NSA: Przedawnienie zobowiązań nie oznacza przedawnienia dowodów

Z uzasadnienia: Przedawnienie zobowiązania podatkowego za dany okres nie jest równoznaczne z zakazem wykorzystania dowodów pochodzących z tego okresu. Żaden przepis prawa nie daje podstawy do takiego poglądu, jaki przedstawiła skarżąca.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Adam Bącal (sprawozdawca), Sędzia NSA Hieronim Sęk, Sędzia NSA Krzysztof Wujek, Protokolant Anna Błażejczyk, po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej E. Z. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 13 kwietnia 2016 r. sygn. akt I SA/Bk 1252/15 w sprawie ze skargi E. Z. P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 23 września 2015 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za grudzień 2006 r.:

1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od E. Z. P. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w B. kwotę 2400 (słownie: dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 13 kwietnia 2016 r., wydanym sprawie o sygn. akt I SA/Bk 1252/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalił skargę E. P. (skarżąca) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. (organ lub Dyrektor) z 23 września 2015 r. o numerze [...], określającą zobowiązania skarżącej w podatku od towarów i usług za grudzień 2006 r.

W skardze kasacyjnej od tego wyroku skarżąca zarzuciła Sądowi I instancji naruszenie przepisów procesowych, jak również przepisów prawa materialnego.

Zarzut naruszenia przepisów postępowania dotyczy art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 202 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity w Dz.U. z 2017 r. poz.1369, w skrócie "P.p.s.a.") przez jego niezastosowanie, pomimo przeprowadzenia postępowania podatkowego przez organy podatkowe z naruszeniem:

1. art. 122 i art. 187 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz.U. z 2017 r. poz. 201) wskutek zaniechanie działań niezbędnych dla ustalenia faktycznego sprawy,
2. art.121 w zw. z. art. 193 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej przez ponownie dowolną ocenę zapisków zawartych w brulionach, których wartość dowodowa została zakwestionowana w poprzednim postępowaniu sądowym,
3. art. 23 § 3 Ordynacji podatkowej przez błędne uznanie, że nie jest możliwe zastosowanie innych metod szacowania podstawy opodatkowania, niż przyjęta przez organ i zbyt lakoniczne uzasadnienie tego poglądu,
4. art. 23 § 4 i § 5 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (tekst jednolity w Dz.U. z 2016 r., poz. 720 ze zm.) przez bezpodstawne i hipotetyczne określenie podstawy opodatkowania na podstawie "ewidencji brulionowej wielokrotnie powtarzanej i w czasie dublowanej", która nigdy nie pozwoli na odtworzenie podstawy opodatkowania w wysokości zbliżonej do rzeczywistej,
5. art. 8 ust. 1 pkt 3, art. 11 ust. 2 pkt 3a i art. 24 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o kontroli skarbowej przez nieustosunkowanie się do zarzutów skarżącej kierowanych pod adresem protokołów i przez przyjęcie zeznań świadków "według domniemań urzędu, a nie na podstawie ustalonych dowodów i ich analizy",
6. art. 5 ust. 1 pkt 1 i 4, art. 19 ust. 1, art. 41 ust.1, art. 86 ust. 1 i ust. 10 pkt 1, art. 96 ust. 1 i 5, art. 103 ust. 1, art. 109 i art. 113 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity w Dz.U z 2017 r., poz. 1221, dalej jako "ustawa o VAT") przez "ustalenie zobowiązania podatkowego w drodze decyzji w sytuacji braku podatku naliczonego wynikającego z faktur...",
7. art. 234 Ordynacji podatkowej przez pogorszenie sytuacji strony skarżącej i wydanie decyzji na jej niekorzyść o identycznym rozstrzygnięciu jak to, które zakwestionował NSA w wyroku z 28 stycznia 2014 r.,

Naruszenie przepisów prawa materialnego dotyczy:

1. art. 2 ust. 1 pkt 1, art. 6 ust. 1, art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. b, art. 13 ust. 1, art. 15 ust. 1, art. 20 ust. 1 i art. 21 ust. 4 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne poprzez wadliwą interpretację dowodów skarżącej w postaci spisu z natury towarów oraz bezspornych dokumentów bankowych obrazujących dokonanie wpłat za zakupione futra w roku 2006 w łącznej sprzedaży w kwocie 44.311,78 zł w sytuacji braku dowodów zakupu towarów od kontrahentów greckich,
2. art. 14 ust. 1 i ust. 1c pkt 1, art. 27b ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych poprzez przyjęcie u skarżącej hipotetycznych przychodów,
3. art. 70 § 1 w zw. z art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej przez nieuwzględnienie zarzutu przedawnienia.

W uzasadnieniu skargi skarżąca zakwestionowała sposób oszacowania podstawy obliczenia podatku przyjęty przez organy podatkowe, polegający na ustaleniu obrotu na podstawie zapisów w prowadzonym przez nią brulionie. Stwierdziła w tym zakresie, że jest to sposób nieprzewidziany w ustawie, a więc prowadzący do bezprawia. Zdaniem skarżącej organy mogły także zastosować metodę porównawczą lub remanentową na podstawie okazanych im spisów z natury, których nierzetelność nie została stwierdzona w postępowaniu. Bruliony, których zapisy przyjęto do oszacowania podstawy obliczenia podatku nie dokumentowały rzeczywistego obrotu, zawarte w nim zapisy były dublowane, były wielokrotnie przepisywane, stanowiły prognozy.

Skarżąca zrzuciła organom również to, że nie uwzględniły podstawowej okoliczności dla sprawy, mianowicie braku prawa do ustalenia momentu przekroczenia kwoty wolnej od podatku w 2006 r. na dzień 4 października 2006 r., ponieważ upłynął pięcioletni okres przedawnienia zobowiązania podatkowego za ten rok. Kwoty zobowiązania podatkowego za 2006 r. jako przedawnione nie mogą rodzić żadnych skutków prawnych. Również dokumentacja przyjęta przez organy podatkowe, to znaczy bruliony z zapisami dotyczącymi roku 2006, utraciła ważność zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżąca wniosła na podstawie art. 176 P.p.s.a. o zmianę zaskarżonego wyroku przez jego uchylenie, jak również uchylenie decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w B. oraz decyzji organu pierwszej instancji, czyli Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w B. i przekazanie sprawy temuż organowi do ponownego rozpoznania. Skarga zawiera również wniosek o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancję.

Organ odwoławczy złożył odpowiedź na skargę kasacyjną, wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny zajął w tej sprawie następujące stanowisko.

Skarga ka...