 r., a Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie decyzją z dnia 30 lipca 2015 r. utrzymał tę decyzję w mocy.

Wyrokiem z dnia 8 grudnia 2016 wydanym w sprawie III SA/Wa 2812/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę na ostatnio powołaną decyzję (wyrok prawomocny).

Deklaracja, złożona przez skarżącą w dniu 28 kwietnia 2014 r. korzysta z domniemania prawidłowości, dopóki organ podatkowy nie wyda decyzji, w której określi zobowiązanie podatkowe w wysokości innej niż wykazana w deklaracji.

Skoro bowiem organ pierwszej instancji nie zakwestionował wysokości podatku wykazanego przez skarżącą w złożonym zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2013 (PIT-37), to korekta tego zeznania nie wywołała żadnych skutków materialno-prawnych. Deklaracja, złożona przez skarżącą w dniu 28 kwietnia 2014 r. nie mogła zostać skorygowana po dniu 30 kwietnia 2014 r., gdyż przepisy prawa podatkowego nie dopuszczają możliwości zmiany sposobu opodatkowania wskazanego w pierwotnym zeznaniu na opodatkowanie przewidziane dla osób samotnie wychowujących dzieci po upływie terminu przewidzianego do składania zeznań podatkowych, tj. po dniu 30 kwietnia następnego roku podatkowego, którego dotyczy zeznanie. Uchybienie temu terminowi - niezależnie od przyczyn i motywacji - wyklucza skorzystanie z preferencyjnej metody opodatkowania.

6. Powyższy wyrok skarżąca zaskarżyła w całości skargą kasacyjną, zarzucając sądowi I instancji naruszenie:

  1. art. 6 ust. 4 i ust. 10 w związku z art. 45 ust. 1 u.p.d.o.f. - poprzez błędną wykładnię wskazanych przepisów prowadzącą do uznania, że w celu skorzystania przez osobę (rodzica) samotnie wychowującą dzieci z możliwości wspólnego opodatkowania się z małoletnim dzieckiem konieczne jest wyłącznie zaznaczenie ściśle oznaczonego kwadratu dokumentu zeznania podatkowego, nie jest zaś możliwe wyrażenie tego oświadczenia w treści zeznania podatkowego lub w drodze odrębnego oświadczenia,
  2. art. 60 i 65 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.- dalej: k.c.) poprzez ich niezastosowanie w celu dokonania oceny, czy skarżąca złożyła oświadczenie woli i jakiej treści w sprawie wyboru formy opodatkowania właściwej dla osób samotnie wychowujących dzieci;
  3. art. 133 § 1, art. 134 § 1 oraz art. 141 § 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.- w sposób rażący - poprzez błąd w ustaleniach faktycznych sądu I instancji i w rezultacie błędną ocenę prawną przyjętego przezeń stanu faktycznego z pominięciem materiału dowodowego wynikającego z akt sprawy oraz nierozpatrzenie wszystkich zarzutów, czego wyrazem jest lakoniczne uzasadnienie wyroku oraz nierozpoznanie istoty sprawy, a przede wszystkim nieodniesienie się do zarzutów skargi i uznanie:
    • za prawidłowe ustalenie przez organy podatkowe stanu faktycznego sprawy, jedynie przy odmiennej jego interpretacji przez strony, z tym, że w sposób wadliwy przez skarżącą,
    • za prawidłowe sporządzenie uzasadnienia i wyjaśnienia motywów decyzji organów podatkowych,
    • za prawidłowe dokonanej przez organy podatkowe wykładni art. 45 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 10 u.p.d.o.f.,
    • za niezrozumiałe zarzutów skargi, dotyczących naruszenia przez organy podatkowe art. 1-4a § 1 i art. 14b § 1 oraz art. 14i) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749- dalej: ord. pod.) -poprzez wywołanie sprawy błędem skarżącej, a nie organów, w szczególności wydanych przez nie interpretacji podatkowych;
  4. art. 145 § 1 lit. a) i c) p.p.s.a. - poprzez jego niezastosowanie w sprawie i oddalenie skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 lipca 2015 r., wydaną w sprawie z naruszeniem przepisów postępowania - art. 21, art. 75, art. 120, art. 121 § 1 i 2 i art. 122 oraz art. 208 § 1 ord. pod., poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób podważający zaufanie podatnika do organów podatkowych i wbrew przepisom prawa,
    • brak odniesienia się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do konieczności przeprowadzenia wykładni oświadczenia woli skarżącej, zawartego w złożonym zeznaniu podatkowym,
    • błędne ustalenie, że skarżąca nie złożyła, w zeznaniu podatkowym oświadczenia woli w przedmiocie wyboru wspólnego rozliczenia podatku,
    • brak powołania i wyjaśnienia podstaw prawnych do oddalenia skargi,
    • bezpodstawne uznanie, że wobec odmowy stwierdzenia nadpłaty postępowanie w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego jest bezprzedmiotowe;
  5. art. 151 p.p.s.a. - poprzez jego zastosowanie w sprawie w sytuacji, gdy organy podatkowe dopuściły się naruszenia przepisów prawa w sposób określony w art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a.,
  6. art. 141 § 4 i art. 133 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 21, art. 75 art. 120, art. 121 § 1 i 2, art. 122 oraz art. 208 § 1 ord. pod. w sposób mający istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, poprzez:
    • zaniechanie podjęcia niezbędnych czynności w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy z uwzględnieniem interesu społecznego oraz słusznego interesu strony,
    • zaniechanie prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do władzy publicznej,
    • przeprowadzenie postępowania w sposób podważający zaufanie podatnika do organów podatkowych i wbrew przepisom prawa,
    • bezpodstawne umorzenie postępowania pomimo istnienia przesłanek do określenia zobowiązania podatkowego skarżącej w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2013 r. w prawidłowej wysokości w wyniku prowadzonego postępowania.

Mając na uwadze powyższe wniesiono o:

  • uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uchylenie zaskarżonego wyroku i uwzględnienie skargi wniesionej w sprawie,

    bądź
  • uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez WSA w Warszawie,
  • nieprzeprowadzanie rozprawy,
  • zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów postępowania kasacyjnego w całości od Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna ma usprawiedliwione podstawy i dlatego podlega uwzględnieniu.

7. Przede wszystkim należy wskazać, że z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika, dlaczego sąd I instancji oddalił skargę. Nie zostało to bowiem wyrażone w sposób jasny. Można się jedynie domyślać, że sąd uznał (podzielając pogląd organów podatkowych), iż skarżąca nie złożyła w swoim zeznaniu podatkowym PIT-37 za 2013 r. oświadczenia o zamiarze wspólnego opodatkowania się jako osoba samotnie wychowującej dziecko, lecz oświadczenie to złożyła dopiero w korekcie zeznania podatkowego, która nie wywołała żadnych skutków prawnych wobec odmowy stwierdzenia nadpłaty przez organy podatkowe. Dalej bowiem sąd wskazał, że przepisy prawa podatkowego nie dopuszczają możliwości zmiany sposobu opodatkowania wskazanego w pierwotnym zeznaniu po upływie terminu przewidzianego do składania zeznań podatkowych. Termin ten – jako materialnoprawny - jest bowiem nieprzywracalny.

Skoro więc sąd I instancji doszedł do takiej konkluzji, to oznacza, że uznał, iż skarżąca w swoim zeznaniu podatkowym PIT-37 nie złożyła takiego oświadczenia. Jednakże z uzasadnienia wyroku nie wynika, by organy podatkowe - a także sąd kontrolujący ich decyzje podatkowe - badały i wyjaśniły, czy rzeczywiście skarżąca nie złożyła w swoim zeznaniu podatkowym PIT-37 z dnia 28 kwietnia 2014 r., oświadczenia w przedmiocie wspólnego opodatkowania.

Z powyższego wynika, że sąd przyjął, iż aby skorzystać z preferencyjnego sposobu rozliczenia podatku dla osób samotnie wychowujących dzieci konieczne jest wyłącznie zaznaczenie w treści formularza zeznania podatkowego PIT-37 odpowiedniego kwadratu, natomiast nie jest wystarczające wyrażenie tej woli w treści zeznania podatkowego, także w innym miejscu tego zeznania.

Zgodnie zaś z treścią art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f., w brzmieniu obowiązującym w 2013 r., od dochodu rodzica samotnie wychowującego dzieci, podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci.

Przepisy ustawy podatkowej nie określiły więc, w jaki sposób i gdzie ma być wyrażony wniosek o wspólne opodatkowanie rodzica samotnie wychowującego dziecko, byleby to oświadczenie zostało wyrażone w zeznaniu rocznym.

Co prawda w literaturze [por. J. Marciniuk (red.) Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz. Wyd. 18, Warszawa 2017, komentarz do art. 6, nb 26] wskazuje się, że wniosek taki składany jest w zeznaniu rocznym i odbywa się to poprzez zakreślenie stosownego pola na formularzu zeznania. Jednakże zauważyć trzeba, że wniosek, o którym mowa w art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. rozpoczyna swój byt prawny w momencie jego złożenia organowi. Stanowi konstrukcyjny element podatku dochodowego, kształtuje zobowiązanie podatkowe, podobnie jak inne okoliczności podatkowoprawnego stanu faktycznego, tj. osiągnięcie przychodu czy też poniesienie kosztu. To nie oko...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »