Nabywanie towarów od kontrahentów unijnych przez przedsiębiorcę, który nie jest podatnikiem VAT

Przedsiębiorcy, którzy nie są podatnikami VAT, ale którzy zamierzają nabywać towary od kontrahentów z Unii Europejskiej, muszą mieć na uwadze to, że niekiedy dokonanie takich transakcji będzie wiązało się z koniecznością dopełnienia odpowiednich formalności wymaganych przepisami prawa podatkowego, a dokładniej wynikającymi z ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.; dalej: ustawa o VAT).

Zasada ogólna i obligatoryjne rozliczanie WNT na terytorium Polski

Co do zasady dopóki wartość takich wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów na terytorium Polski nie przekroczy określonego limitu, polski przedsiębiorca niebędący czynnym podatnikiem VAT może nabywać te towary, płacąc cenę brutto. Obowiązek naliczenia podatku spoczywa bowiem w takiej sytuacji na sprzedawcy. Stanowi o tym art. 10 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy o VAT, zgodnie z którym wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie występuje między innymi w przypadku, gdy dotyczy towarów nabywanych przez podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, czyli tych korzystających ze zwolnienia z podatku z uwagi na nieprzekroczenie limitu rocznego obrotu w wysokości 150 000 zł, jeżeli całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50 000 zł.

Przy obliczaniu tego limitu 50 000 zł pod uwagę należy brać kwoty netto wykazane na fakturach wystawionych przez unijnych sprzedawców. Stosownie do postanowień art. 10 ust. 4 ustawy o VAT przy ustalaniu tej wartości nie wlicza się kwoty podatku od wartości dodanej należnego lub zapłaconego na terytorium państwa członkowskiego, z którego towary te są wysyłane lub transportowane.

Oznacza to, że dopiero po przekroczeniu tego wskazanego w art. 10 ust. 2 ustawy o VAT limitu 50 000 zł powstaje obowiązek rozliczania nabycia na zasadach WNT. Co istotne, w razie gdy dojdzie do jego przekroczenia, zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o VAT uznaje się, że wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ma miejsce od momentu przekroczenia tej kwoty. Oznacza to tyle, że w sytuacji gdy, dokonując transakcji, jednocześnie przekracza się ten limit, cała jej wartość musi być opodatkowana w Polsce na zasadach dotyczących WNT. Stanowi o tym art. 10 ust. 5 ustawy o VAT.

Tak uznał też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 23 lutego 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 1506/10:

W konsekwencji nie jest możliwe przyjęcie, że w przypadku zawarcia transakcji, w wyniku której następuje przekroczenie limitu, o którym mowa w art. 10 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega jedynie nadwyżka ponad kwotę 50 000 złotych. W sytuacji, w której intencją ustawodawcy było opodatkowanie transakcji powyżej określonego limitu, wskazywane to było wprost w treści przepisu.

Dobrowolne rozliczanie WNT na terytorium Polski

Podatnicy, którzy dokonują nabycia towarów od unijnych kontrahentów, ale nie przekroczyli wyżej wskazanego limitu 50 000 zł, mogą dobrowolnie wybrać opodatkowanie transakcji jako wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Dokonują tego przez złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o takim wyborze albo przez podanie dokonującemu dostawy towarów numeru VAT-UE. Takie rozwiązanie, przewidziane w art. 10 ust. 6 ustawy o VAT, niewątpliwie ma sens wówczas, gdy sprzedawca musiałby zastosować wyższą stawkę VAT niż ta, która obowiązuje na terytorium Polski.

Przykład:

Przedsiębiorca niebędący podatnikiem VAT zamierza nabyć towar od kontrahenta z Węgier. Towar jest opodatkowany stawką podstawową, która na Węgrzech wynosi 27%.

Przyjmując, że cena tego towaru to 10 000 zł netto, a jednocześnie nasz przedsiębiorca nie zdecydował się na wybór opodatkowania transakcji na zasadach WNT w Polsce, wówczas musiałby zapłacić sprzedawcy 12 700 zł brutto.

Jeśli zaś rozliczałby WNT w Polsce, wtedy sprzedawcy zapłaciłby jedynie kwotę netto, czyli 10 000 zł, a VAT w wysokości 2300 zł odprowadziłby do polskiego urzędu skarbowego. Zysk na takiej transakcji wyniósłby 400 zł.

Decydując się na ten sposób rozliczania podatku należnego z tytułu nabycia towarów, trzeba jednak na uwadze mieć to, że wybór ten obowiązuje przez 2 kolejne lata, a w tym czasie może dojść do nabyć towarów także od takich kontrahentów, których obowiązuje niższa stawka VAT (np. Malta 18%). Okres ten liczy się od dnia dokonania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dla którego dokonano takiego wyboru. Po upływie tego okresu można zrezygnować z opodatkowywania transakcji WNT na terytorium Polski, składając naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie.

Sposób zgłoszenia obowiązku lub zamiaru rozliczania transakcji WNT

Podatnik, który ma obowiązek lub też decyduje się na opodatkowanie nabywanych towarów na zasadach dotyczących WNT, dokonuje takiego zgłoszenia na formularzu VAT-R. Zgodnie z zasadą wynikającą z art. 97 ust. 2 ustawy o VAT należy go złożyć przed dniem dokonania pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Wypełniając ten formularz, oprócz kwestii oczywistych, takich jak np. dane podatnika, należy zaznaczyć poz. 60 w części C.3. (wersja 12 formularza VAT-R), czyli poinformować naczelnika urzędu skarbowego, że podatnik niepodlegający obowiązkowi rejestracji jako podatnik VAT czynny lub osoba prawna niebędąca podatnikiem w rozumieniu art. 15 ustawy będzie dokonywał lub dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Zaznaczyć należy także poz. 53 w części C.2., informując organ podatkowy o tym, że będą składane deklaracje VAT-8. Deklaracje te składa się wyłącznie za okresy miesięczne. Nie ma możliwości wyboru rozliczeń kwartalnych. W rezultacie w poz. 57 w części C.2. należy wskazać miesiąc, za który zostanie złożona pierwsza taka deklaracja.

Deklaracje VAT-8

O tym, że podatnicy zobowiązani są do składania deklaracji VAT-8 za okresy miesięczne, stanowi art. 99 ust. 8 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnicy wymienieni w art. 15, inni niż zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni i osoby prawne niebędące podatnikami w rozumieniu art. 15, u których wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przekroczyła kwotę, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, lub którzy skorzystali z możliwości wymienionej w art. 10 ust. 6, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe w zakresie dokonywanych nabyć za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu.

Informacje podsumowujące VAT-UE

Oprócz deklaracji VAT-8 podatnicy mają też obowiązek składania informacji podsumowujących VAT-UE. Wynika on z art. 100 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Obowiązek ten może być realizowany zarówno za okresy miesięczne, jak i kwartalne.

Co istotne, w sytuacji gdy podatnik składa je w wersji papierowej, wówczas termin upływa 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu (ewentualnie po kwartale), w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania WNT. Jedynie wtedy, kiedy informacje te przesyłane są drogą elektroniczną, termin ten upływa nie 15., lecz 25. dnia.

Izabela Rutkowska

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...