NSA. Przejęcie kredytu hipotecznego a ulga mieszkaniowa w PIT

Z uzasadnienia: Skoro efekt ekonomiczny w postaci uwolnienia skarżącej od długu z tytułu kredytu bankowego nastąpił i to w sposób efektywny z punktu widzenia banku kredytującego, to nastąpiła "spłata kredytu". W pojęciu spłaty w znaczeniu językowym brak jest wyróżnienia sposobów spłaty. Na gruncie języka etnicznego pojęcie spłata ma bardzo szerokie znaczenie i oznacza wszelkie sposoby zwrotu czegokolwiek (np. długu). Również ustawa o PIT nie ustanawia sposobu, w jaki kredyt powinien być spłacony. Zatem użytego przez ustawodawcę pojęcia "spłata kredytu" nie można odnosić wyłącznie do spłaty kredytu w formie przelania gotówki na rachunek banku.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Bogusław Dauter (sprawozdawca), Sędzia NSA Beata Cieloch, Sędzia WSA (del.) Nadzieja Karczmarczyk- Gawęcka, Protokolant Anna Rembowska, po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie działającego z upoważnienia Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 grudnia 2013 r. sygn. akt III SA/Wa 1523/13 w sprawie ze skargi M.K. K. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 1 marca 2013 r. nr IPPB2/415-995/12-4/AK w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie działającego z upoważnienia Ministra Finansów na rzecz M.K. K. kwotę 240 (słownie: dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z 4 grudnia 2013 r. III SA/Wa 1523/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w sprawie ze skargi M.K.K. (dalej "skarżąca") uchylił interpretację indywidualną Ministra Finansów (organ upoważniony: Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie) z 1 marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych.

2. W uzasadnieniu swojego orzeczenia, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, przedstawił następujący stan faktyczny.

Skarżąca wnioskiem z dnia 15 listopada 2012 r. zwróciła się do Ministra Finansów o udzielenie indywidualnej interpretacji w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych. We wniosku skarżąca przedstawiła następujący stan faktyczny:

W dniu 5 maja 2006 r. skarżąca wraz z mężem zakupiła nieruchomość mieszkalną (dom z działką) za 580 000 zł jako współwłasność małżeńską. Na sfinansowanie zakupu wraz z mężem zawarła z G.B. S.A. umowę kredytu hipotecznego (kredyt zaciągnięty na cele mieszkaniowe). Umowa nr [...] zawarta została 25 kwietnia 2006 r. na kwotę 579.925,01 zł. z czego 560.000 zł zostało przeznaczone na pokrycie części ceny nabycia nieruchomości mieszkalnej. W 2009 r. skarżąca wraz z mężem zdecydowała się sprzedać nieruchomość. Sprzedaż nieruchomości nastąpiła na podstawie aktu notarialnego z 30 listopada 2009 r. Zgodnie z aktem cena sprzedaży wyniosła 880.000 zł. W akcie notarialnym sprzedaży uzgodniono, iż część ceny sprzedaży, równowartość 227.477.29 CHF (lub 664.870,62 zł) zostanie przekazana przelewem na rachunek bankowy Banku (część I), w którym skarżąca wraz z mężem zawarła umowę kredytu hipotecznego. Pozostała część ceny sprzedaży (215.129,38 zł) zgodnie z aktem notarialnym została zapłacona przelewem na wskazany przez skarżącą i jej męża rachunek bankowy (część II). W tym samym akcie notarialnym przewidziano również drugą formę zapłaty: część I, a mianowicie zwolnienie skarżącej i jej męża ze zobowiązania wobec banku z tytułu umowy kredytu hipotecznego, w postaci przejęcia na podstawie Kodeksu cywilnego długu przez nabywców.

Zgodnie ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm., dalej: “u.p.d.o.f.") skarżąca (wraz z małżonkiem) złożyła w terminie (tj. 1 grudnia 2009 r.) oświadczenie w Urzędzie Skarbowym, iż uzyskane ze sprzedaży środki ma zamiar wykorzystać na cele mieszkaniowe (w tym m.in. na spłatę kredytu hipotecznego) oraz skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania przewidzianego w ustawie. Skarżąca (wraz z mężem) w 2011 r. spłaciła część kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na zakup obecnej nieruchomości mieszkalnej (umowa kredytu mieszkaniowego nr [...] w G.N. B), wykorzystując środki uzyskane ze sprzedaży ww. nieruchomości.

Wobec trudnej sytuacji na rynku kredytów hipotecznych w Polsce w 2009 r. ostatecznie zapłata przypadająca na spłatę kredytu hipotecznego miała formę odłączenia od praw i obowiązków wynikających z umowy kredytu hipotecznego skarżącej i jej męża, a dołączenia do umowy nabywców nieruchomości. Trójstronna umowa została zawarta 5 listopada 2009 r. W konsekwencji skarżąca wraz z mężem przestała być dłużnikiem Banku z tytułu umowy kredytu hipotecznego nr [...], co zostało potwierdzone pismem z Banku. Zdaniem skarżącej jest to równoznaczne ze spłaceniem kredytu przez nią i jej męża. Ww. forma wywiązania się z zobowiązań pozwoliła uniknąć konieczności zapłaty prowizji bankowej od wcześniejszej spłaty kredytu oraz prowizji od udzielania kolejnego, nowego kredytu w przypadku nabywców nieruchomości.

Wskazując na powyższe skarżąca zadała następujące pytanie.

Czy postąpiła prawidłowo, korzystając ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 32 u.p.d.o.f. w przypadku części przychodów przypadających na spłatę kredytu hipotecznego (umowa nr [...]) mającego formę odłączenia od praw i obowiązków, w części przypadającej na jej udział w przychodach ze sprzedaży oraz jej udział w umowie kredytu hipotecznego?

Minister Finansów wyjaśnił, że w żadnym razie za “spłatę kredytu" nie może uchodzić czynność prawna polegająca na zwolnieniu z długu w związku z jego przejęciem przez inną osobę, w opisywanym przypadku przez nabywców nieruchomości. Skutkiem tej czynności jest uwolnienie kredytobiorcy z obowiązku sp...