NSA. Depresja uzasadnia wniosek o przywrócenie terminu

Nie tylko wystąpienie nagłych schorzeń może usprawiedliwiać niezawinione działanie w kontekście uchybienia terminu. Przykładem tego jest chociażby wystąpienie objawów depresji, które mogą istotnie wpływać na zdolność działania danej osoby, czyniąc prawdopodobnym, że niedopełnienie nałożonych na nią obowiązków mogło obiektywnie mieć charakter niezawiniony - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodnicząca - Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędzia NSA Krzysztof Winiarski (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Alina Rzepecka, Protokolant Magdalena Sadzyńska, po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Z. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 6 października 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 563/15 w sprawie ze skargi Z. K. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 2 marca 2015 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2011 r.:

1. uchyla zaskarżony wyrok w całości,
2. uchyla postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 2 marca 2015 r., nr [...]
3. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi na rzecz Z. K. kwotę 760 (słownie: siedemset sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 października 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 563/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę Z.K. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 2 marca 2015 r. w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2011 r.

Rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym. Wymieniony wyrok, jak również inne przytoczone w niniejszym uzasadnieniu orzeczenia sądów administracyjnych publikowane są na stronach internetowych Naczelnego Sądu Administracyjnego (www.nsa.orzeczenia.gov.pl).

Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w L. decyzją z dnia 30 września 2014r. określił skarżącemu wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2011 rok w kwocie 13.335,00 zł.

Powyższą decyzję przesłano reprezentującemu podatnika pełnomocnikowi, radcy prawnemu B.K. i zgodnie z potwierdzeniem odbioru została ona skutecznie doręczona w dniu 14 października 2014 r.

W dniu 15 grudnia 2014 r. skarżący wniósł odwołanie od ww. decyzji, składając jednocześnie wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że w dniu 23 października 2014 r. pełnomocnik zachorował i przebywał na zwolnieniu lekarskim do dnia 10 grudnia 2014 r. Podniesiono, że przyczyna była niezależna od skarżącego i niezawiniona oraz że uniemożliwiła sporządzenie odwołania i skuteczne zaskarżenie decyzji. Pełnomocnik reprezentował skarżącego w toku całego postępowania podatkowego, zaś kancelarię radcy prawnego prowadzi indywidualnie, a korespondencję odbiera umocowany pełnomocnik.

Pełnomocnik podatnika w piśmie z dnia 28 stycznia 2015 r. wskazał, że niezdolność do pracy przypadała na okres 23.10.2014 r. - 09.12.2014 r. Przedłożono przy tym zaświadczenia lekarskie z dnia 21.11.2014 r. oraz z dnia 09.12.2014 r.

Postanowieniem z dnia 30 września 2014 r.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi postanowieniem z dnia 2 marca 2015 r. wskazał, że przedłożone w sprawie zaświadczenia lekarskie nie wskazują na chorobę nagłą, która nie pozwoliła nawet na wyręczenie się inną osobą, a sam fakt dysponowania takim zaświadczeniem lekarskim nie uprawdopodabnia w żadnym stopniu braku winy strony w uchybieniu terminowi do wniesienia odwołania.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi zarzucono naruszenie przepisów postępowania (mające istotny wpływ na wynik sprawy), tj. naruszenie art. 216 § 1 oraz art. 163 § 1 i § 2 w związku z art. 162 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) poprzez odmowę przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w L. z dnia 30 września 2014 r. wobec stwierdzenia organu, że pełnomocnik skarżącego nie uprawdopodobnił braku winy w uchybieniu terminowi oraz "mając świadomość jaki wpływ wywrze jego choroba na możliwość złożenia odwołania w terminie, pozwolił biernie temu terminowi upłynąć", a także naruszenia procedury polegające na niewyczerpującym rozpatrzeniu materiału dowodowego oraz na jego dowolnej ocenie, wyrażającej się zwłaszcza w odmówieniu mocy dowodowej i wiarygodności zaświadczeniom lekarskim stwierdzającym niezdolność do pracy oraz wyprowadzenie z treści tego dokumentu niezgodnych z doświadczeniem życiowym i zasadami logiki wniosków, iż odwołanie mogłoby być złożone w otwartym terminie; ewentualnie, naruszenie przepisów proceduralnych polegających na niewyczerpującym zebraniu i rozpatrzeniu całego materiału dowodowego i niepodjęciu wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, w tym niewyjaśnienie przyczyny uniemożliwiającej złożenie przez pełnomocnika skarżącego odwołania w terminie.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie ponosząc argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalając skargę wskazał, że sam fakt choroby, nawet poświadczony zaświadczeniem lekarskim, nie jest wystarczający dla uprawdopodobnienia braku winy w uchybieniu terminu. Zwrócono również uwagę, że nawet choroba wymagająca leżenia nie uzasadnia sama przez się braku zawinienia i przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej, o ile osoba uprawniona do dokonania tej czynności mogła skorzystać z pomocy osób trzecich. Pełnomocnik nie wykazał w jaki sposób przebyta choroba uniemożliwiła mu dotrzymanie terminu przewidzianego do wniesienia odwołania. Przedłożone zaświadczenia lekarskie nie wskazują na chorobę nagłą, która nie pozwoliła nawet na wyręczenie się inną osobą. Ponadto bardziej szczegółowe, wskazujące na depresję, zaprezentowanie przyczyn uchybienia terminowi do wniesienia odwołania, dopiero na etapie złożenia skargi, uznano za spóźnione, wskazując, że rolą Sądu jest ocena zgodności z prawem zaskarżonego rozstrzygnięcia w oparciu o okoliczności faktyczne istniejące i znane organowi w dacie jego podjęcia.

Od powyższego wyroku pełnomocnik skarżącego wniósł skargę kasacyjną, w której na podstawie art. 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm., dalej: "p.p.s.a.") pkt 2 zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

• art. 141 § 4 p.p.s.a. w zw. z art. 3 § 1 i 2 p.p.s.a., art. 151 § 1 pkt 2 w związku z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. oraz art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. skutkujące przyjęciem przez Sąd pierwszej instancji stanu faktycznego ustalonego przez organy administracyjne niezgodnie z obowiązującą procedurą administracyjną, a więc nie dokonaniem przez Sąd pierwszej instancji prawidłowej kontroli decyzji organu administracyjnego, a przez ...