NSA. Kto może odebrać korespondencję spółki?

Ordynacja podatkowa różnicuje sposoby doręczania korespondencji osobom fizycznym i osobom prawnym. Osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej pisma doręcza się w lokalu ich siedziby lub w miejscu prowadzenia działalności - osobie upoważnionej do odbioru korespondencji lub prokurentowi. Przepis ten ma stanowczy charakter i wyklucza możliwość potraktowania osoby odbierającej korespondencję kierowaną do spółki z o.o. jako pełnoletniego domownika. Ten sposób doręczenia reguluje art. 149 Ordynacji podatkowej, który dotyczy doręczeń dokonywanych osobom fizycznym a nie osobom prawnym.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Jan Rudowski, Sędzia NSA Jerzy Płusa, Sędzia WSA (del.) Barbara Rennert (sprawozdawca), Protokolant Anna Rembowska, po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej "R." sp. z o.o. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 grudnia 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 85/15 w sprawie ze skargi "R." sp. z o.o. z siedzibą w W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ostrołęce z dnia 5 listopada 2014 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminu do wniesienia odwołania:

1. uchyla zaskarżony wyrok w całości,
2. uchyla zaskarżone postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ostrołęce z dnia 5 listopada 2014 r. nr [...],
3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ostrołęce na rzecz "R." sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 917 (słownie: dziewięćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 2 grudnia 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 85/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę R. spółki z o.o. z siedzibą w W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ostrołęce z 5 listopada 2014 r., stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia odwołania.

Z przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji stanu faktycznego sprawy wynika, że decyzją z 10 lipca 2014 r. Burmistrz W., po rozpatrzeniu wniosku R. sp. z o.o. z siedzibą w W., odmówił umorzenia odsetek za zwłokę od zaległości w podatku od nieruchomości za lata 2006 - 2011. Decyzja ta została doręczona skarżącej w dniu 23 lipca 2014 r. (zwrotne potwierdzenie odbioru w aktach). Pismem z 4 sierpnia 2014 r. skarżąca wniosła odwołanie, które do organu pierwszej instancji wpłynęło 11 sierpnia 2014 r.

Postanowieniem z 5 listopada 2014 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ostrołęce stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia odwołania, wskazując że termin na wniesienie odwołania upłynął 6 sierpnia 2014 r., a zatem odwołanie wniesione 11 sierpnia 2014 r. jest nieskuteczne.

W skardze na ww. postanowienie spółka, wnosząc o jego uchylenie i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, zarzuciła mu naruszenie art. 228 § 1 pkt 2 oraz art. 233 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.; dalej: "Ordynacja podatkowa") przez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, że doręczenie decyzji matce członka zarządu skarżącej spółki kapitałowej jest tożsame z doręczeniem decyzji stronie skarżącej, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia daty doręczenia decyzji spółce i wydania zaskarżonego postanowienia, mimo że skarżąca terminowi do wniesienia odwołania nie uchybiła. Uzasadniając skargę spółka wskazała, że odwołanie zostało nadane w polskiej placówce pocztowej w dniu 8 sierpnia 2014 r. Przesyłka zawierająca decyzję faktycznie została doręczona przez listonosza w dniu 23 lipca 2014 r., ale nie stronie skarżącej, lecz 80-letniej osobie fizycznej – J. O. (matka prezesa spółki R.), która ani nie była adresatem tej przesyłki, ani osobą upoważnioną do odbioru korespondencji w imieniu strony skarżącej. J. O. przekazała zamkniętą kopertę zawierającą decyzję prezesowi zarządu spółki – R. O. w dniu 28 lipca 2014 r. Zdaniem skarżącej, datą doręczenia decyzji jest data przekazania przesyłki zawierającej decyzję R. O. przez J. O., a nie data wydania tej przesyłki osobie nie będącej adresatem, ani uprawnionej do odbioru korespondencji w imieniu skarżącej. Skarżąca zarzuciła SKO brak ustaleń, czy przesyłka faktycznie została doręczona osobie, o której mowa w art. 151 Ordynacji podatkowej.

SKO w odpowiedzi na skargę, wnosząc o jej oddalenie, przyznało że odwołanie zostało nadane w placówce pocztowej 8 sierpnia 2014 r., ale nie zgodziło się ze skarżącą co do późniejszej, niż przyjęło, daty doręczenia decyzji.

Oddalając skargę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że w sprawie nie doszło do naruszenia art. 151 Ordynacji podatkowej. Sąd wyjaśnił, że powołany przepis ma na względzie sytuację, gdy osoba prawna ma siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w takim miejscu, w którym jednocześnie nie mieszka lub nie przebywa na stale żadna osoba fizyczna, lecz jest to miejsce przeznaczone wyłącznie dla potrzeb działania osoby prawnej. Dlatego też np. osoba fizyczna tam pracująca ("osoba czynna w lokalu przedsiębiorstwa") jest uznawana przez prawo za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa (art. 97 K.c.).

WSA zaznaczył, że siedziba skarżącej nie ma takiego charakteru, a odbieranie pism kierowanych do niej przez J. O. nie miało charakteru incydentalnego, gdyż odbierała ona wcześniejsze pisma w postępowaniu zakończonym zaskarżonym postanowieniem, a Sądowi z urzędu znany jest fakt, iż odbierała przesyłki również w innych sprawach podatkowych (np. wyrok w sprawie o sygn. akt III SA/Wa 84/15), co pozwala na przyjęcie, że pod tym ad...