NSA. Podstawa opodatkowania PCC przy zniesieniu współwłasności

Z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f i art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że podstawą opodatkowania przy umowie zniesienia współwłasności jest wysokość spłaty, określana jako wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności, a nie wartość spłaty, określona przez strony w umowie zniesienia współwłasności. Byłaby to bowiem subiektywnie - a nie obiektywnie - określona przez przepisy prawa podstawa opodatkowania - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Stefan Babiarz (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia NSA Jerzy Rypina, Protokolant Joanna Bańbura, po rozpoznaniu w dniu 12 października 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 25 kwietnia 2014 r. sygn. akt I SA/Bk 99/14 w sprawie ze skargi L. W. M. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku z dnia 7 stycznia 2014 r. nr [...] w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności płatnika i określenia wysokości należności z tytułu niepobranego i niewpłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy zniesienia współwłasności nieruchomości:

  1. uchyla zaskarżony wyrok w całości,
  2. oddala skargę,
  3. zasądza od L. W. M. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku kwotę 850 (słownie: osiemset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego w sprawie.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2014 r., I SA/Bk 99/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku uchylił zaskarżoną przez notariusza L. M. (zwaną dalej skarżącą) decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku z dnia 7 stycznia 2014 r. w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności płatnika i określenia wysokości należności z tytułu niepobranego i niewpłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy zniesienia współwłasności nieruchomości.

2. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd pierwszej instancji wynika, że w umowie zawartej przed notariuszem strony dokonały zniesienia współwłasności nieruchomości w ten sposób, że cała nieruchomość została przyznana na wyłączną własność E. J. z obowiązkiem spłaty w kwocie 44.310 zł na rzecz M.K. Wartość nieruchomości strony określiły na kwotę 360.060,00 zł. Notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 886,20 zł od kwoty spłaty, według stawki 2%.

3. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej z treści aktu notarialnego wynika, że określona przez strony umowy kwota spłaty nie odpowiada wartości udziału nabytego przez E. J. ponad wartość posiadanego udziału we współwłasności (½ części nieruchomości - 180.030 zł). W ocenie organów to właśnie ta kwota stanowi podstawę opodatkowania. Organy odwołały się w tym zakresie do art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm. - dalej: u.p.c.c.).

4. Powyższej decyzji skarżąca zarzuciła naruszenie:

  • art. 122 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.- dalej: ord. pod.), z uwagi na brak ustaleń w przedmiocie wartości udziału nabywanego ponad udział we współwłasności;
  • art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) i art. 6 ust. 1 pkt 5 u.p.c.c. - poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym ustaleniu podstawy opodatkowania;
  • art. 6 ust. 3 i 4 u.p.c.c.- poprzez ich niezastosowanie.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji.

5. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku uwzględniając skargę podniósł, że przedmiotem opodatkowania w przypadku umowy o dział spadku oraz o umowne zniesienie współwłasności jest - na mocy art. 1ust. 1 pkt 1 lit. f) u.p.c.c. - jedynie cześć dotycząca spłat lub dopłat. Obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje jedynie na skutek zawarcie umowy, w której ustalono współwłaścicielom udziały w postaci kwot pieniężnych wypłacanych przez osobę, na której rzecz w wyniku zniesienia współwłasności została przyznana rzecz. Ustawodawca określając w art. 6 ust. 1 pkt 5 u.p.c.c. podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przy umowach o zniesienie współwłasności lub o dział spadku, wskazał, że stanowi ją wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub w spadku.

Z uwagi na to, że podstawa opodatkowania jest niczym innym niż ilościowym bądź wartościowym ujęciem przedmiotu opodatkowania, dokonując wykładni systemowej przepisu art. 6 ust. 1 pkt 5 u.p.c.c. sąd pierwszej instancji uznał, że w przypadku umów o dział spadku oraz o umowne zniesienie współwłasności, wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) u.p.c.c. podstawę opodatkowania tym podatkiem stanowić może jedynie wartość dopłat lub spłat w postaci kwot pieniężnych wypłaconych przez osobę, której rzecz została przyznana (podobnie NSA w wyroku o sygn. II SA 328/81, LEX 23011, ONSA1981/2/87).

Sąd stwierdził zatem, że skarżąca, działając jako płatnik, prawidło...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »