NSA. Odsetki od odszkodowania lub zadośćuczynienia z PIT

Kwota otrzymanych odsetek stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który nie podlega zwolnieniu od podatku, bowiem zarówno art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ww. ustawy, ani inny przepis takiego zwolnienia nie przewidują - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Sprawa dotyczyła odszkodowania dla następców prawnych znacjonalizowanego przedsiębiorstwa, a roszczenie obejmowało wyrównanie szkód wywołanych decyzją administracyjną wydaną z naruszeniem prawa (nieuprawnione przejęcie nieruchomości wraz z budynkami przez Skarb Państwa). W lipcu 2018 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego poinformował podatnika o dokonaniu czynności sprawdzających mających na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie prawidłowości rozliczeń z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r., w szczególności opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu uzyskanego w formie odsetek z tytułu nieterminowego wypłacenia odszkodowania.

W związku z powyższym podatnik we wniosku o interpretację zapytał, czy otrzymane odsetki z tytułu nieterminowego wypłacenia odszkodowania stanowią przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy należy je wykazać w pozycji inne źródła w zeznaniu podatkowym PIT-36, składanym za rok podatkowy, w którym nastąpiła wypłata. W jego opinii, zasądzone przez sąd odszkodowanie jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Zasądzone odsetki są bezpośrednio przypisane do tego samego źródła co należność główna (odszkodowanie). Zatem, odsetki przyznane wyrokiem sądu, mają charakter akcesoryjny, ich byt prawny zależy od należności, z którą są związane. W związku z tym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym i nie należy ich wykazać w pozycji inne źródła w zeznaniu podatkowym PIT-36 składanym za rok podatkowy, w którym nastąpiła wypłata.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe i sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, a następnie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, które przyznały rację fiskusowi:

NSA zauważył, że podobny problem prawny był już przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego m.in. w wyrokach z 3 lipca 2019 r. sygn. akt II FSK 2513/17, z 25 października 2019 r. sygn. akt II FSK 3859/17, z 9 listopada 2018 r. sygn. akt II FSK 3051/16. Sąd w pełni podzielił poglądy wyrażone w powyższych rozstrzygnięciach.

Jak stwierdził NSA, przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: "u.p.d.o.f.") stanowi, że wolne od podatku są (...) inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień: a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, b) otrzymanych korzyści, które podatnik mogłyby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W ocenie sądu, zakres unormowania tego przepisu należy ustalić z uwzględnieniem dyrektyw interpretacyjnych, jakie obowiązują przy wykładni przepisu wprowadzającego zwolnienie podatkowe. W orzecznictwie sądów administracyjnych jednoznacznie przyjmuje, że w odniesieniu do przepisów wprowadzających ulgi i zwolnienia podatkowe, zasadnicze znaczenie ma wykładnia językowa. W konsekwencji wszelkie przepisy regulujące ulgi i zwolnienia podatkowe należy interpretować ściśle. Oznacza to, że niedopuszczalne jest doszukiwanie się intencji ustawodawcy i stwarzanie na tej podstawie norm wy...