Nauczanie prywatne bez VAT?

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług działalność gospodarcza obejmuje swym zakresem wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W świetle tak brzmiącej definicji usługi nauczania prywatnego stanowią rodzaj działalności gospodarczej.

Zwolnienie z VAT

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT zwolnione z tego podatku są usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczone przez nauczycieli. Analizując ten zapis widzimy, iż zwolnienie dotyczy usług nauczania, obejmującego swym zakresem materiał dydaktyczny realizowany przez szkoły na tych poziomach edukacji lub wyższe uczelnie bez jakiegokolwiek precyzowania ich profilu. Konieczna jest więc zbieżność nauczania prywatnego z zakresem materiału przewidzianym dla takich placówek pobierania nauki.

Warunkiem skorzystania z ww. zwolnienia jest również spełnienie przesłanki odnoszącej się do podmiotu realizowanego świadczenia. Prowadzący prywatne nauczanie musi być nauczycielem. Ustawa o VAT nie definiuje tego pojęcia. Można w tym względzie posiłkować się definicją zawartą w art. 3 pkt 9 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Zgodnie z nią za nauczyciela uważany jest także wychowawca i inny pracownik pedagogiczny szkoły, placówki i placówki doskonalenia nauczycieli. Z kolei wyjaśnienie kim jest nauczyciel akademicki znaleźć można w art. 113 i nast. ustawy z 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Zatem brak jest możliwości prawnych by świadczący usługę prywatnego nauczania mógł skorzystać ze zwolnienia jej z VAT nie będąc nauczycielem. Niespełnienie drugiego z warunków zwolnienia (nauczany materiał nie zawiera się w zakresie objętym obrębem kształcenia mieszczącym się w systemie szkolnictwa i uczelni wyższych) również skutkuje niemożnością zwolnienia z VAT usług prywatnego nauczania. Czyli wykonywane usługi objęte będą wówczas podstawową stawką tego podatku.

Przytoczony wyżej przepis ustawy o VAT jest zbieżny z brzmieniem art. 132 ust. 1 lit. j Dyrektywy 2006/112/WE RADY z 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od towarów i usług (Dz.Urz. UE L 347/1). Stanowi on, że państwa członkowskie UE zwalniają z VAT nauczanie prywatne przez nauczycieli obejmujące kształcenie powszechne lub wyższe. Z regulacji tej wynika, iż posiadanie przez podmiot statusu nauczyciela jest kluczem do możliwości zastosowania zwolnienia z VAT.

Prywatny charakter nauczania

Charakter prywatny nauczania polega na tym, iż jest ono wykonywane na własny rachunek i odpowiedzialność. Oznacza to, że nie moż...