NSA: PIT przy sprzedaży mieszkania w drodze komorniczej licytacji

W świetle art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem podlegającym zryczałtowanemu 10% podatkowi od zbycia nieruchomości i praw majątkowych - zarówno w przypadku sprzedaży jak i przeniesienia prawa własności w drodze licytacji (w ramach postępowania egzekucyjnego, w celu zaspokojenia roszczeń wierzycieli) - jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży, pomniejszona wyłącznie o koszty sprzedaży - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak, Sędziowie: NSA Stanisław Bogucki (sprawozdawca), del. NSA Zbigniew Romała, Protokolant Szymon Mackiewicz, po rozpoznaniu w dniu 1 kwietnia 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej K. H. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 17 stycznia 2012 r. sygn. akt I SA/Ol 713/12 w sprawie ze skargi K. H. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Olsztynie z dnia 27 września 2012 r. nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych:

1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od K. H. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Olsztynie kwotę 2.400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z dnia 17 stycznia 2013 r., I SA/Ol 713/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił skargę K. H. (dalej: skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Olsztynie (dalej: Dyrektor IS) z dnia 27 września 2012 r., nr [...], w przedmiocie zobowiązania podatkowego w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych. Jako podstawę prawną powołano art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; w skrócie: p.p.s.a.). Wyrok jest dostępny na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.

2. Przebieg postępowania przed organami podatkowymi (przedstawiony przez WSA w Olsztynie):

2.1. Przedstawiając w uzasadnieniu wyroku przebieg postępowania, WSA w Olsztynie podał, że Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. (dalej: Naczelnik US) postanowieniem z dnia 7 marca 2012 r. wszczął z urzędu postępowanie podatkowe w sprawie określenia wysokości zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawą do wszczęcia postępowania była sprzedaż w drodze licytacji przez komornika sądowego nieruchomości za kwotę 395.000 zł, nabytej przez skarżącego w dniu 12 września 2005 r. za kwotę 150.000 zł, która na dzień zakupu obciążona była hipoteką do kwoty 140.000 zł. Po zaspokojeniu wszystkich wierzytelności podatnik otrzymał w dniu 25 stycznia 2008 r. kwotę 131.432,61 zł. W trakcie prowadzonego postępowania podatkowego w dniu 17 kwietnia 2012 r. skarżący złożył deklarację PIT-23 o osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia w drodze egzekucji nieruchomości gruntowej zabudowanej w wysokości 131.432,61 zł.

2.2. Naczelnik US decyzją z dnia 29 czerwca 2012 r., nr [...], określił stronie zobowiązanie podatkowe w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia ww. nieruchomości, będącej przedmiotem licytacji w dniu 4 grudnia 2006 r., w wysokości 34.619 zł. Jako podstawę prawną wskazał art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a/ i c/, art. 19 ust. 1 oraz art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm. - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.; dalej: u.p.d.o.f.).

2.3. W odwołaniu od ww. decyzji skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego poprzez: (a) niewłaściwe zastosowanie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a/ i c/, art. 19 ust. 1 oraz art. 28 ust. 2 u.p.d.o.f., polegające na błędnym ustaleniu uzyskanego przychodu oraz niewłaściwym przyjęciu kosztów związanych ze zbyciem nieruchomości; art. 120 oraz art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.; dalej: o.p.), polegające na niezastosowaniu przepisów prawa właściwych w indywidualnie rozpatrywanej sprawie podatnika. Skarżący uznał, że przy sprzedaży egzekucyjnej zbywca nieruchomości nie ma możliwości skorzystania ze wszystkich praw podatkowych dla innych kategorii zbywców przewidzianych w u.p.d.o.f. Podniósł, że zbywca ma możliwość skorzystania z ulgi podatkowej przewidzianej w art. 21 ust. 1 pkt 32 u.p.d.o.f., natomiast on sam otrzymał z zatwierdzonej ceny sprzedaży nieruchomości 395.000 zł tylko kwotę 131.432,61 zł i mógłby skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania przychodu 10% ryczałtem tylko do tej wysokości.

2.4. Dyrektor IS utrzymał decyzję organu pierwszej instancji w mocy. W uzasadnieniu podał, że organ pierwszej instancji prawidłowo ustalił, iż przeniesienie własności nieruchomości w drodze licytacji stanowi źródło przychodu w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a/ i c/ u.p.d.o.f. Dyrektor IS odparł zarzut błędnego ustalenia uzyskanego przychodu wskazując, że dla wystąpienia przychodu wystarczy samo zawarcie umowy, która musi określać cenę, gdyż zgodnie z art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodem ze sprzedaży nieruchomości jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Obowiązek podatkowy powstaje z dniem sprzedaży i wbrew twierdzeniu strony przepis ten wprowadza do wskazanych przychodów zasadę memoriałową, a nie kasową, gdyż nie jest istotne, czy cena ta faktycznie została zapłacona. Zgodnie z planem podziału część sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości została przeznaczona na zaspokojenie roszczeń w postaci kosztów egzekucyjnych i należności zabezpieczonych hipotecznie/rejestrowo. Pomimo faktycznego otrzymania w pieniądzu tylko części ceny skarżący zobowiązany był zatem do zadeklarowania osiągniętego przychodu ze sprzedaży nieruchomości w pełnej wysokości.

W związku z tym nie znajduje uzasadnienia twierdzenie skarżącego, że pojęcie "przychodu", o którym mowa w art. 10, art. 19 i art. 28 u.p.d.o.f. nie jest tożsame z ceną, jaką uzyskano w wyniku licytacji nieruchomości. Ponadto, kosztami odpłatnego zbycia w sprawie były koszty egzekucyjne w wysokości 38.918,87 zł, którymi obciążono skarżącego, zgodnie z zatwierdzonym sądowo planem podziału. Organ nie zaliczył do nich postulowanej kwoty przekazanej na poczet należności zabezpieczonych hipotecznie/rejestrowo, wynikającej z planu podziału w łącznej wysokości 224.648,52 zł. Zdaniem Dyrektora IS, prawidłowo organ pierwszej instancji stwierdził, że brak jest przesłanek do określenia przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości przez organ podatkowy. Nieruchomość oszacowana została na kwotę 255.400 zł, natomiast sprzedana w drodze licytacji za kwotę 395.000 zł. Przedmiotem badania organu była umowa sprzedaży nieruchomości, w drodze licytacji, za określoną kwotę pieniężną, która została wskazana w postanowieniu Sądu Rejonowego o przysądzeniu własności. Dyrektor IS wyjaśnił, że przedmiotem postępowania nie była kwestia zwolnienia wynikająca z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a/ i e/ u.p.d.o.f., lecz spór czy sprzedaż nieruchomości w drodze postępowania egzekucyjnego, w celu zaspokojenia roszczeń wierzycieli, stanowi odpłatne zbycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, a w konsekwencji czy powstaje przychód, którego wysokość należy ustalić w oparciu o art. 19 u.p.d.o.f.

Dyrektor IS zauważył również, że przed wszczęciem postępowania podatkowego skarżący uzyskał interpretację indywidualną, wg której w sytuacji sprzedaży nieruchomości w drodze egzekucji komorniczej następuje odpłatne zbycie nieruchomości lub praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a/-c/ u.p.d.o.f., w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., a zatem uzyskany przychód z tego źródła podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych w wysokości 10% oraz, że długi i ciężary nie mają wpływu na ustalenie podstawy opodatkowania. W wyniku wniesienia na powyższą interpretację skargi WSA w Olsztynie wyrokiem z dnia 13 października 2011 r., I SA/Ol 496/11 oddalił skargę podatnika.

3. Stanowiska stron w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Olsztynie:

3.1. W skardze skarżący wniósł o uchylenie decyz...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »