NSA: Pieniądze otrzymane w spadku - deklarowana kwota podlega weryfikacji

Podatnik składając deklarację, powinien dołączyć dokumenty potwierdzające posiadanie przez zbywcę tytułu prawnego do rzeczy lub praw majątkowych wymienionych w zeznaniu.

Teza

Jeżeli organ podatkowy stwierdzi, że rzecz lub prawo majątkowe do spadku nie wchodzą, to nie ma podstaw prawnych do stosowania procedury z art. 8 ust. 4 u.p.s.d. Przepisy art. 8 ust. 1- 4 u.p.s.d. służą do ustalenia wartości podstawy opodatkowania, a nie ustaleniu, czy dana rzecz lub prawo majątkowe są przedmiotem opodatkowania. W tej kwestii stosuje się art. 21 § 5 ord. pod.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Małgorzata Wolf-Kalamala, Sędzia NSA Stefan Babiarz (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Paweł Dąbek, Protokolant Piotr Stępień, po rozpoznaniu w dniu 13 października 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 7 maja 2015 r. sygn. akt I SA/Łd 166/15 w sprawie ze skargi P. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 10 grudnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Łodzi, 2) zasądza od P. K. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi kwotę 220 (słownie: dwieście dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Wyrokiem z dnia 7 maja 2015 r., I SA/Łd 166/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżoną przez P. K. (zwanego dalej skarżącym) decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 10 grudnia 2014 r. w przedmiocie ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

2. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd I instancji wynika, że w postępowaniu podatkowym ustalono, iż w dniu 20 sierpnia 2009 r. sporządzono i zarejestrowano akt poświadczenia dziedziczenia, z którego wynika, że skarżący nabył na podstawie ustawy prawo do spadku po zmarłym ojcu w 1/3 części. W dniu 30 maja 2014 r. podatnik złożył zeznanie podatkowe na druku SD-3, w którym zgłosił jako składnik majątkowy po zmarłym ojcu środki pieniężne w kwocie 500.000,00 zł, z czego udział 1/3 części to kwota 166.667,00zł.

Organ podatkowy wezwał podatnika do udokumentowania posiadania przez spadkodawcę środków pieniężnych w wysokości 500.000,00 zł.

W celu potwierdzenia jaką kwotę mógł zgromadzić ojciec podatnika i pozostawić w spadku swoim spadkobiercom, organy dokonały oszacowania dochodów i wydatków zmarłego oraz jego żony od 1950 r. Organy ustaliły, że spadek po zmarłym stanowiła kwota 68.455,00 zł. Wartość udziału przypadającego dla skarżącego wyliczono na kwotę 22.818,00 zł, która stanowiła podstawę ustalenia podatku od spadków i darowizn w wysokości 403,00 zł.

3. Dyrektor Izby Skarbowej odwołał się do § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie zeznań podatkowych składanych przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. nr 139, poz. 988 ze zm.) i art.17a ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. 2009.768 ze zm.- dalej: u.p.s.d.) i podniósł, że podatnicy podatku od spadków i darowizn zobowiązani są dołączyć do zeznania dokumenty potwierdzające posiadanie przez zbywcę tytułu prawnego do rzeczy lub praw majątkowych wymienionych w zeznaniu. Skarżący nie dołączył do zeznania podatkowego takich dokumentów. W tej sytuacji Dyrektor uznał, że organ I instancji prawidłowo oparł się na materiale dowodowym zebranym w postępowaniu z nieujawnionych źródeł, w celu dokonania oceny, czy spadkobiercy zmarłego udowodnili, że wskazane w zeznaniu środki finansowe mogły stanowić spadek.

4. W skardze na powyższą decyzję skarżący zarzucił naruszenie w szczególności art. 121 § 1, art. 122, art. 124 oraz art. 191. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 – dalej: ord. pod.) oraz art. 8 ust. 1 u.p.s.d. Skarżący podkreślił, że zgodnie z art. 8 ust. 1 u.p.s.d. to nabywca określa wartość nabytych praw majątkowych. Zarzucił organom wadliwą interpretację tego przepisu, czego wynikiem było nieuprawnione powołanie się przez organy na materiały niezakończonego w dniu wydania zaskarżonej decyzji postępowania podatkowego w sprawie zryczałtowanego podatku dochodowego od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów za 2008 r., prowadzonego wobec matki podatnika.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

5. Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, że skarga jest zasadna. Podkreślił, że zgodnie z art. 7 ust. 1 u.p.s.d. podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych. Pojęcie "rzecz", o której mowa w art. 7 ust. 1 odnosi się do rzeczy jakimi są także pieniądze. Zatem zgodnie z art. 8 ust. 1 u.p.s.d. to nabywca rzeczy określa wartość nabytych pieniędzy, czyli ich kwotę. Wartość pieniędzy nie wynika jednak z ich właściwości np. fizycznych, ale z określenia tej wartości odgórnie i gwarancji nadanych przez państwo. W tej sytuacji nie podlega ocenie przez pryzmat wartości rynkowej wartość nabytych w drodze spadku środków finansowych, określona przez nabywcę. Sąd zaznaczył, że z przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn nie wynika natomiast uprawnienie dla organu podatkowego do ingerencji w wartość rzeczy zadeklarowaną przez podatnika – spadkobiercę poprzez ocenę, czy spadkobierca udowodnił, że wskazane w zeznaniu środki finansowe mogły stanowić spadek. Prowadziłoby to bowiem w analizowanej sprawie do zobowiązania spadkobiercy do wykazywania, że spadkodawca mógł dysponować środkami finansowymi wskazanymi w zeznaniu podatkowym jako spadek.

6. Powyższy wyrok organ zaskarżył w całości skargą kasacyjną, zarzucając naruszenie:

1) art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.- dalej: p.p.s.a.) w związku z art. 1 ust. 1 u.p.s.d. - poprzez niewłaściwe zastosowanie w sprawie przez przyjęcie, że przepis ten ma zastosowanie w sprawie w sytuacji, gdy z materiału dowodowego wynika, iż nie nastąpiło nabycie środków pieniężnych w wysokościach zdeklarowanych przez podatnika w zeznaniu SD-3, a to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy;

2) art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. w związku z art. 8 ust. 1 u.p.s.d. w związku z art. 17a) u.p.s.d. - poprzez niewłaściwe zastosowanie poprzez przyjęcie, że nabywca określa wartość nabytych pieniędzy, a organy podatkowe nie mają możliwości ingerowania w wysokość nabytych pieniędzy w sytuacji, gdy sąd I instancji pominął w swych rozważaniach zwartych w wyroku, że podatnik złożył zeznanie SD-3, które wymaga przedstawienia dowodów na nabycie praw i własności zadeklarowanych tam wartości. Tymczasem sąd I instancji uznał, że zeznanie SD-3 jest w istocie zgłoszeniem SD-Z2. Powyższe uchybienie ma istotny wpływ na wynik sprawy;

3) art. 141 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. w związku z art. 4a ust. 1 pkt 1 u.p.s.d. – poprzez niewłaściwe zastosowanie, poprzez pominięcie, że w stanie sprawy podatnik złożył zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych na druku oznaczonym jako "SD-Z2" w dniu 22 września 2009 r., w którym to zgłoszeniu nie wykazał nabycia środków pieniężnych w wysokości zadeklarowanej w zeznaniu SD-3, które złożone zostało w dniu 30 maja 2014 r., a to naruszenie miało istotny wpływ na wynik sprawy;

4) art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a. w związku z art. 17a) u.p.s.d. w związku z § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 września 2011 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2011 r. Nr 216, poz. 1276) i art. 122 oraz art. 187 § 1 ord. pod. - przez uznanie, iż organy badając sprawę nie miały uprawnień do żądania dowodów potwierdzających prawo własności składników majątkowych zadeklarowanych w zeznaniu SD-3 w sytuacji, gdy przepisy prawa upoważniały organy do żądania dokumentów mających wpływ na określenie podstawy opodatkowania, dowodów potwierdzających nabycie składników majątkowych zadeklarowanych w zeznaniu SD-3. W sprawie dowody takie nie zostały zgłoszone, ani w postaci wyciągów z rachunków bankowych, umów pożyczek, czy dowodów z zeznań świadków na okoliczność nabycia w drodze spadku środków pieniężnych;

5)...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »