NSA. Dokumentowanie dojazdów na zabiegi rehabilitacyjne

Z uzasadnienia: Osoba ponosząca wydatki na przewóz na zabiegi nie ma obowiązku posiadania dokumentów potwierdzających w sposób bezpośredni jego poniesienie, niemniej jednak winna ona uwiarygodnić i uprawdopodobnić cel przejazdów własnym samochodem osobowym, co może uczynić w sposób najbardziej dla siebie dogodny, np. poprzez przedłożenie karty zabiegowej, skierowania lekarskiego, zaświadczenia o uczestnictwie w zabiegach itp.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Tomasz Zborzyński, Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia NSA del. Zbigniew Romała (sprawozdawca), Protokolant Justyna Bluszko-Biernacka, po rozpoznaniu w dniu 5 maja 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej J. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 19 listopada 2014 r. sygn. akt I SA/Bd 791/14 w sprawie ze skargi J. P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 19 maja 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r.:

  1. oddala skargę kasacyjną,
  2. zasądza od J. P. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy kwotę 600 (słownie: sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 listopada 2014 r. sygn. akt I SA/Bd 791/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę J.P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 19 maja 2014 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:

W złożonej za 2009 r. korekcie zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) J.P. wykazał nadpłatę podatku w kwocie 2.624 zł.

W załączniku PIT/O podatnik wykazał wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych w kwocie 2.280 zł.

Decyzją z dnia 27 stycznia 2014 r. Naczelnik T. Urzędu Skarbowego w B. - dalej jako "Naczelnik", określił J. P. zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2009 r. w kwocie 4.965 zł.

Organ pierwszej instancji zakwestionował prawo podatnika do skorzystania z przewidzianej w art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) - dalej jako "u.p.d.f.", tzw. ulgi rehabilitacyjnej. Naczelnik wskazał, że w toku kontroli J. P. przedłożył jedynie odpis orzeczenia Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w B. z dnia 24 października 2011 r., z którego wynika, że niepełnosprawność podatnika zaliczono do stopnia umiarkowanego oraz że niepełnosprawność w stopniu lekkim istnieje od kwietnia 1999 r. Podatnik nie przedłożył natomiast dowodów, które potwierdzałyby lub uprawdopodobniały poniesienie odliczonych wydatków w kwocie 2.280 zł jako wydatków na cele rehabilitacyjne.

W wyniku wniesionego od powyższej decyzji odwołania Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy - dalej jako "Dyrektor", utrzymał ją w mocy.

W uzasadnieniu decyzji z dnia 19 maja 2014 r. organ odwoławczy przytoczył treść mających zastosowanie w sprawie przepisów art. 26 ust. 1, 7a, 7c i 7d u.p.d.f. wskazując, że podatnik przedłożył odpis orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z dnia 24 października 2011 r., z którego wynika, iż zaliczono go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, niepełnosprawność ma charakter trwały, a orzeczenie wydaje się na stałe. Dyrektor przyznał, że ustawodawca przewidział wyjątki w zakresie dokumentowania wydatków, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 6 u.p.d.f. Zastosowanie ulgi z tytułu używania samochodu w związku z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne nie wymaga udokumentowania samego poniesienia wydatków na przewóz na zabiegi, niemniej konieczne jest uprawdopodobnienie uczestnictwa w takich zabiegach, który to obowiązek obciąża podatnika. Podkreślono, że podatnik nie przedłożył żadnego dowodu, który potwierdzałby bądź uprawdopodabniał poniesienie odliczonych wydatków na cele rehabilitacyjne.

Zdaniem organu odwoławczego, aby skorzystać z odliczenia od dochodu wydatków na cele rehabilitacyjne, związanych z używaniem samochodu osobowego dla potrzeb dotyczących przewozu na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, konieczne jest posiadanie określonej grupy inwalidzkiej, posiadanie samochodu osobowego oraz korzystanie z niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych. Dopiero łączne spełnienie tych warunków, wraz z poniesieniem faktycznych wydatków na określone w ustawie cele, skutkuje możliwością dokonania stosownych odliczeń przez osobę do tego uprawnioną. Podniesiono, że tzw. ulga rehabilitacyjna nie przysługuje odgórnie każdej osobie niepełnosprawnej posiadającej dokument potwierdzający jej niepełnosprawność i posiadającej samochód osobowy, a jedynie takiej osobie, która faktycznie dojeżdżała na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne własnym samochodem osobowym oraz rzeczywiście poniosła wydatki na ten cel. Podatnik powinien potwierdzić (uprawdopodobnić) uczestnictwo w niezbędnych zabiegach rehabilitacyjnych np. skierowaniem lekarskim, kartą zabiegową, zaświadczeniem o uczestnictwie w zabiegach, bowiem warunkiem dopuszczającym powyższe odliczenie jest to, aby osoba w danym roku podatkowym istotnie poddawała się takim zabiegom. Natomiast weryfikowanie składanych przez podatników zeznań oraz badanie zasadności skorzystania z ulg podatkowych należy do zadań, których realizacją zajmują się organy podatkowe.

Końcowo Dyrektor podkreślił, że wszelkiego rodzaju ulgi, w tym ulgi, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 6 u.p.d.f., stanowią odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, iż podatnik chcąc skorzystać z ulgi musi liczyć się z koniecznością wykazania uprawnienia do jej zastosowania. Zdaniem organu odwoławczego, podatnik nie spełnił warunków, jakie ustawodawca nałożył, aby móc skorzystać z odliczenia, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 6 w zw. z ust. 7a pkt 14 u.p.d.f.

W skardze na powyższą decyzję organu odwoławczego J.P., wnosząc o uchylenie w całości zarówno zaskarżonej, jak i poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, zarzucił jej naruszenie prawa materialnego, tj. art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a pkt 14 oraz 7c u.p.d.f.

Zaskarżonej decyzji zarzucono również naruszenie następujących przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) - dalej jako "Ordynacja podatkowa": art. 191 - poprzez wybiórczą i sprzeczną z logiką oraz doświadczeniem życiowym ocenę materiału dowodowego, art. 121 § 1 - poprzez prowadzenie postępowania w sposób nie wzbudzający zaufania do organów skarbowych, w szczególności podejmowanie czynności zmierzających wyłącznie do wykazania, że działanie strony było nieprawidłowe, art. 122 i art. 187 § 1 - poprzez podjęcie działań pozorowanych, rzekomo nastawionych na ustalenie stanu faktycznego.

W uzasadnieniu skargi zarzucono, że żądanie od podatnika dokumentów, których nie wymagają przepisy prawa materialnego będące podstawą dokonywanych odliczeń, jest nieprawidłowe i niedopuszczalne. Podano, że od 2009 r. upłynęło kilka lat, zatem podatnik, który skorzystał z dokonanych ulg, nie tylko ma prawo nie posiadać żadnych dodatkowych dokumentów, jak również może nie pamiętać szczegółów, tj. miejsc, dat odbywanych rehabilitacji itp. Zdaniem strony, w przedmiocie odrębności postępowania kontrolnego oraz postępowania podatkowego, żądanie ponownie dostarczonych już dokumentów jest kontrowersyjne. Zarzucono, że organ działał wybiórczo, tzn. argumenty potwierdzające jego dowodzenie zebrane na etapie kontroli były brane pod uwagę, natomiast te, które mogłyby przeczyć teorii - pomijane.

W opinii strony skarżącej, decyzja narusza również podstawowe zasady prowadzonego postępowania podatkowego. Zebrany materiał dowodowy nie jest kompletny, nie oddaje zaistniałego stanu faktycznego. Nieprawidłowa jest tym samym jego analiza, która została przeprowadzona w sposób szczątkowy, a wręcz intencjonalnie wybiórczy. W konsekwencji, rozstrzygnięcie w sprawie oparte zostało o wybrane, przemawiające na korzyść założonej przez organ tezy, z pominięciem zasadniczych i istotnych dowodów, tj. prawdziwych (zgodnych ze stanem faktycznym) wyjaśnień złożonych przez podatnika i jego małżonkę.

Dyrektor w odpowiedzi na skargę, wnosząc o jej oddalenie, podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wyrokiem z dnia 19 listopada 2014 r. sygn. akt I SA/Bd 791/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy - dalej jako "WSA w Bydgoszczy", oddalił skargę.

W uzasadnieniu Sąd przytoczył treść art. 26 u.p.d.f. i wskazał, że skarżący nie przedstawił żadnego dowodu ani danych, które pozwalałyby na zweryfikowanie jego twierdzenia o poniesieniu wydatków na cele rehabilitacyjne. Sąd zwrócił uwagę, że organ dwukrotnie zwracał się do skarżącego, tj. w dniu 22 października 2013 r. i w dniu 20 listopada 2013 r.:

  • o wskazanie, jakich wydatków na cele rehabilitacyjne, związanych z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych spośród wymienionych w art. 26 ust. 7a u.p.d.f., dotyczą kwoty wykazane w załącznikach PIT/O do zeznań za lata 2008 i 2009;
  • w przypadku korzystania z odliczenia z tytułu używania samochodu osobowego dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne o dostarczenie dokumentu wskazującego na własność samochodu osobowego w roku korzystania z tego odliczenia oraz dokumentów potwierdzających, że w latach 2008 i 2009 korzystał z ww. zabiegów (np. zaświadczenie o korzystaniu z zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych, skierowanie na zabiegi rehabilitacyjne, oświadczenie lekarza kierującego na zabiegi) bądź wskazanie, jakiego rodzaju były to zabiegi, na czym polegały i gdzie się odbywały (z podaniem nazwy i adresu placówki) oraz na czyje skierowanie zostały przeprowadzone;
  • o przedstawienie okoliczności faktycznych przesądzających o możliwości skorzystania z wykazanych odliczeń.

WSA w Bydgoszczy wskazał, że pierwsze wezwanie zostało odebrane osobiście przez podatnika, natomiast drugie wróciło z adnotacją: "nie podjęto w terminie". Skarżący na wezwania nie odpowiedział. Zdaniem Sądu, nie było przeszkód, aby po zapoznaniu się z treścią decyzji organu pierwszej instancji, strona choćby na etapie postępowania odwoławczego lub w wyznaczonym przez organ drugiej instancji terminie do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego, wskazała dane np. dotyczące placówki służby zdrowia, z której usług korzystała. Sąd podniósł, że nawet gdy podatnicy nie dysponują dowodami w postaci dokumentów, to zasadniczo nie mają trudności ze wskazaniem choćby placówki, z której usług korzystali, bądź jednostki służby zdrowia, która na takie zabiegi skierowała. Tym samym wskazują dane, które pozwalają na zweryfikowanie twierdzeń co do faktu ponoszenia wydatków na cele rehabilitacyjne. Wówczas organ obowiązany jest przeprowadzić czynności i ustalić, czy podane okoliczności miały miejsce. W ocenie Sądu, wobec braku uprawdopodobnienia, że skarżący poniósł wydatki na cele rehabilitacyjne, organy zasadnie zakwestionowały prawo do ulgi.

Odwołując się do orzecznictwa sądowego WSA w Bydgoszczy p...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »