NSA. Firmowa pożyczka: Z VAT czy z PCC?

O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje to czy strony umowy posiadają status podatnika VAT, lecz fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania konkretnej czynności cywilnoprawnej jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z niego zwolniona. Wobec tego, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy mająca miejsce transakcja będzie podlegała ustawie o VAT. Objęcie bowiem danej czynności reżimem ustawy o VAT (opodatkowanie lub zwolnienie z podatku) może skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o PCC - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędzia NSA Jolanta Sokołowska, Sędzia WSA (del.) Cezary Koziński (sprawozdawca), Protokolant Bernadetta Pręgowska, po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 14 stycznia 2016 r. sygn. akt I SA/Ke 698/15 w sprawie ze skargi M. R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach z dnia 7 września 2015 r. nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych:

  1. oddala skargę kasacyjną,
  2. zasądza od M. R. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Kielcach kwotę 5.400 (słownie: pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 14 stycznia 2016 r., sygn. akt I SA/Ke 698/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach oddalił skargę M. R.(dalej: skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach z dnia 7 września 2015 r., którą uchylono decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z 10 marca 2015 r. w przedmiocie zobowiązania podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 550.000,00 zł, a następnie określono skarżącemu zobowiązanie w tym podatku w kwocie 54.900,00 zł z tytułu zawarcia umowy pożyczki pieniężnej w wysokości 2.750.000,00 zł.

W wyroku tym Sąd pierwszej instancji przedstawił następujący stan faktyczny sprawy:

W trakcie kontroli skarbowej przeprowadzonej w sp. z o.o. M[...] z siedzibą w K. stwierdzono, że spółka ta zawarła ze skarżącym w dniu 25 marca 2014 r. przedwstępną umowę pożyczki, przedmiotem której było udzielenie przez M[...] M. R. pożyczki w łącznej kwocie nieprzekraczającej 3.500.000,00 zł. Skarżący, pełniący funkcje prezesa zarządu spółki, zeznał, że w oparciu o w/w przedwstępną umowę pożyczki M[...] dokonała na jego rachunek bankowy przelewów w łącznej kwocie 2.750.000,00 zł. Następnie skarżący przedłożył umowę pożyczki pieniężnej w kwocie 2.750.000,00 zł z dnia 12 czerwca 2014 r., zawartą w wykonaniu ww. przedwstępnej umowy pożyczki z dnia 25 marca 2014 r. W związku z zawarciem tej umowy pożyczki (12 czerwca 2014 r.) nie został zapłacony podatek od czynności cywilnoprawnych.

Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach uznał, że pożyczka udzielona podatnikowi przez M[...] w dniu 12 czerwca 2014 r. nie została udzielona w ramach prowadzonej przez pożyczkodawcę działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.), gdyż zakres działalności spółki ujawniony w Krajowym Rejestrze Sądowym nie obejmował usług pośrednictwa finansowego, jak i jednoznaczne wyjaśnienia prezesa spółki wskazywały, że udzielenie przedmiotowej pożyczki było czynnością jednorazową. Ponadto organ podniósł, że strona nie wykazała by spółka M[...] poza pożyczką udzieloną podatnikowi - będącemu osobą powiązaną, pełniącą funkcję prezesa zarządu spółki, będącemu także jej udziałowcem - udzieliła jakichkolwiek pożyczek innym podmiotom. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, nie bez znaczenia pozostała również okoliczność, iż teza, że przedmiotowa umowa pożyczki udzielona została w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pożyczkodawcy, podniesiona została przez stronę dopiero w odwołaniu od decyzji pierwszoinstancyjnej. Wobec wykazanego braku podstaw do zastosowania w odniesieniu do w/w umowy pożyczki wyłączenia z opodatkowania w trybie art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 ze zm.) - dalej "u.p.c.c.", w ocenie organu odwoławczego umowa ta podlega opodatkowaniu w trybie u.p.c.c.

Dyrektor Izby Skarbowej uznał, że w niniejszej sprawie nie było podstaw do zastosowania sankcyjnej 20% stawki podatkowej. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w trakcie postępowania kontrolnego na przedmiotową umowę pożyczki powołał się pożyczkodawca, tj. spółka M[...] reprezentowana przez prezesa zarządu - M. R., a nie pożyczkobiorca jako osoba fizyczna, na którym ciąży obowiązek podatkowy z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki. W sprawie nastąpiło zatem ujawnienie przez organ kontroli skarbowej okoliczności zawarcia umowy pożyczki, która nie została zadeklarowana do opodatkowania, a nie powołanie się podatnika na zawarcie umowy pożyczki. W ocenie organu odwoławczego fakt ujawnienia przez organ podatkowy umowy pożyczki nie wypełnia dyspozycji art. 7 ust. 5 u.p.c.c regulującego sankcyjną stawkę podatkową, lecz stanowi podstawę do wydania decyzji określającej zobowiązanie według stawki podstawowej wynoszącej 2%. Dodatkowo Dyrektor zaznaczył, że wyliczając podstawę opodatkowania organ podatkowy pierwszej instancji nie uwzględnił przysługującego podatnikowi zwolnienia z opodatkowania przewidzianego w art. 9 pkt 10 lit. d) u.p.c.c. Zgodnie z wymienionym przepisem zwalnia się z podatku pożyczki udzielone na podstawie umowy zawartej między innymi podmiotami niż osoby, o których mowa w lit. b i c, do łącznej wysokości nieprzekraczającej kwoty 5.000,00 zł od jednego podmiotu i 25.000,00 zł od wielu podmiotów - w okresach 3 kolejnych lat kalendarzowych, począwszy od dnia 1 stycznia 2009 r. Podatnik w latach 2012-2014 nie zawierał innych umów pożyczek, w związku z czym Dyrektor uznał, że podstawa opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych z tytułu umowy pożyczki zawartej przez skarżącego z M[...] w dniu 12 czerwca 2014 r. stanowi 2.745.000,00 zł (2.750.000,00 zł - 5.000,00 zł), wobec czego należny podatek obliczony według stawki 2% wynosi 54.900,00 zł.

W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach M. R. zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

  • art. 15 ust. 1 oraz ust. 2 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.c.c., poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czynność polegająca na udzieleniu pożyczki przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, jeżeli czynność taka była wykonana przez ten podmiot jednorazowo;
  • art. 2 pkt 4 lit. b u.p.c.c., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, będące skutkiem błędnego uznania, że dokonanie przez spółkę M[...] (jako pożyczkodawcę) czynności w postaci udzielenia pożyczki nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie jest czynnością zwolnioną z podatku od towarów i usług, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 4 pkt 7, art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 1 pkt 7, art. 7 ust. 1 pkt 4, art. 9 pkt 10 lit. d, art. 10 ust. 1;
  • art. 187 § 1, art. 191 oraz art. 199a w związku z art. 121 § 1 i 122 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez brak zebrania pełnego i rzetelnego materiału dowodowego, który mógłby stanowić podstawę do dokonania pełnych i prawidłowych ustaleń faktycznych, a ponadto poprzez dowolną i nierzetelną ocenę materiału dowodowego, który został zebrany w sprawie;
  • naruszenie dyspozycji art. 233 § 1 pkt 2 lit. a Ordynacji podatkowej, poprzez bra...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »