NSA: Postępowanie egzekucyjne - Nie można przedłużać terminu zabezpieczenia bez uzasadnionej przyczyny

Z uzasadnienia:Organ podatkowy przedłużając termin zabezpieczenia zobowiązany jest wykazać nie tylko przyczyny uniemożliwiające wszczęcie postępowania egzekucyjnego, ale powinien wykazać, że jest to przyczyna uzasadniona, czyli oparta na obiektywnych podstawach. Nie wystarczy tylko wskazanie, że termin zabezpieczenia jest przedłużony ze względu na przedłużające się postępowanie podatkowe, lecz należy jeszcze wykazać, że przyczyna przedłużającego się postępowania jest uzasadniona.

TEZY

Termin, o którym mowa w art. 159 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., Nr 1015 ze zm.) nie może być utożsamiany z warunkiem lub zdarzeniem, lecz ma stanowić określenie konkretnego czasu.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Grażyna Nasierowska (sprawozdawca), Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędzia WSA (del.) Wojciech Stachurski, Protokolant Anna Świech, po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 12 sierpnia 2014 r. sygn. akt I SA/Gd 516/14 w sprawie ze skargi N. sp. z o.o. z siedzibą w G. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 20 lutego 2014 r. nr [...] w przedmiocie przedłużenia terminu do wszczęcia postępowania egzekucyjnego oddala skargę kasacyjną.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 12 sierpnia 2014 r., sygn. akt I SA/Gd 516/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, uchylił zaskarżone przez N. Sp. z o.o. z siedzibą w G., postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z 20 lutego 2014 r., w przedmiocie przedłużenia terminu zabezpieczenia -do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie Sąd pierwszej instancji wskazał, że organ egzekucyjny - Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. – na wniosek wierzyciela - Naczelnika Urzędu Skarbowego w B., prowadził postępowanie zabezpieczające na majątku zobowiązanej spółki na podstawie zarządzenia zabezpieczenia z 10 lipca 2013 r.

Jako podstawę obowiązku podlegającego zabezpieczeniu wskazano decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. z 9 lipca 2013 r. orzekającą o zabezpieczeniu na majątku spółki zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za okres: kwiecień, maj, czerwiec, sierpień i wrzesień 2012 r., którego przybliżona kwota wynosi łącznie 2 705 429,75 zł wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi od tych zobowiązań na dzień wydania decyzji w łącznej przybliżonej kwocie 282 312,00 zł. Rozstrzygnięcie powyższe zostało utrzymane w mocy decyzją Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 września 2013 r.

Wierzyciel - Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. pismem z 11 października 2013 r. wystąpił do Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. o przedłużenie terminu zabezpieczenia dokonanego na majątku spółki na podstawie decyzji o zabezpieczeniu z 9 lipca 2013 r. oraz zarządzeń zabezpieczenia z 10 lipca 2013 r. - do wszczęcia postępowania egzekucyjnego do czasu przekształcenia się postępowania zabezpieczającego w postępowanie egzekucyjne.

Organ egzekucyjny - Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. postanowieniem z 30 października 2013 r., wydanym na podstawie art. 159 § 1, § 2 i § 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., Nr 1015 ze zm., dalej "u.p.e.a."), przedłużył termin zabezpieczenia do czasu przekształcenia się postępowania zabezpieczającego w postępowanie egzekucyjne – termin do wszczęcia postępowania egzekucyjnego do majątku spółki z tytułu zobowiązań wynikających z decyzji z 9 lipca 2013 r.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku, po rozpoznaniu zażalenia spółki, postanowieniem z 20 lutego 2014 r. utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. Dyrektor wyjaśnił, że termin zabezpieczenia należności pieniężnych może być przedłużony w sposób nieograniczony, jednakże winien być skorelowany z terminem rozpatrzenia sprawy przez organ podatkowy i nie powinien być od niego dłuższy. W przypadku uzasadnionej przyczyny uniemożliwiającej wszczęcie postępowania egzekucyjnego celem przymusowego dochodzenia zabezpieczonej należności pieniężnej organ egzekucyjny może skorzystać z instytucji określonej w art. 159 § 2 u.p.e.a. w administracji wielokrotnie.

W ocenie Dyrektora, wierzyciel we wniosku z 11 października 2013 r. wykazał, że postępowanie egzekucyjne nie mogło być wszczęte z uzasadnionych przyczyn - organ podatkowy zakończył bowiem postępowanie kontrolne prowadzone wobec spółki doręczeniem protokołu kontroli podatkowej 16 września 2013 r. Wobec wniesionych przez spółkę 30 września 2013 r. zastrzeżeń do protokołu (data wpływu do organu 4 października 2013 r.) organ podatkowy zobowiązany był, stosownie do dyspozycji art. 291 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.- Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), rozpatrzyć zastrzeżenia do 18 października 2013 r. W przedmiotowej sprawie kontrolę podatkową zakończono 16 września 2013 r., zatem termin do wszczęcia postępowania podatkowego, w przypadku wystąpienia pozytywnych ku temu przesłanek, przypada na dzień 16 marca 2014 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. stwierdził, że w zakresie zobowiązań podatkowych zabezpieczonych decyzją z 9 lipca 2013 r. nie było możliwe wszczęcie postępowania egzekucyjnego, a przyczyny, które uniemożliwiają wszczęcie postępowania egzekucyjnego są usprawiedliwione i wynikają wprost z przepisów prawa.

Końcowo Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku podniósł, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy - nieprawomocnym - wyrokiem z 30 grudnia 2013 r. sygn. akt I SA/Bd 855/13 na rozprawie 30 grudnia 2013 r. w sprawie ze skargi spółki na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 września 2013 r. w przedmiocie zabezpieczenia na majątku podatnika zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za kwiecień, maj, czerwiec, sierpień i wrzesień 2012 r. - uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. z 9 lipca 2013 r.

W skardze na postanowienie spółka zarzuciła rażące naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 159 § 2 u.p.e.a., art. 124 § 1 K.p.a., art. 152 i art. 170 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; dalej "p.p.s.a.").

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację i stanowisko jak w zaskarżonym postanowieniu.

We wskazanym na wstępie wyroku...