NSA. Badania psychologiczne pracowników zwolnione z VAT

Z uzasadnienia: Badania psychologiczne są częścią badań wstępnych, kontrolnych i okresowych wykonywanych przez medycynę pracy. Katalog badań profilaktycznych medycyny pracy nie ma charakteru zamkniętego. Jeśli badania psychologiczne były do nich włączone, to podlegają zwolnieniu z podatku VAT. Nie można sztucznie rozdzielać badań wstępnych, kontrolnych i okresowych, abstrahując od specyfiki określonej pracy. Celem tych badań jest bowiem szeroko rozumiana profilaktyka zdrowotna i zawsze kompleks tych badań kończy się wydaniem zaświadczenia dla pracodawcy, które jest niezbędnym warunkiem zatrudnienia pracownika.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Dożynkiewicz (sprawozdawca), Sędzia NSA Janusz Zubrzycki, Sędzia WSA del. Izabela Najda-Ossowska, Protokolant Katarzyna Nowik, po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Ministra Finansów (obecnie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej) od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 17 marca 2015 r. sygn. akt I SA/Rz 152/15 w sprawie ze skargi S. w R. na indywidualną interpretację Ministra Finansów z dnia 8 października 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług oddala skargę kasacyjną.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z 17 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Rz 152/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uchylił zaskarżoną przez S. w R. (dalej w skrócie zwany "Zakładem" lub "wnioskodawcą") indywidualną interpretację Ministra Finansów z 8 października 2014 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług.

2. W uzasadnieniu wyroku WSA wskazał, że we wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, wnioskodawca podał, że oprócz prowadzonej działalności polegającej na udzielaniu stacjonarnych świadczeń zdrowotnych, wykonuje również badania profilaktyczne wstępne, okresowe, kontrolne wynikające z art. 229 § 1 i 2 Kodeksu Pracy. Na wielu stanowiskach pracy wymagana jest od pracowników pełna sprawność psychoruchowa. W związku z tym konieczne jest wykonanie przez psychologa testów sprawności ruchowej. Badanie psychologiczne jest częścią składową końcowego końcową orzeczenia wydawanego przez lekarza medycyny pracy.

W związku z powyższym opisem zadano pytanie czy badania psychologiczne kierowców zlecone w ramach badań profilaktycznych, o których mowa w art. 39k ust. 1 i art. 391 ust. 1 pkt 1 lit. b/ ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1414 ze zm.) wynikające z art. 229 § 1 i 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm., zwanej dalej "k.p.") są objęte zwolnieniem z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm., zwanej dalej "u.p.t.u.").

W ocenie wnioskodawcy, skoro badania psychologiczne stanowią element badań z zakresu medycyny pracy, tym samym również i one realizują cechy profilaktyki zdrowotnej, mieszcząc się w pojęciu usług z zakresu opieki medycznej, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 u.p.t.u.. Powinny więc korzystać ze zwolnienia od podatku Wnioskodawca powołał się przy tym na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zawarte w wyroku z dnia 23 lipca 2013 r. sygn. akt I FSK 1350/12.

3., Minister Finansów w interpretacji indywidualnej uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Powołał się na orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE (dalej "TSUE") w sprawach C-106/05 oraz C-307/01 i podkreślił, że zakres zwolnienia z podatku VAT obejmuje jedynie usługi związane z ochroną zdrowia, z wyłączeniem świadczeń, których cel jest inny aniżeli postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz, w zakresie, w jakim jest to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych.

Analizując przepisy odnoszące się do obowiązku przeprowadzenia badań dotyczących szczególnej sprawności psychofizycznej tj. art. 210 § 1, § 4 § 6 k.p., rozporządzenia Ministra Zdrowia i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r. (Dz. U. nr 62, poz. 287), art. 39a ust. 1 pkt 4, art. 39k ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, art. 84 ust. 1, ust. 2 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 600) organ stwierdził, iż głównym celem wykonywanych badań psychologicznych kierowców jest wydanie orzeczenia, uprawnienia, że osoba badana jest zdolna do prowadzenia pojazdów, tj. spełnia warunki do wykonywania określonej działalności zawodowej. Stąd efektem usługi świadczonej przez wnioskodawcę jest jedynie dostarczenie osobie trzeciej elementu koniecznego dla podjęcia decyzji pociągającej za sobą prawne konsekwencje dla osoby badanej. Tym samym usługa medyczna w zakresie zbadania sprawności psychomotorycznej kierowców nie ma zasadniczo na celu ochrony zdrowia i nie może być objęta zwolnieniem od podatku od towarów i usług.

4. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, rozpoznając skargę Zakładu od wydanej interpretacji, wskazał na przepisy ustawy z 17 czerwca 1997r. o służbie medycyny pracy (Dz.U. z 2004 r. nr 125, poz. 1317) i stwierdził, że badania służą ocenie zdrowia pracowników, pozwalają na zapobieganie niekorzystnym zmianom w ich stanie zdrowia, a służba medycyny pracy jest właściwa do realizowania zadań m.in. z zakresu badań wstępnych, okresowych i kontrolnych, badania psychologiczne stanowią zaś element badań z zakresu medycyny pracy.

Badania wstępne, okresowe, kontrolne to kompleks różnorakich badań, w tym i psychologicznych, tam, gdzie jest to w odniesieniu do danego stanowiska pracy niezbędne. Są to badania określone przez Kodeks pracy jako profilaktyczne, a zgodnie z ustawą o służbie medycyny pracy, nie służą one jedynie, jak twierdzi organ, tylko stwierdzaniu predyspozycji do określonej pracy. Odwołując się do stanowiska wyrażonego w wyroku TSUE z 20 listopada 2003 r., C-307/01, Sąd stwierdził, że zasadniczą kwestią jest ustalenie kontekstu w jakim usługi są wykonywane, tak aby móc ocenić, czy ich celem jest ochrona zdrowia pojęta także jako profilaktyka. W ocenie Sądu, w sytuacji w której Zakład podaje, że badania psychologiczne są badaniami z zakresu medycyny pracy jako badania wstępne, okresowe i kontrolne, przeprowadzane na zlecenie pracodawcy w ramach jego obowiązków z art. 229 KP, to badania te wchodzą w skład działań profilaktycznych.

5. Minister Finansów we wniesionej skardze kasacyjnej zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając, w oparciu o obie podstawy przewidziane w art. 174 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowan...