NSA o zasadzie in dubio pro tributario

Wątpliwości powstające w procesie wykładni przepisów prawa podatkowego, których nie da się usunąć z zastosowaniem podstawowych metod wykładni, tj. językowej, systemowej lub celowościowej, uzasadniają odwołanie się do zasady in dubio pro tributario i przyjęcie takiego rozumienia interpretowanego przepisu prawa, które jest korzystne dla podatnika. Za odwołaniem się do zasady in dubio pro tributario przemawia również sytuacja, kiedy podatnik dokonując samoobliczenia podatku, w tym także stosując zwolnienie podatkowe, kierował się aktualną w tym czasie praktyką organów podatkowych oraz orzecznictwem sądów administracyjnych.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło, Sędzia WSA del. Wojciech Stachurski (sprawozdawca), Protokolant Magdalena Sadzyńska, po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 czerwca 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 3499/14 w sprawie ze skargi M. S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 września 2014 r., nr [...] w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych od przychodu z 2009 r. ze sprzedaży nieruchomości:

  1. uchyla zaskarżony wyrok w całości,
  2. uchyla zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 września 2014 r., nr [...] oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 3 lipca 2014 r., nr […]
  3. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie na rzecz M. S. kwotę 300 (słownie: trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

1. Wyrok sądu pierwszej instancji.

Wyrokiem z dnia 17 czerwca 2015 r., sygn. III SA/Wa 3499/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę M. S.(dalej także jako "skarżący") na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 września 2014 r., nr [...], wydaną w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych od przychodu z 2009 r. z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Z uzasadnienia wyroku wynika, że decyzją z dnia 3 lipca 2014 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. określił skarżącemu wysokość zobowiązania podatkowego w zryczałtowanym podatku dochodowym w kwocie 2.425 zł od przychodu w kwocie 24.250 zł osiągniętego w 2009 r. ze sprzedaży niezabudowanej działki gruntu położonej w miejscowości B., gm. S., o pow. 0,0724 ha za kwotę 97.000 zł. Organ stwierdził, że nabycie sprzedanej nieruchomości nastąpiło: i) w 1981 r. - udział nabyty w drodze spadku po matce (1/2 z całości, tj. nieruchomość w B. sprzedana za kwotę 97.000 zł, tj. 48.500 zł), ii) w 2002 r. - udział nabyty w drodze spadku po ojcu (1/2 z 1/2, tj. 1/4 - kwota 24.250 zł, iii) w 2006 r. - udział nabyty w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności (1/4, tj. 24.250 zł). W związku z tym organ stwierdził, że przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w 2009 r. nieruchomości w części nabytej w roku 1981 r. i 2002 r. w drodze spadku nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie. Natomiast przychód w kwocie 24.250 zł uzyskany ze sprzedaży części nieruchomości nabytej w 2006 r. w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Decyzją z dnia 30 września 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Organ odwoławczy wskazał, że w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności zmieniła się sytuacja majątkowa skarżącego. Nie posiadał on udziału w nieruchomości, lecz stał się jej właścicielem, przy czym udział we własności nieruchomości ponad udział pierwotnie posiadany nabył w dacie działu spadku i zniesienia współwłasności, tj. w dniu 21 kwietnia 2006 r. Stąd przychód uzyskany przez skarżącego w 2009 r. z odpłatnego zbycia powyższej nieruchomości, w części nabytej w 1981 r. i w 2002 r. w drodze spadku nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż upłynęło 5 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym miało miejsce nabycie. W wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności udział skarżącego w nieruchomości uległ powiększeniu ponad posiadany udział, to oznacza, że doszło do nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm., dalej "u.p.d.o.f."), a tym samym nie stanowi nabycia w drodze spadku w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d tej ustawy. Wobec tego przychód w kwocie 24.250 zł uzyskany ze sprzedaży w tej części nabytej w drodze działu spadku i zniesienia współwłasności będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych stosownie do art. 28 ust. 2 u.p.d.o.f., w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.

W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący wniósł o uchylenie w całości decyzji Dyrektora Izby Skarbowej i poprzedzającej ją decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego. Zarzucił naruszenie:

  1. art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d u.p.d.o.f. w związku z art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie u.p.d.o.f., poprzez błędną wykładnię i nie zastosowanie zwolnienia z podatku w niniejszej sprawie;
  2. rażące naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 121 § 1, art. 122, art. 187 § 1 i art. 210 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm., dalej "o.p."), poprzez naruszenie zasady zaufania do organów podatkowych i naruszenie zasady jednolitego stosowania prawa podatkowego oraz zasady przewidywalności, poprzez odsyłanie w zaskarżonej decyzji w sposób szczególnie wybiórczy do odosobnionych wyroków;
  3. art. 2, art. 7 i art. 32 Konstytucji RP, poprzez nietraktowanie przez Dyrektora Izby Skarbowej w jednakowy sposób wszystkich podatników znajdujących się w takiej samej sytuacji jak skarżący.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę stwierdził, że stan faktyczny sprawy został ustalony w sposób prawidłowy z zachowaniem reguł dotyczących przeprowadzania dowodów i ich oceny. Sąd podzielił też stanowisko organów podatkowych, że co do zasady, dział spadku i zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego działu spadku i zniesienia współwłasności podatnik otrzymuje nieruchomość (udział w nieruchomości), której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał. W tym zakresie sąd odwołał się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Stwierdził, że gdy w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Tym samym nabycie w wyniku działu spadku części majątku spadkowego, który należał do innych spadkobierców, tj. otrzymanie z tego majątku udziałów przekraczających pierwotny udział spadkowy, jest równoznaczne z nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., nawet jeśli następuje bez wzajemnych spłat i dopłat.

Odnosząc się do powoływanych przez skarżącego wyroków sądów administracyjnych, sąd stwierdził, że orzecznictwo w spornej między stronami kwestii nie jest jednolite. Sąd podzielił jednak poglądy wyrażone w orzeczeniach, na które wskazał organ podatkowy.

W konkluzji sąd stwierdził, że organy podatkowe trafnie ustaliły i przyjęły, że przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w 2009 r. nieruchomości w części nabytej w roku 1981 i roku 2002 w drodze spadku nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie. Natomiast przychód w kwocie 24.250,00 zł uzyskany ze sprzedaży części nieruchomości nabytej w 2006 r. (ponad udział spadkowy) w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

2. Skarga kasacyjna.

Skargę kasacyjną od wyroku sądu pierwszej instancji złożył osobiście skarżący, wskazując, że działa także jako radca prawny.

Na podstawie art. 173 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm., dalej "p.p.s.a.") zaskarżonemu w całości wyrokowi zarzucił:

I. Naruszenie prawa materialnego, o którym mowa w przepisie art. 174 pkt 1 p.p.s.a., tj.:

  1. art. 21 ust. 1 pkt. 32 lit. d u.p.d.o.f. w związku z art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie tej ustawy poprzez błędną wykładnię i nie zastosowanie zwolnienia z podatku w niniejszej sprawie twierdząc błędnie wbrew interpretacjom Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 sierpnia 2008 r. i z dnia 27 stycznia 2012 r. opartym na jednolitym i ugruntowanym w tym okresie orzeczn...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »