Niezdolność do pracy a wiek emerytalny

W myśl art. 13 ust. 3a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U z 2013 r. poz. 1448, z późn. zm.) - jeżeli osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego brakuje mniej niż 5 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1a i 1b, w przypadku dalszego stwierdzenia niezdolności do pracy orzeka się niezdolność do pracy na okres do dnia osiągnięcia tego wieku.

Tak więc, przedłużenia prawa do renty na okres do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, uzależnione będzie od wystąpienia z wnioskiem o przyznanie renty na dalszy okres oraz zaistnienia stanu zdrowia, który będzie uzasadniał ponowne orzeczenie niezdolności do pracy.

Przykład:
Kazimierz Z. nabył w 2007 r. prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy na okres od 1 stycznia 2008 r. do 31 grudnia 2010 r. ZUS przedłużył prawo do renty na okres od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2012, a następnie na okres od 1 stycznia 2013 r. do 30 marca 2015 r. Mimo, iż Kazimierzowi Z. brakuje mniej niż 5 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, oraz pogorszenia stanu zdrowia w ostatnim okresie czasu, ZUS wstrzymał wypłatę renty od dnia 1 kwietnia 2015 r.
Zainteresowany odwołał się od decyzji ZUS do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję przyznając wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia osiągnięcia przez niego powszechnego wieku emerytalnego.

Czy w tym przypadku nie powinien mieć zastosowania art. 13 ust. 3a ustawy emerytalnej?

Zgodnie ze stanowiskiem Centrali ZUS - „ostatecznej oceny, czy osoba ubiegająca się o ponowne ustalenie uprawnień do renty jest faktycznie od 5 lat uprawniona do tej renty, dokona lekarz orzecznik (komisja lekarska) ZUS.”

Wyjątek z komentarza na stronie internetowej Centrali ZUS do ww. przepisu:

„Jeżeli wniosek o ponowne ustalenie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy zgłasza osoba uprawniona do tej renty co najmniej od 5 lat i której do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje nie więcej niż 5 lat (art. 13 ust. 3a ustawy), we wniosku o wydanie orzeczenia należy potwierdzić istnienie tych uprawnień. Potwierdzenia tego dokonuje się w odniesieniu do osób, które spełniają następujące warunki:

  1. mają ustalone prawo do okresowej renty z tytułu niezdolności do pracy, o której mowa wyżej,
  2. w ciągu ostatnich 5 lat poprzedzających dzień zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie uprawnień do renty były nieprzerwanie uprawnione do renty,
  3. na dzień zgłoszenia wniosku, o którym mowa pod lit. b, do osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat – dla kobiety i 65 lat – dla mężczyzny brakuje im nie więcej niż 5 lat.”

„Ostatecznej oceny, czy osoba ubiegająca się o ponowne ustalenie uprawnień do renty jest faktycznie od 5 lat uprawniona do tej renty, dokona lekarz orzecznik (komisja lekarska) ZUS.”

Również z powyższego komentarza wynika, iż warunkiem przedłużenia prawa do renty do dnia osiągnięcia wieku emerytalnego, jest orzeczenie lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej o dalszej niezdolności do pracy.

Orzecznictwo sądowe

I. Decyzją z 26 stycznia 2012 r., znak (...), ZUS I Oddział w Poznaniu, wstrzymał wnioskodawczyni wypłatę renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem w drodze do pracy, od dnia 1 lutego 2012 r.

Wnioskodawczyni odwołała się od tej decyzji do Sądu Okręgowego, wnosząc o jej zmianę poprzez orzeczenie, że jest uprawniona do stałej renty z tytułu niezdolności do pracy na okres do osiągnięcia wieku emerytalnego.

Wyrokiem z 4 kwietnia 2013 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu, w sprawie sygn. akt VIII U 1076/12, zmienił zaskarżoną decyzję i podjął wypłatę renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem w drodze do pracy, poczynając od 1 lutego 2012 roku do 30 kwietnia 2013 roku.

Zastrzeżenia do sporządzonej przez biegłych sądowych opinii wniósł pozwany organ rentowy. Wskazał on, że odwołująca nadal świadczy pracę w pełnym wymiarze godzin, jako kierownik USC i podkreślił, że komisja lekarska ZUS nie stwierdziła niezdolności do pracy.

Ustosunkowując się do wskazanych zarzutów, Sąd Okręgowy stwierdził, że wykonywanie przez ubezpieczoną pracy nie może stanowić przesłanki warunkującej przyznanie świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy. Samo bowiem wykonywanie zatrudnienia przez ubezpieczonego, który kwalifikuje się do osób trwale niezdolnych do pracy, nie pozbawia go prawa do skutecznego ubiegania się o należne mu świadczenie rentowe z ubezpieczenia społecznego (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2002 r., II UKN 709/00, OSNPUSiSP 2003, nr 20, poz. 497).

Sąd Okręgowy w końcowej części uzasadnienia stwierdził, iż w związku z tym, że z opinii biegłych wynika, iż odwołująca rokuje odzyskanie zdolności do pracy - w jej przypadku, wbrew stanowisku odwołującej, nie znajduje zastosowania art. 13 ust. 3a ustawy emerytalnej. Tym samym nie można przyznać jej świadczenia na okres dłuższy, niż wynika to z opinii biegłych.

Wnioskodawczyni złożyła apelację od powyższego wyroku.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 20 lutego 2014 r. (sygn. akt III AUa 1093/13), zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego, „przyznając wnioskodawczyni prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem w drodze do pracy do dnia osiągnięcia przez odwołującą wieku emerytalnego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny stwierdził m.in., co następuje:

„Zdaniem Sądu Apelacyjnego, należy przyjąć, że ustawodawca wprowadzając do ustawy emerytalnej przepis art. 13 ust 3a, objął swoistą ochroną osoby, które długotrwale - co najmniej 5 lat - były uprawnione do renty i brakuje im do osiągnięcia wieku emerytalnego okres krótszy niż 5 lat. Przepis ten ma przede wszystkim ochronić osoby, które z racji długotrwałej niezdolności do pracy zostały wykluczone z rynku pracy na dłuższy okres i ma on na celu ochronę tych osób przed koniecznością poszukiwania przez nie pracy w sytuacji niewielkiego prawdopodobieństwa jej znalezienia. Z doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania wynika bowiem, że prawdopodobieństwo znalezienia zatrudnienia przez osobę, której do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje mniej niż 5 lat i która długotrwale była niezdolna do pracy, jest nikłe. Tym samym w przypadku rzeczywistej poprawy stanu zdrowia osoby, która dotychczas była niezdolna do pracy, na krótko przed osiągnięciem wieku uprawniającego ubezpieczonego do przyznania prawa do emerytury, w konsekwencji może doprowadzić do pozostawienia takiej osoby bez środków do życia.”

Zygmunt Łobejko

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...