NSA: Działy specjalne produkcji rolnej - Deklaracja po terminie nie pozbawia prawa do ryczału

Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygał sprawę, w której analizy wymagał charakter terminu określonego w art. 43. ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dotyczy on złożenia przez podatników, którzy ustalają dochody z działów specjalnych produkcji rolnej przy zastosowaniu norm szacunkowych, deklaracji o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku podatkowym.



Art. 43. 1. Podatnicy, którzy dochody z działów specjalnych produkcji rolnej ustalają przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2, są obowiązani składać w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego urzędowi skarbowemu deklarację według ustalonego wzoru o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku podatkowym (red.).


Charakter norm przepisów prawa podatkowego

Przed przystąpieniem do szczegółowych rozważań, sąd poczynił uwagi ogólnej natury dotyczące charakteru norm zapisanych w przepisach prawa podatkowego.

Jak stwierdził NSA, przedmiotem norm ustrojowych są uregulowania obejmujące strukturę i wzajemne zależności pomiędzy organami podatkowymi. Normy prawa materialnego regulują obowiązki finansowe (podatkowe) wobec państwa oraz związków prawa publicznego. Treścią stosunków prawnych powstałych na podstawie tych norm jest obowiązek zapłaty podatku przez podatników, w konkretnej wysokości i w odpowiednich terminach, miejscu, a także uprawnienie organów podatkowych do żądania zapłaty, a w ostateczności do ściągania zaległej kwoty w drodze egzekucji.

Z kolei normy proceduralne służą realizacji obowiązków i uprawnień określonych w prawie materialnym.

Zatem normy proceduralne maja charakter służebny (pomocniczy) wobec przepisów prawa materialnego. Mając zatem na uwadze tradycyjny podział przepisów prawa (nie tylko podatkowego) na prawo materialne i procesowe należy odnotować też dychotomiczny podział terminów na terminy prawa materialnego oraz terminy prawa procesowego.


Podział dychotomiczny zbioru X polega na wyróżnieniu w nim dwóch podzbiorów – A i B – które są rozłączne (nie mają wspólnych elementów) i wyczerpują zbiór X (w skład X nie wchodzi nic spoza A i B, każdy element zbioru X należy albo do podzbioru A, albo do B) (red., za Wikipedia).


Terminem materialnym jest okres, w którym może nastąpić ukształtowanie praw lub obowiązków jednostki w ramach administracyjnoprawnego stosunku materialnego. Inaczej mówiąc wywołują one skutki prawne w płaszczyźnie prawa materialnego, czyli w sferze praw i obowiązków podmiotów stosunków prawnych.

Z kolei terminem procesowym jest okres do dokonania czynności procesowej zarówno przez organ prowadzący postępowanie, jak i inne podmioty uczestniczące w postępowaniu. Wyznaczają one zatem okresy do dokonania określonej czynności procesowej.

Podstawowym sposobem kwalifikacji danego terminu do norm prawa materialnego albo procesowego jest jego zamieszczenie w ustawie lub innym akcie prawnym regulującym prawa i obowiązki materialnoprawne albo procesowe. Kryterium to jednak bywa zawodne. Jak stwierdził Sąd, należy podzielić pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009 r., sygn. akt III CZP 71/09, że decydujące znaczenie ma rodzaj uprawnienia realizowanego w terminie wskazanym przez ustawodawcę.

Do dochodzenia uprawnień składających się na określone prawo podmiotowe przewidziane są terminy materialnoprawne, natomiast dla uprawnień (obowiązków) procesowych – terminy procesowe.

Jeżeli termin (a właściwie jego niezachowanie) ma wpływ na sytuację materialnoprawną podmiotu, którego dotyczy przez to, że np. powoduje wygaśnięcie lub ograniczenie jego praw lub obowiązków o charakterze materialnoprawnym, to mamy do czynienia z terminem materialnym. Z kolei terminy procesowe są terminami dotyczącymi czynności procesowych, podejmowanych przez podmioty postępowania administracyjnego (sądowego), w celu wywołania określonych skutków dla tego postępowania (por. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 października 2012 r., sygn. akt II GPS 3/12).

Obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe

Jak wyjaśnił dalej NSA, dla prawidłowego ukształtowania wysokości wynikającego z ustawy podatkowej i należnego do zapłaty podatku podstawowe znaczenie mają zdefiniowane w prawie podatkowym instytucje obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego.

Zgodnie z art. 4 Ordynacji podatkowej obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych usta...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »