Nadwyżka podatku naliczonego nad należnym – możliwości odzyskania na podstawie ustawy o VAT

Podatek od towarów i usług zbudowany jest w ten sposób, iż – co do zasady – podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Gdy pierwsza z nich jest niższa od drugiej z wymienionych ma miejsce nadwyżka podatku naliczonego. To co się z nią stanie uzależnione jest jedynie od woli podatnika, który może: wystąpić o jej zwrot, przenieść ją na kolejne okresy rozliczeniowe.

Możliwości te nie stanowią dla podatnika przywileju lecz są realizacją zasady neutralności VAT. Zakłada ona, iż danina ta powinna być ekonomicznie nieodczuwalna dla przedsiębiorcy, który nie jest ostatecznym konsumentem towaru lub usługi, czyli podmiotem zużywającym a jedynie odprzedającym dalej te dobra i nie może być nią obciążony.

Podstawę ww. uprawnienia stanowi art. 87 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Ustawa o VAT przewiduje trzy terminy dokonania zwrotu:

- podstawowy – 60 dni od momentu złożenia deklaracji rozliczeniowej. Nie ma tutaj znaczenia rodzaj dokonanych zakupów, stawka podatkowa dla sprzedanych towarów czy usług ani też realizacja usług bądź dostawa towarów poza granicami kraju bez dokonywania w Polsce sprzedaży opodatkowanej. Zgodnie art. 87ust. 2 ustawy o VAT naczelnik urzędu skarbowego w celu sprawdzenia zasadności zwrotu może wszcząć postępowanie wyjaśniające stanowiące wstępną kontrolę o charakterze formalnym. Tym samym termin zwrotu ulega przedłużeniu do czasu zakończenia czynności sprawdzających lub kontrolnych.

- skrócony – 25 dni od momentu złożenia deklaracji VAT. Podatnik może się o niego ubiegać po spełnieniu szeregu warunków. Zgodnie z art. 87 ust. 6 ww. ustawy fiskus zwróci nadwyżkę podatku naliczonego w takim terminie jeżeli:

1. kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej, z wyłączeniem kwoty podatku nierozliczonej w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazanej w deklaracji (kwota do przeniesienia z poprzedniej deklaracji) wynikają z:
   • faktur dokumentujących kwoty należności, które  zostały w całości zapłacone za pośrednictwem rachunku bankowego lub w SKOK-u – zgłoszonych fiskusowi,
   • faktur innych niż wymienione powyżej, dokumentujących należności, jeżeli łączna wartość tych należności nie przekracza 15 000 zł,
   • dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji w przypadku rozliczania kwoty podatku z tytułu importu towarów objętych procedurą uproszczoną w trybie art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 omawianej ustawy (decyzja naczelnika urzędu celno-skarbowego) i zostały przez podatnika zapłacone,
   • importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT (procedura uproszczona w im...