NSA. Podatek od niezgłoszonej darowizny

Z wykładni art. 15 ust. 3 i ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w szczególności z użycia w art. 15 ust. 3 określenia „z zastrzeżeniem ust. 4” wynika, iż w przypadku powołania się podatnika na nabycie własności rzeczy i praw majątkowych w drodze darowizny (art. 6 ust. 4 ustawy) stosuje się kwoty wolne od podatku, o których mowa w art. 9 ust. 1 obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego, a nie w dniu nabycia tych praw - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Stefan Babiarz (sprawozdawca), Sędzia NSA Małgorzata Wolf-Kalamala, Sędzia WSA del. Jolanta Sokołowska, Protokolant Joanna Bańbura, po rozpoznaniu w dniu 2 września 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 16 stycznia 2013 r. sygn. akt III SA/Po 993/12 w sprawie ze skargi A. M.-S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2012 r. nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn:

1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu na rzecz A. M.-S. kwotę 467 (słownie: czterysta sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z dnia 16 stycznia 2013 r., III SA/Po 993/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił zaskarżoną przez A. M.- S. (dalej; skarżąca) decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2012 r.

w przedmiocie ustalenia solidarnie zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

2. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd pierwszej instancji wynika, że skarżąca otrzymała od swojej babci w latach 1994, 1999, 2004, 2009 darowizny, które nie zostały zgłoszone do opodatkowania. Należny podatek nie został zapłacony. Na fakt otrzymania darowizn skarżąca powołała się dopiero w dniu 14 września 2011 r. w związku z postępowaniem w sprawie ustalenia zobowiązania podatkowego z tytułu opodatkowania dochodu nieznajdującego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych za rok 2009.

Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629, dalej: ustawa zmieniająca) stanowi, że do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn.zm., dalej: u.p.s.d.) w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Organ wziął pod uwagę okresy pięcioletnie i ustalił, że podstawa opodatkowania po kumulacji darowizn wynosiła:

- w roku 1999: 12.340,00 zł (7.510,00 zł czyli kwota wolna od podatku w 1999 r. + 4.830,00 zł czyli kwota wolna od podatku w 1994 r.),
- w roku 2004: 17.147,00 zł (9.637,00 zł + 7.510,00 zł).

Po uwzględnieniu kwot wolnych od podatku obowiązujących w dniu dokonania przedmiotowych darowizn - czyli z daty nabycia - do opodatkowania pozostała kwota:

- w roku 1999 - 4.830,00 zł - kwota wolna to 7.510,00 zł (Dz. U. z 1997 r. Nr 34, poz. 209),
- w roku 2004 - 7.510,00 zł - gdyż kwota wolna to 9.637,00 zł (Dz.U. z 2002 r. Nr 200, poz. 1681).

Skarżąca otrzymując w 1994 r. darowiznę w kwocie 4.830 zł nie miała obowiązku jej zgłaszania, gdyż wartość nabytej rzeczy nie przekraczała kwoty wolnej od podatku, to jest 4.830,00 zł (Dz.U. z 1994 r. Nr 55, poz. 230), czego konsekwencją był brak podstaw do wszczęcia postępowania podatkowego w celu ustalenia podatku z tytułu tegoż nabycia.

Wysokość zobowiązania podatkowego ustalono na podstawie art. 15 ust. 4 u.p.s.d. obowiązującego po dniu 1 stycznia 2007 r. według stawki 20% - gdyż obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym. Organ wskazał, że stawka dwudziestoprocentowa znajdzie zastosowanie, gdyż powołanie nastąpiło w 2011 r., a nie jest ważne, kiedy dokonano darowizny.

Wysokość zobowiązania ustalono w następujący sposób:

- w zakresie darowizny z 1999 r.: podstawa opodatkowania wyniosła 12.340,00 zł, kwota wolna od podatku - 7.510,00 zł i zobowiązanie podatkowe według stawki 20% - 966,00 zł (12.340,00 zł - 7.510,00 zł) x 20%,
- w zakresie darowizny z 2004 r. - podstawa opodatkowania wyniosła 17.147,00 zł, kwota wolna od podatku - 9.637,00 zł, zobowiązanie podatkowe według stawki 20 % - 1.502,00 zł (17.147,00 zł - 9.637,00 zł) x 20%.

Łączna kwota zobowiązania z tytułu otrzymanych darowizn wyniosła 2.468,00 zł.

3. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu decyzją z dnia 27 czerwca 2012 r. utrzymał w mocy decyzję organu podatkowego pierwszej instancji. Wskazał, że nie naruszono art. 9 ust. 1 pkt 1 u.p.s.d., przyjmując kwotę wolną obowiązującą w roku nabycia darowizny. Rozstrzygając kwestię stosowania kwot wolnych od podatku w przypadku darowizny podlegającej opodatkowaniu według stawki 20% miał na uwadze treść przepisów art. 6 ust. 4, art. 9 oraz art. 15 ust. 3 i ust. 4 powołanej powyżej ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz przepisów przejściowych, tj. art. 3 ust. 1 i 3 ustawy zmieniającej. W myśl generalnej zasady ustalania podatku od spadków i darowizn, określonej w wyżej powołanym art. 15 ust. 3 u.p.s.d., dla celów obliczenia podatku stosuje się kwoty wolne od podatku w wysokości obowiązującej w dniu powstania obowiązku podatkowego. Konstrukcja tego przepisu, w związku z wprowadzonym zastrzeżeniem dla celów opodatkowania darowizn stawką podatku 20%, wyłącza stosowanie kwot wolnych od podatku oraz skal podatkowych obowiązujących w dniu powstania obowiązku podatkowego. Oznacza to, że podatnik, którego nabycie opodatkowane jest według stawki sankcyjnej 20%, nie korzysta z waloryzacji kwoty wolnej od podatku, wynikającej z przepisu art. 15 ust. 3 ww. ustawy.

Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, zarzucając naruszenie m.in.:

- art. 9 ust. 1 pkt 1 u.p.s.d. poprzez uwzględnienie przy wyliczeniu podatku niewłaściwej kwoty wolnej od podatku, tj. kwoty obowiązującej w roku otrzymania darowizny zamiast kwoty obowiązującej w roku powstania obowiązku podatkowego;
- art. 9 ust. 2 u.p.s.d. poprzez nieprawidłowe zastosowanie przepisu w zakresie zastosowania zasady kumulacji.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

4. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznając skargę za zasadną podkreślił, że gdy nabycie darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia i organ podatkowy prawidłowo zastosował ten przepis.

Jednakże organ nieprawidłowo przyjął wysokość kwot wolnych od podatku. Kwoty wolne od podatku przyjmuje się z dnia powstania obowiązku podatkowego, a nie z dnia nabycia. W odniesieniu do darowizny dokonanej w 1999 r. organ przyjął kwotę w wysokości 7.510,00 zł (z dnia nabycia), a należało przyjąć kwotę 9.637,00 zł, obowiązującą w chwili powstania obowiązku podatkowego.

Sąd podkreślił, że organ nie zastosował się do postanowień wynikających ze zdania drugiego art. 9 ust. 2 u.p.s.d., zgodnie z którym od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Po obliczeniu podatku za okres obejmujący darowizny z 1999 r. i 2004 r. należało potrącić "podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy
i praw majątkowych", to jest od darowizn z roku 1994 i 1999 - dopiero tak ustalona kwota podlegałaby zsumowaniu z podatkiem określonym za pierwszy okres.

5. Powyższy wyrok Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu zaskarżył w całości skargą kasacyjną, zarzucając sądowi pierwszej instancji naruszenie:

1. Art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c), art. 133 § 1, art. 113, art. 135 i art. 141 § 4 oraz art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270, dalej: p.p.s.a.) poprzez uchylenie zaskarżonej decyzji DIS i poprzedzającej ją decyzji oraz uwzględnienie skargi, a tym samym błędne podjęcie działań mających na celu usunięcie narus...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »