NSA. Alkohol jako koszt działalności

Z uzasadnienia: Wydatki na alkohol nie wykazują cechy celowości i niezbędności. Nie są one bowiem ani niezbędne do przeprowadzenia szkolenia, ani nie służą celowi szkolenia, a w konsekwencji nie służą także celowi, jakim jest osiągnięcie przychodu lub zachowanie (zabezpieczenie) jego źródła w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. To na podatniku ciąży ciężar wykazania, że określone wydatki poniesione zostały w celu uzyskania przychodu (zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów) oraz że nie były one ukierunkowane na kształtowanie wizerunku firmy, lecz stanowiły element innego rodzaju aktywności gospodarczej.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędziowie: NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka, NSA Grażyna Nasierowska (sprawozdawca), Protokolant Szymon Mackiewicz, po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej G. S.A. z siedzibą w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 25 listopada 2013 r. sygn. akt I SA/Gl 1174/13 w sprawie ze skargi G. S.A. z siedzibą w P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 28 listopada 2012 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 2009 r.:

1. oddala skargę kasacyjną,
2. zasądza od G. S.A. z siedzibą w P. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach kwotę 3.600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z 25 listopada 2013 r. sygn. akt I SA/Gl 1174/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę G. S.A. w P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 listopada 2012 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 2009 r.

2. Ze stanu sprawy przyjętego przez Sąd I instancji wynikało, że decyzją z 5 lipca 2012 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w K. określił skarżącej zobowiązanie w podatku dochodowym od osób prawnych w wysokości 337.242 zł oraz wysokość odsetek za zwłokę w wysokości 5.723 zł. W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji wskazał, że Spółka w sposób nieuprawniony zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na usługi gastronomiczne, cateringowe, noclegowe, przewozu osób i inne związane ze spotkaniami "szkoleniowo-integracyjnymi" z kontrahentami Spółki. Spółka prowadzi działalność gospodarczą polegającą na handlu hurtowym i detalicznym firan, galanterii firanczarskiej, tkanin oraz konfekcji. Działalność handlowa jest prowadzona poprzez sieć placówek handlowych w całym kraju, tj. działalność akwizytorów, sklepy patronackie, sklepy typu agencyjnego oraz hurtownie. Spółka organizowała spotkania ofertowo-handlowe połączone z praktycznymi szkoleniami (warsztatami) z zakresu aranżacji wnętrz. Uczestniczący w tych spotkaniach kontrahenci mieli możliwość zapoznania się z pełną oferta towarów, dokonania zakupów lub złożenia zamówienia. Celem tych spotkań był wzrost sprzedaży, pozyskanie nowych odbiorców i promocja zmieniającej się oferty handlowej.

Po rozpatrzeniu odwołania organ drugiej instancji stwierdził, że wydatki poniesione przez podatnika nie stanowią kosztów uzyskania przychodów z uwagi na treść art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), dalej u.p.d.o.p. Przepis ten wyraźnie wskazuje, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Wskazał, że przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek - poza wyraźnie wskazanymi w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem bezpośredniego lub pośredniego związku z przychodem i racjonalności działania dla osiągnięcia tego przychodu. Każdy wydatek wykraczający poza katalog zawarty w art. 16 ust. 1 cyt. ustawy, oceniany przez pryzmat art. 15 ustawy może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, o ile podatnik wykaże jego związek z przychodem. Wydatki poniesione na zorganizowanie imprez integracyjnych dla swoich kontrahentów nie spełniają wymogów art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Nie można zasadnie dowodzić, że spotkania kontrahentów Spółki w warunkach innych niż związanych z wykonywaną pracą, finansowane przez podatnika "integrują" te osoby tylko i wyłącznie dla ich skutecznego działania jako grupy w celu osiągnięcia przez Spółkę przychodów z prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. Niemożliwym do wykazania jest, by spotkania, czy imprezy integracyjne miały bezpośredni związek z celami, o których mowa w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Trudno bowiem dowieść, iż integracja jako cel takiej imprezy jest tożsamy z celem w znaczeniu podatkowym jako osiągnięcie przychodu fundatora imprezy (pracodawcy). Trudno również wskazać poziom integracji powodujący osiągnięcie zamierzonego efektu oraz udowodnić, by po takiej imprezie poprawiła się efektywność pracy uczestniczących w niej osób - np. w wyniku zorganizowania występów kabaretów, wycieczki do Sanktuarium J., wodzireja, oprawy muzycznej, biesiady grillowej, kuligów czy też spożywania napojów alkoholowych.

3. W skardze na powyższą decyzję Spółka zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 28 u.p.d.o.p. oraz art. 122, 187 §1 i art. 191 Ordynacji podatkowej. Spółka podkreśliła, że "reprezentacji" nie należy utożsamiać z wystawnością, okazałością w celu wywołania jak najlepszego wrażenia. Za reprezentację należy uznać wszelkie działania, związane z tworzeniem wizerunku firmy, utrzymywaniem dobrych relacji z kontrahentami, które wprawdzie nie są konieczne dla osiągnięcia przychodu lub zabezpieczenia jego źródła, ale sprzyjają temu celowi, są z nim w sposób pośredni powiązane. Spółka przytoczyła wyrok NSA z 25 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2200/10, w którym stwierdzono, że nie zawsze wydatek na zakup usług gastronomicznych, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych będzie uznawany za wydatek na cele reprezentacji. O zaliczeniu danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów decydować będzie konkretny stan faktyczny.

4. Odpowiadając na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wniósł o jej oddalenie.

5. Uzasadniając wydany wyrok Sąd pierwszej instancji podkreślił, że dla oceny, czy dana działalność stanowi reprezentację, czy też innego rodzaju działalność, konieczna jest analiza okoliczności faktycznych konkretnej sprawy. Nie ulega przy tym wątpliwości, że to na podatniku spoczywać będzie ciężar wykazania, iż określone wydatki poniesione zostały w celu uzyskania przychodu (zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów) oraz, że nie były one ukierunkowane na kształtowanie wizerunku firmy, lecz stanowiły element innego rodzaju aktywności gospodarczej". W ocenie Sądu trafnie organ odwoławczy wywiódł, że wydatki na alkohol (wódka, wino, piwo) nie przyczyniają się do osiągnięcia lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, a zatem nie można uznać ich za koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Wydatki na alkohol (tym bardziej w dużych a nie symbolicznych ilościach) nie wykazują cechy celowości i niezbędności. Nie są one bowiem ani niezbędne do przeprowadzenia szkolenia, ani nie służą celowi szkolenia, a w konsekwencji nie służą także celowi, jakim jest osiągnięcie przychodu lub zachowanie (zabezpieczenie) jego źródła w rozumieniu ww. przepisu. Przeprowadzone w sprawie obszerne i pełne postępowanie dowodowe jednoznacznie - zdaniem Sądu - wykazało, że oferowani...