Nauczanie prywatne bez VAT?

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług działalność gospodarcza obejmuje swym zakresem wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. W świetle tak brzmiącej definicji usługi nauczania prywatnego stanowią rodzaj działalności gospodarczej.

Zwolnienie z VAT

Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT zwolnione z tego podatku są usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczone przez nauczycieli. Analizując ten zapis widzimy, iż zwolnienie dotyczy usług nauczania, obejmującego swym zakresem materiał dydaktyczny realizowany przez szkoły na tych poziomach edukacji lub wyższe uczelnie bez jakiegokolwiek precyzowania ich profilu. Konieczna jest więc zbieżność nauczania prywatnego z zakresem materiału przewidzianym dla takich placówek pobierania nauki.

Warunkiem skorzystania z ww. zwolnienia jest również spełnienie przesłanki odnoszącej się do podmiotu realizowanego świadczenia. Prowadzący prywatne nauczanie musi być nauczycielem. Ustawa o VAT nie definiuje tego pojęcia. Można w tym względzie posiłkować się definicją zawartą w art. 3 pkt 9 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Zgodnie z nią za nauczyciela uważany jest także wychowawca i inny pracownik pedagogiczny szkoły, placówki i placówki doskonalenia nauczycieli. Z kolei wyjaśnienie kim jest nauczyciel akademicki znaleźć można w art. 113 i nast. ustawy z 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Zatem brak jest możliwości prawnych by świadczący usługę prywatnego nauczania mógł skorzystać ze zwolnienia jej z VAT nie będąc nauczycielem. Niespełnienie drugiego z warunków zwolnienia (nauczany materiał nie zawiera się w zakresie objętym obrębem kształcenia mieszczącym się w systemie szkolnictwa i uczelni wyższych) również skutkuje niemożnością zwolnienia z VAT usług prywatnego nauczania. Czyli wykonywane usługi objęte będą wówczas podstawową stawką tego podatku.

Przytoczony wyżej przepis ustawy o VAT jest zbieżny z brzmieniem art. 132 ust. 1 lit. j Dyrektywy 2006/112/WE RADY z 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od towarów i usług (Dz.Urz. UE L 347/1). Stanowi on, że państwa członkowskie UE zwalniają z VAT nauczanie prywatne przez nauczycieli obejmujące kształcenie powszechne lub wyższe. Z regulacji tej wynika, iż posiadanie przez podmiot statusu nauczyciela jest kluczem do możliwości zastosowania zwolnienia z VAT.

Prywatny charakter nauczania

Charakter prywatny nauczania polega na tym, iż jest ono wykonywane na własny rachunek i odpowiedzialność. Oznacza to, że nie można przypisać nauczaniu takiego charakteru gdy stosunek prawny nie łączy nauczyciela bezpośrednio z konsumentem usługi. Jeżeli pojawia się podmiot pośredniczący, np. szkoła językowa, i stronami umowy dotyczącej nauczania są owa szkoła i uczeń, nie pojawi się prywatny charakter nauczania. Takie rozumienie prywatnego charakteru nauczania znalazło potwierdzenie w co najmniej dwóch interpretacjach indywidualnych: Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 1 sierpnia 2014 r., sygn. ITPP2/443-676/14/EK oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 października 2016 r., sygn. 2461-IBPP1.4512.602.2016.2.KJ. Stanowisko takie zaprezentował już wcześniej Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku w sprawie C-473/08 z 28 stycznia 2010 r. Ingenieurbüro Eulitz Gbr Thomas und Marion Eulitz v. Finanzamt Dresren. Trybunał stwierdził, iż nauczyciele świadczący usługi w ramach kursów organizowanych przez podmiot trzeci nie mogą być uznani za osoby nauczające „prywatnie”. Nie musi jednak wystąpić bezpośredni związek kontraktowy nauczyciel – uczeń. Umowa dotycząca nauczania może być zawarta pomiędzy nauczycielem a opiekunami prawnymi ucznia np. jego rodzicami. Taka sytuacja ma miejsce np. przy korepetycjach.

Edukacja szkolna i uniwersytecka

Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku C-445/05 z 14 czerwca 2007 r. Werner Haederer v. Finanzamt Wilmersdorf uznał, iż użyte w ww. przepisie Dyrektywy 112 pojęcie edukacji szkolnej i uniwersyteckiej jest szersze niż tylko nauczanie w tym jedynie zakresie, które kończy się egzaminem potwierdzającym uzyskanie określonych kwalifikacji lub uzyskaniem danego wykształcenia. Objęte jest nim poszerzanie wiedzy i umiejętności uczniów i studentów w większym zakresie. Nie może być to jednak działalność o charakterze jedynie rekreacyjnym. Ze zwolnienia takiego nie może więc skorzystać działalność prowadzona indywidualnie, np. przez nauczycieli tańca towarzyskiego. Tak szerokie zinterpretowanie terminu „edukacja szkolna i uniwersytecka” jest wynikiem zróżnicowanych systemów edukacji w państwach unijnych. Niemniej jednak polski ustawodawca zezwolił na zwolnienie z VAT prywatnego nauczania w ściśle określonym zakresie, obejmującym wyłącznie kształcenie powszechne i wyższe.

Przykład
Asystent na akademii muzycznej udziela korepetycji w zakresie gry na fortepianie uczniom szkoły muzycznej II stopnia. Jednocześnie uczy gry na tym instrumencie dwóm uczennicom, których rodzice wybrali dla nich taką formę dodatkowych zajęć pozaszkolnych. Naukę prowadzi według własnej metody niepokrywającej się z programami szkolnymi kształcenia w zakresie gry na fortepianie. Do działalności w drugim zakresie nie będzie miał podstaw, aby zastosować zwolnienie z VAT, w przeciwieństwie do udzielanych korepetycji. Nauczyciel muzyki musi jednak pamiętać, iż w przypadku gdy zsumuje wartość usług obu rodzajów a otrzymana kwota nie przekroczy limitu zwolnienia podmiotowego będzie mógł je zastosować. Tym samym ww. nauka gry na fortepianie o charakterze rekreacyjnym poszerzająca zainteresowania muzyczne uczniów objęta będzie zwolnieniem z VAT do momentu przekroczenia niniejszego limitu.

Zgodnie bowiem z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się:

  • kwoty podatku,
  • wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
  • sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i na terytorium kraju,
  • odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług zwolnionych z VAT na mocy art. 43 ust. 1 tejże ustawy oraz innych zwolnień od podatku wprowadzonych rozporządzeniami Ministra Finansów (z określonymi wyjątkami).

Zatem prowadzone przez nauczyciela prywatne nauczanie korzystać może ze zwolnienia od podatku, do momentu gdy jego wartość nie przekroczy łącznie w danym roku podatkowym 200 000 zł. Do wartości tej nie powinien on wliczać wartości usług korzystających ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT. Powinien jednak uwzględnić wartość usług opodatkowanych tym podatkiem.

Dokumentowanie usługi

Nauczyciele korzystający ze zwolnienia z VAT z uwagi na obroty wystawiać będą faktury bez VAT z podaniem jako podstawy prawnej zwolnienia art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Jeżeli zaś u podstaw zwolnienia leżeć będą przesłanki przedmiotowo–podmiotowe stanowić ją będzie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT. Zwrócić warto uwagę, iż ze względu na świadczenie usług prywatnego nauczania osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej nauczyciel będzie zobowiązany wystawić fakturę wyłącznie na ich żądanie.

Adam Okonkwo

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...