NSA: Organ podatkowy nie może dyskredytować wniosków dowodowych

W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalone jest stanowisko, że w sytuacji, gdy wniosek dowodowy dotyczący istotnych okoliczności sprawy został złożony w toku postępowania podatkowego, organ podatkowy nie może żądania jego przeprowadzenia nie uwzględnić, skoro okoliczności, które miały być stwierdzone przez zgłoszone dowody, nie były stwierdzone za pomocą innych dowodów.

Teza

Pozyskiwanie biomasy z łąk i pastwisk, także gdy jest realizowane w ramach programu rolnośrodowiskowego, stanowi produkcję roślinną, którą - jako jedną z form działalności rolniczej w rozumieniu art. 2 pkt 15 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm., dalej: u.p.t.u.) - zalicza się do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u., a realizujący tę produkcję rolnik, który złożył zgłoszenie rejestracyjne, o jakim mowa w art. 96 ust. 1 u.p.t.u., jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1 tej ustawy.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Zubrzycki (spr.), Sędzia NSA Danuta Oleś, Sędzia WSA (del.) Bożena Dziełak, Protokolant Krzysztof Zaleski, po rozpoznaniu w dniu 30 sierpnia 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej S.L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 6 kwietnia 2016 r., sygn. akt I SA/Bk 58/16 w sprawie ze skargi S.L. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. (obecnie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w B.) z dnia 22 grudnia 2015 r., nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za listopad 2010 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) uchyla decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 22 grudnia 2015 r., nr [...], 3) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w B. na rzecz S.L. kwotę 9034 (słownie: dziewięć tysięcy trzydzieści cztery) złote tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

Uzasadnienie

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji i przedstawiony przez ten Sąd tok postępowania przed organami.

1.1. Wyrokiem z 6 kwietnia 2016 r. w sprawie I SA/Bk 58/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalił skargę S. L. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. (dalej: DIS) z 22 grudnia 2015 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za listopad 2010 r.

1.2. Przedstawiając stan sprawy Sąd I instancji podał, że zaskarżoną decyzją DIS utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w W. (dalej: NUS) z 7 października 2015 r. wydaną w zakresie podatku od towarów i usług za ww. okres rozliczeniowy. DIS wyjaśnił, że Skarżący od 2009 r. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą S. L, z tytułu której był czynnym podatnikiem VAT, i której przedmiotem w przeważającej części była działalność pomocnicza, związana z utrzymaniem porządku w budynkach.

W dniu 15 października 2010 r. w Urzędzie Skarbowym w W. Skarżący złożył zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług VAT-R, w którym poinformował, iż jako rolnik ryczałtowy rezygnuje z dniem 1 listopada 2010 r. ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm., dalej: u.p.t.u.).

Podatnik w listopadzie 2010 r. nie wykazał sprzedaży towarów i usług z tytułu rejestrowania się do działalności rolniczej.

W rejestrze zakupów dotyczącym zgłoszonej rejestracji jako rolnik, Strona zaewidencjonowała zakupy na wartość netto 187.102,95 zł, podatek VAT 13.115,65 zł tj.:

- w poz. nr 1 faktura nr [...] z 9 listopada 2010 r. wystawiona przez C. sp. z o.o. w N., wartość netto 122,95 zł, podatek VAT wg stawki 22 % 27,05 zł, wartość brutto 150,00 zł,

- w poz. nr 2 faktura nr [...] z 15 listopada 2010 r. wystawiona przez "B." sp. z o.o. z B. dotycząca wykonania usługi zgodnie z umową z 1 kwietnia 2010 r. wartość netto 186.980,00zł, podatek VAT wg stawki 7 % 13.088,60 zł, wartość brutto 200.068,60 zł.

Organ ustalił, że faktury te związane były z użytkowaniem przez Skarżącego łąk bagiennych na terenie [...] w ramach rozpoczętego w 2010 r. pięcioletniego programu rolnośrodowiskowego, mającego na celu ochronę siedlisk rzadkich gatunków ptaków i roślin.

Za działania te Skarżący uzyskał płatności rolnośrodowiskowe, a polegały one na koszeniu, zbieraniu i wywozie biomasy.

Z przedłożonych decyzji o przyznanie płatności z ARiMR wynika, iż w związku ze złożonymi wnioskami Skarżący ubiegał się o przyznanie płatności na rok 2010 do ogólnej powierzchni 318,52 ha oraz, że zostały mu przyznane następujące wysokości pomocy finansowej:

- decyzją nr [...] z 18 lutego 2011 r. kwota 177.980,18 zł,

- decyzją nr [...] z 18 lutego 2011 r. kwota 33.000,00 zł,

- decyzją nr [...] z 18 marca 2011 r. kwota 488.147,47 zł.

Skarżący, realizując ww. program, zawarł z B. sp. z o.o. umowę o świadczenie usług, polegających na skoszeniu użytków zielonych na gruntach znajdujących się na obszarze chronionym na terenie [...], dokonaniu zbioru skoszonych roślin (biomasy) i złożeniu jej w stogi oraz wywiezieniu. Z protokołu odbioru wykonania prac sporządzonego 14 listopada 2010 r. wynika, że na powierzchni 186,98 ha spółka B. wykonała w pełni usługę koszenia, belowania i wywozu biomasy, natomiast na obszarze 12,89 ha usługa została wykonana częściowo, tj. koszenie i belowanie bez wywiezienia biomasy. W deklaracji VAT-7 za listopad 2010 r. Skarżący wykazał i rozliczył kwoty zakupów netto i podatek naliczony z rejestru dot. prowadzonej przez niego pod nazwą S.L. działalności gospodarczej oraz z rejestru zakupu VAT "Gospodarstwo rolne". Zdaniem organu, Skarżący nie miał jednak prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez B. Sp. z o.o. oraz C. Sp. z o.o., gdyż w ramach wykonywanych czynności, mających na celu ochronę rzadkich gatunków ptaków i roślin, realizowanych w ramach programu rolnośrodowiskowego, nie działał jako podatnik VAT i nie miał zamiaru wykonywać czynności podlegających opodatkowaniu, co stanowi warunek do uzyskania statusu podatnika VAT. Podnoszona przez Skarżącego okoliczność w zakresie braku rynku zbytu biomasy oraz oświadczenie co do jej niskiej jakości - zdaniem DIS - wskazywało, że celem podejmowanych czynności nie było pozyskiwanie biomasy w celu sprzedaży, czy też pozyskiwanie zasobów naturalnych, lecz jedynie wykonywanie prac ochronnych w ramach przyjętych zobowiązań wynikających z umów dzierżawy oraz planów rolnośrodowiskowych.

2. Skarga do Sądu pierwszej instancji.

2.1. W skardze do WSA w Białymstoku Strona wniosła o uchylenie decyzji DIS oraz poprzedzającej ją decyzji NUS, zarzucając organom naruszenie:

- art. 122 w zw. z art. 180 § 1, art. 187 § 1, art. 188 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm., dalej: O.p.), poprzez pominięcie wszystkich wniosków dowodowych Skarżącego złożonych w toku postępowania przed organami obu instancji, które zmierzały do wyjaśnienia okoliczności mających istotne znaczenie dla sprawy, w szczególności wniosku o przesłuchanie świadków (kontrahentów) Skarżącego wskazanych w piśmie z 30 listopada 2015 r. na okoliczność działania Skarżącego w charakterze podatnika VAT;

- art. 122 w zw. z art. 187 § 1 O.p., poprzez niezasadne przyjęcie, że "strona nie może wymagać od organu, aby prowadził poszukiwania korzystnych dla niej dowodów, tylko z tego powodu, że sama nie dołożyła należytej staranności aby to uczynić", w sytuacji gdy Skarżący zarówno w odwołaniu, jak i w piśmie z 30 listopada 2015 r., precyzyjnie wskazał podmioty, którym zostały przedłożone przez Skarżącego oferty handlowe na sprzedaż biomasy w badanym okresie i w tym zakresie wnosił o przesłuchanie w charakterze świadków osób reprezentujących spółki A., O., E.;

- art. 15 ust. 1 i 2 w zw. z art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm., dalej: u.p.t.u.), poprzez błędną wykładnię i bezzasadne przyjęcie, że brak sprzedaży biomasy w badanym okresie uzasadnia pozbawienie prawa Skarżącego do odliczenia podatku naliczonego, w sytuacji gdy istotą działań podlegających opodatkowaniu VAT jest wykonywanie działalności gospodarczej bez względu na cel lub rezultat takiej działalności;

- art. 15 ust. 1 u.p.t.u., poprzez błędne przyjęcie, że czynności podejmowane przez Skarżącego zmierzały wyłącznie do realizacji planu rolnośrodowiskowego, w sytuacji gdy status podatnika VAT nie zależy od faktu, czym kierował się podmiot podejmując działalność gospodarczą, gdyż o tym, czy dana osoba działa w charakterze podatnika decydują okoliczności obiektywne.

2.2. DIS w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w kwestionowanej decyzji.

3. Uzasadnienie rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji.

3.1. WSA w Białymstoku nie stwierdził podstaw do uwzględnienia skargi.

3.2. Powołując się na przepisy art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u., Sąd I instancji w uzasadnieniu do wyroku wskazał, iż wprawdzie Skarżący, w celu wywiązania się z zobowiązań programu rolnośrodowiskowego, dokonał nabycia usług koszenia, zbioru oraz usunięcia traw, jednak ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że Skarżący nie miał zamiaru wykonywać czynności podlegających opodatkowaniu, co stanowi warunek do uzyskania statusu podatnika VAT. Sąd zgodził się z organami podatkowymi co do tego, że podnoszony przez Skarżącego fakt braku rynku zbytu biomasy oraz oświadczenie co do jej niskiej jakości, daje podstawy by uznać, że celem podejmowanych przez Skarżącego czynności nie było pozyskiwanie biomasy w celu sprzedaży, czy też pozyskiwanie zasobów naturalnych, lecz jedynie wykonywanie prac ochronnych w ramach przyjętych zobowiązań wynikających z umów dzierżawy oraz planów rolnośrodowiskowych.

3.3. Sąd - odnosząc się do tez wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, z których wynika, że o tym, iż dokonujący sprzedaży działał w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą decyduje stopień jego aktywności w zakresie obrotu, który wskazuje, że angażuje on środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w ramach prowadzenia działalności gospodarczej - stwierdził, że brak jest dowodów na to, iż Skarżący podjął jakiekolwiek działania celem wykonywania czynności opodatkowanych. WSA ocenił, że Skarżący takich aktywnych działań (np. działań marketingowych) nie podjął. W piśmie z 27 lipca 2015 r. Skarżący wskazał co prawda, że jego działania polegały na przedstawianiu ofert handlowych i zapytań pisemnych, drogą telefoniczną lub bezpośrednio w rozmowie. Jak wyjaśnił, rozmowy prowadzone były z indywidualnymi rolnikami, jak też z firmami zajmującymi się skupem biomasy, tj. A., O., E., T., B. Jednakże - zdaniem Sądu - organ słusznie przyjął, że gdyby rzeczywiście Skarżący występował z ofertami handlowymi do kontrahentów, to niewątpliwie posiadałby chociaż jeden egzemplarz takiej oferty to potwierdzający.

Sąd podkreślił, że w całym okresie użytkowania gruntów (2010-2014) Skarżący nie zawarł żadnej umowy na sprzedaż biomasy, powodem czego - zdaniem Skarżącego - była niska jakość tego produktu. Nie można zatem stwierdzić, iż Skarżący w listopadzie 2010 r. w ramach wykonywanych czynności, mających na celu ochronę rzadkich gatunków ptaków i roślin, realizowanych w ramach programu rolnośrodowiskowego, działał jako podatnik VAT.

3.4. WSA stwierdził przy tym, że - wbrew zarzutom skargi - postępowanie podatkowe zostało przeprowadzone w sposób prawidłowy, z poszanowaniem wskazanych w tejże skardze przepisów Ordynacji podatkowej, tj. art. 122, art. 180 § 1, art. 187 § 1 i art. 188. W szczególności Sąd przyjął, że w przedmiotowej sprawie przeprowadzenie dowodów wnioskowanych przez Skarżącego nie zmieniłoby oceny ustalonego stanu faktycznego sprawy. Uzasadnienie odmowy przeprowadzenia wnioskowanych dowodów znajduje swoje miejsce w skarżonej decyzji, zaś fakt, że ocena tego materiału dowodowego nie jest zbieżna z oczekiwaniami Skarżącego, nie decyduje o tym, że postępowanie prowadzone było w sposób niebudzący zaufania do organów podatkowych. Reasumując, nie sposób zgodzić się zarzutami Strony, iż wystąpiły błędy w przeprowadzonym postępowaniu, skutkujące naruszeniem powołanych w skardze zasad postępowania podatkowego oraz przepisów prawa materialnego.

4. Skarga kasacyjna.

4.1. Strona zaskarżyła powyższy wyrok w całości, zarzucając Sądowi I instancji w skardze kasacyjnej naruszenie:

1. "art. 1 §" ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1647 ze zm., dalej: P.u.s.a.) i art. 151 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej: P.p.s.a.), poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i zaniechanie przez Sąd wnikliwej kontroli legalności zaskarżonej decyzji oraz oddalenie skargi, pomimo że ziściła się podstawa do jej uwzględnienia, z uwagi na naruszenie - w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy - w toku postępowania podatkowego będącego przedmiotem skargi podlegającej rozpoznaniu, przepisów proceduralnych obejmujących:

a) art. 180 § 1, art. 181, art. 187 § 1 i art. 188 w zw. z art. 120, art. 121 § 1 i art. 122 O.p.; naruszenie tych przepisów polegało na:

- nieuwzględnieniu wielokrotnie składanych wniosków o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków - przedstawicieli konkretnych kontrahentów (tj. spółek: A., O., E., T.) oraz z zeznań świadka P. S., a także z zeznań świadków: K. B., D. T. i D. T., mających na celu wyjaśnienie okoliczności o kluczowym znaczeniu w sprawie, czyli wykazanie, że Skarżący działał w charakterze podatnika VAT w odniesieniu do działalności rolniczej będącej częścią prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i potwierdzenie tym samym prawdziwości składanych przez Skarżącego wyjaśnień i oświadczeń w tym zakresie, a więc dowodów, które miały istotne znaczenie dla merytorycznego rozpoznania sprawy w sposób rzetelny i obiektywny, gdyż zostały zgłoszone na okoliczność przeciwną w stosunku do ustaleń przyjętych przez organy podatkowe obu instancji;

- jednostronnym (w kontekście powyższej odmowy) przyjęciu przez organy podatkowe, że jedynie takie oferty Skarżącego, które byłyby składane kontrahentom w postaci materialnej (tj. w formie pisemnego dokumentu), mogą stanowić wiarygodne udokumentowanie działania Skarżącego w charakterze podatnika VAT, a tym samym zastosowanie przez organy formalnej teorii dowodów, co jest niedopuszczalne, tym bardziej, że żaden przepis prawa (w tym przepisy ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny [t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm., dalej: k.c.]) nie wprow...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »